C
ədvəl 13. Proteaza inhibitorlarının bəzi dərman vasitələri ilə qarşılıqlı təsiri
Proteaza inhibitorları
(preparat A)
a
Birg
ə
(preparat B)
Qarşılıqlı təsir
Əhəmiyyət
b
A
m
pr
ena
v
ir
∗
A
taz
a
n
avi
r
*
İndi
na
v
ir
*
L
o
pi
na
v
ir
N
elf
in
a
v
ir
*
R
it
o
n
avi
r
Sa
kv
ina
v
ir
*
+
Fentanil, tramadol, hidrokodon
*
B s
əviyyəsinin↑
+
+
+
Kodein, morfin, metadon
B s
əviyyəsinin ↓
+
+
+
+
+
+
+
+
Amiodaron, lidokain, flekainid
B s
əviyyəsinin ↑
+
+
+
+
+
+
+
Karbamazepin, klonazepam
*
, fentoin
*
,
fenobarbital
B s
əviyyəsinin ↑
A s
əviyyəsinin ↓
++ (ç
əkinmək)
+
+
+
+
Tritsiklik antidepresantlar
B s
əviyyəsinin↑
+
+
+
Bütün dig
ər antidepresantlar
B s
əviyyəsinin ↑
+
+
Loratadin
B s
əviyyəsinin ↑
++
+
Atovakvon
B s
əviyyəsinin ↓
+
+
+
+
++
+
+
++
Benzodiazepinl
ər
B s
əviyyəsinin ↑
++
+
Betaadrenoblokatorlar
B s
əviyyəsinin ↑
+
+
+
+
+
+
+
+
Kalsium antaqonistl
əri
B s
əviyyəsinin ↑
++
+
+
+
Böyr
ək funksiyaları pozulduqda
klaritromisin, eritromisin
B s
əviyyəsinin ↑
+ (ehtiyatla)
+
+
+
+
+
Klaritromisin, eritromisin
B v
ə A səviyyəsinin ↑ +
∗
Az
ərbaycan Respublikasında dövlət qeydiyyatından keçməmiş dərman vasitələri
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
51
+
+
+
+
Kontraseptivl
ər
B s
əviyyəsinin ↓
++
+
+
+
+
Qlükokortikoidl
ər
B s
əviyyəsinin ↑
A s
əviyyəsinin ↓
+
+
+
+
+
+
+
+
Siklosporin
B s
əviyyəsinin ↑
+
+
+
+
+
+
+
+
Çovdar mahmızı alkaloidləri
B s
əviyyəsindən ↑
++ (ç
əkinmək)
+
++
+
+
+
+
+
H+, K+АТ Fazaların inhibitorları
A s
əviyyəsinin ↓
++ (ehtiyatla) (++,
atazanavird
ən - çəkinmək)
+
++
+
+
+
+
+
H
2
- blokatorlar
A s
əviyyəsinin ↓
++ (ehtiyatla) (++,
atazanavird
ən — çəkinmək)
+
+
+
+
+
+
+
Lovastatin, simvastatin
B s
əviyyəsinin ↑
++ (ç
əkinmək)
+
İrinotekan
A s
əviyyəsinin ↑
++ (ç
əkinmək)
+
+
+
+
+
Ketokonazol, itrakonazol
A s
əviyyəsinin ↑
A s
əviyyəsinin ↑
+
+
+
+
+
+
+
+
Pimozid
A s
əviyyəsinin ↑
++ (ç
əkinmək)
+
+
+
+
+
+
+
Rifampisin
B s
əviyyəsinin ↑
A s
əviyyəsinin ↓
++ (ç
əkinmək)
+
+
+
+
+
+
+
Rifabutin
B s
əviyyəsinin ↑
A s
əviyyəsinin ↓
+ (dozanı ehtiyatla korreksiya
etm
ək)
+
+
+
+
+
+
+
Sildenafil
B s
əviyyəsinin bəzən ↑,
b
əzən ↓
++
+
+
+
+
+
+
+
Dazı otu preparatı
A s
əviyyəsinin ↓
++ (ç
əkinmək)
+
Tenofovir
A s
əviyyəsinin ↓
++ (ritonaviri
əlavə etmək)
+
+
+
Teofillin
B s
əviyyəsinin ↓
+
+
+
+
+
Varfarin
B s
əviyyəsinin ↑
+
a
+ v
ə/ya ++ A preparatına münasibətdə onun B preparatının səviyyəsinə təsir dərəcəsini göstərir
b
Əhəmiyyət: + o deməkdir ki, qarşılıqlı təsirlər klinik cəhətdən əhəmiyyətli ola bilər, ++ - qarşılıqlı təsirlər şübhəsiz klinik əhəmiyyətlidir.
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
52
Əlavələrin siyahısı
Əlavə 1
İİV infeksiyasının əvvəlki müalicəsi barədə şəxsi
m
əlumatlar
Əlavə 2
Nazirl
ər Kabinetinin qərarı
Əlavə 3
İİV-li xəstələrin anonim qaydada müayinə və
ixtisaslaşdırılmış müalicəsinə cavabdeh olan tibb
mü
əssisələrinin siyahısı
Əlavə 4
İİV infeksiyasının antiretrovirus preparatları ilə
müalic
əsinə (ARV terapiyasına) könüllü razılıq forması
Əlavə 5
Regional ARV terapiyası Mərkəzlərinin siyahısı
Əlavə 6
ARV preparatlar bar
ədə əsas məlumatlar
Əlavə 7
Müalic
əyə bağlılığın qiymətləndirilmə üsulları
Əlavə 8
İİV infeksiyasının klinik təsnifatı (ÜST-2012-ci il)
Əlavə 9
ARV preparatlarının siyahısı
Əlavə 10 Lüğət
Əlavə 11 Tibb müəssisələrində toplanması məsləhət görülən
m
əlumatların minimal siyahısı
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
Əlavə 1
İİV infeksiyasının əvvəlki müalicəsi barədə şəxsi məlumatlar
Tarix
CD4
limfositl
əri/mkl
CD4
limfositl
ərinin %-i
VY
(nüsx
ə/ml)
ART-nin
cari sxemi
D
ərman
davamlılığı
(genotipik v
ə
yaxud fenotipik)
ART:
əvvəlki
sxeml
ər, əvəz
edilm
ə səbəbləri
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
54
Əlavə 2
Az
ərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin “İnsanın
immunçatışmazlığı virusunun törətdiyi xəstəliklə mübarizə
haqqında Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi ilə bağlı
b
əzi normativ hüquqi aktların təsdiq edilməsi barədə”
62 nömr
əli 27 aprel 2011-ci il tarixli Qərarı ilə təsdiq
edilmiş
“İnsanın immunçatışmazlığı virusu ilə yaşayan şəxslərə dövlət
büdc
əsinin vəsaiti hesabına göstərilən tibbi yardımın həcmi”
(3 nömr
əli əlavə).
Bu s
ənəd “İnsanın immunçatışmazlığı virusunun törətdiyi
x
əstəliklə mübarizə haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun
t
ətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
2010-cu il 10 iyun tarixli 280 nömr
əli Fərmanının 1.5-ci bəndinin
icrası ilə əlaqədar hazırlanmışdır və insanın immunçatışmazlığı
virusu il
ə yaşayan şəxslərə dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına
göst
ərilən tibbi yardımın həcmini müəyyən edir ( Cədvəllər 1, 2, 3).
Laboratoriya müayin
ələri
Sıra
№-si
Müayin
ələrin növü
M
əqsəd qrupları, müayinələrin
keçirilm
əsinin müddətləri və halları
1
2
3
1.
İnfeksiyanın aşkarlanması və qiymətləndirilməsi
1.1.
İİV-ə seroloji testlər: skrininq
testi (İFA), sonrakı
t
əsdiqləyici testlər (İFA,
immunoblottinq v
ə polimeraz
z
əncirvari reaksiya – PZR)
bütün x
əstələr üçün
1.2.
İmmunoloji statusun təyin
edilm
əsi
6 ayda 1
dəfə
1.3. Virus yükünün PZR üsulu il
ə
t
əyin edilməsi
6 ayda 1
dəfə
2. Dig
ər infeksiyalara görə müayinə
2.1.
İFA üsulu ilə sifilisə görə
müayin
ə
bütün x
əstələr üçün: qeydiyyata
götürül
ərkən, nəticə mənfi alındıqda,
risk qrupu nümay
əndələri üçün - ildə
1 dəfə
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
55
2.2. Hepatit C-y
ə görə seroloji
test: hepatit C virusuna
(HCV) anticisiml
ərin
mü
əyyən edilməsi
bütün x
əstələr üçün: qeydiyyata
götürül
ərkən, nəticə mənfi alındıqda,
risk qrupu nümay
əndələri üçün - ildə
1
dəfə
2.3. Hepatit B-y
ə görə seroloji
test: hepatit B virusunun
(HBV) səthi antigeninin -
HbsAg-in mü
əyyən edilməsi
bütün x
əstələr üçün: qeydiyyata
götürül
ərkən, nəticə mənfi alındıqda,
risk qrupu nümay
əndələri üçün - ildə
1
dəfə
2.4.
Toksoplazmaya qarşı Ig-G-
anticisiml
ərin İFA üsulu ilə
mü
əyyən edilməsi
göst
əriş olarsa: CD4 limfositlərinin
sayı 100 mkl-dən az olan pasiyentlər
üçün
2.5. Qonoreyaya gör
ə və
urogenital xlamidiozun
aşkarlanması üçün yaxmanın
götürülm
əsi
göst
əriş olarsa
2.6. Sitomeqalovirusun
antigeninin mü
əyyən
edilm
əsi (erkən antigen
pp65)
göst
əriş olarsa: CD4 limfositlərinin
sayı 100/mkl-dən az olan pasiyentlər
üçün
2.7. Kriptokokkoz tör
ədicisinin
antigeninin t
əyin edilməsi
göst
əriş olarsa: CD4 limfositlərinin
sayı <200/mkl və xəstəliyin əlamətləri
olduqda
3. Ümumi laboratoriya müayin
ələri
3.1.
Qanın ümumi müayinəsi
(trombositl
ərin təyin edilməsi
v
ə diferensiasiyası ilə)
6 ayda 1
dəfə
3.2. Qaraciy
ər funksiyasının
biokimy
əvi göstəricilərinin
t
əyin edilməsi (ALT, AsAT,
qələvi fosfataza, bilirubin)
6 ayda 1
dəfə
3.3. Böyr
ək funksiyası
göst
əricilərinin təyin
edilm
əsi (kreatinin, sidik
cövh
əri)
6 ayda 1
dəfə
3.4. Laktatdehidrogenaza
göst
əriş olarsa
3.5. BNM (beyn
əlxalq
normalaşdırılmış münasibət)
sür
ətli testi (protrombin
vaxtı)
göst
əriş olarsa
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
56
3.6.
Hamiləlik testi
ART-
yə başlamazdan əvvəl,
reproduktiv yaşlı qadınlar üçün
3.7.
Opioidlər testi
venadaxili narkotik istifad
əçiləri üçün
3.8. Xolesterinin (yüks
ək sıxlıqlı
lipoproteidl
ər (YSL), çox
aşağı sıxlıqlı lipoproteidlər
(ÇASL), triqliseridl
ər, lipaza,
C-reaktiv zülal, qlükoza v
ə
tireotrop hormonun (TTH)
mü
əyyən edilməsi (mümkün
olduqda)
göst
əriş olarsa
4. Əlavə müayinələr
4.1.
Tuberkulin sınağı
v
ərəm simptomları olmayan
pasiyentl
ər üçün - ildə 1 dəfə
4.2.
Döş qəfəsinin
rentgenoskopiyası
6 ayda 1
dəfə
4.3. B
əlğəmin mikroskopik
müayin
əsi
v
ərəm simptomları olan pasiyentlər
üçün - 3
dəfə təkrar
4.4. B
əlğəmin kultural müayinəsi
göst
əriş olarsa
4.5. EKQ
ür
ək-damar xəstəliklərinin yüksək
riski olduqda
4.6.
Ultrasəs
göst
əriş olarsa: virus hepatitləri C
v
ə B, ağciyərdən kənar TB, şişlər
4.7. Endoskopiya
göst
əriş olarsa: mədə-bağırsaq traktı
x
əstəliklərinin
kliniki əlamətləri
4.8.
Kompüter tomoqrafiyası
göst
əriş olarsa
4.9. Nüv
ə-maqnit rezonansı
göst
əriş olarsa
4.10. Histoloji müayin
ə
göst
əriş olarsa:
limfoproliferativ x
əstəliklər və şişlər
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
57
Sah
ələr üzrə mütəxəssislərin konsultasiyaları
Sıra
№-si
Konsultasiyaların
növü
M
əqsəd qrupları, konsııltasiyaların
keçirilm
əsinin müddətləri və halları
1.
Ftiziatr
6 ayda 1
dəfə
2.
Narkoloq
venadaxili narkotik istifad
əçiləri üçün -
müt
əmadi olaraq
3.
Nevropatoloq
göst
əriş olarsa
4.
Oftalmoloq
CD4 - limfositl
ərinin sayı 100 mkl-dan az olan
pasiyentl
ər üçün - 3 ayda 1 dəfə
5.
Stomatoloq
ağız boşluğunun kandidozu, tüklü leykoplakiya,
birincili sifilis olduqda
6.
Ginekoloq
uşaqlıq boynu xərçənginin aşkar edilməsi
m
əqsədi ilə - 6 ayda 1 dəfə
7.
Dermatoveneroloq cinsi yolla yoluxan infeksiyalar
ın əlamətləri
olduqda
ARV-terapiya t
ətbiq olunan xəstələrdə müalicənin monitorinqi
üçün t
əkrar müayinələr
Sıra
№-si Müayinələrin növü
Keçirilm
ə müddəti
1.
Virus yükünün mü
əyyən
edilm
əsi
müalic
ənin 8, 24, 36, 48-ci həftəsində
2.
CD-4 limfositl
ərinin
sayının müəyyən
edilm
əsi
müalic
ənin 8, 24, 36, 48-ci həftəsində
3.
Qanın ümumi müayinəsi müalicənin 4, 8, 24, 36, 48-ci həftəsində
4.
Qaraciy
ər funksiyasının
biokimy
əvi müayinəsi
müalic
ənin 4, 8, 16, 24, 36, 48-ci
həftəsində
5.
Xolesterin v
ə
triqliseridl
ərin müəyyən
edilm
əsi
müalic
ənin 16, 48-ci həftəsində (sxemdə
Proteaza inhibitorlar
ı olarsa)
Qeyd. Bu t
ədbirlərin icrası ilə əlaqədar tələb olunan xərclər
Az
ərbaycan
Respublikasının
dövlət büdcəsinin
m
ərkəzləşdirilmiş xərclərində hər il Azərbaycan
Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi üçün nəzərdə tutulmuş
v
əsait hesabına həyata keçirilir.
Klinik protokol Az
ərbaycan Respublikas
ı S
əhiyy
ə Nazirliyinin
İctimai S
əhi
yy
ə v
ə
İslahatlar M
ərk
əzind
ə haz
ırlanm
ış
dı
r.
58
Əlavə 3
Dostları ilə paylaş: |