422
maddənin miqdarı da artır. Belə ki, 100 kq kütlədə 12-14 yem vahidi,
süd yetişmə
dövründə 18-20 yem vahidi olur [2].
Silos üçün qarğıdalını süd yetişmə dövründə yığmaq lazımdır. Sıx səpin
aparmaqla silos üçün qarğıdalı hektara 100-110 min bitki hesabı ilə səpilə bilər.
Sahədə bitki sıxlığı torpağın məhsuldarlığından, su ehtiyatından, sortların
xüsusiyyətindən və istifadə məqsədindən asılı olaraq təyin olunur.
Dən üçün qarğıdalı ildə bir dəfə səpilərsə, yaşıl kütlənin alınması üçün 2-3 dəfə
səpilə bilər. İri təsərrüfatlarda qarğıdalını yem üçün 2 müddətdə səpmək olar. İqlim
şəraitindən asılı olaraq son illərin çox quraq keçməsi, topraqda nəmliyin
çatışmamazlığı, bir ildə iki məhsul alınmasını bir qədər çətinləşdirir. Heyvandarlığın
yemə olan tələbatını ödəmək üçün eyni müddətdə qarğıdalı
bitkisinin tez, orta və
gecyetişən sortlarının əkilməsi daha məqsədəuyğundur [3].
Məlumdur ki, qarğıdalı sortlarının hamısı həm yaşıl kütlə, həm də dən üçün
eyni qaydada yararlı ola bilməz. Zaqatala Bölgə Təcrübə Stansiyasında alınan
Zaqatala-68
sortunun dən üçün, Yaxşılaşdırılmış yerli Zaqatala sortunun isə yem
üçün əkilməsi tövsiyə edilir. Tez, orta və gecyetişən sortlar müvafiq olaraq Zaqatala–
380, Zaqatala–420 və Zaqatala-514 hesab olunur.
Təcrübənin nəticələri göstərir ki, arpa biçildikdən sonra qarğıdalı bitkisinə
mineral gübrələrin verilməsi və qida sahələrinin dəqiqləşdirilməsi zəruridir. Belə ki,
bitki sıxlığından aslıl olaraq bitkinin sayı artdıqca yaşıl kütlə məhsuldarlığı daha
yüksək olur.
Azot gübrəsinin norması artdıqca bitkinin vegetasiya orqanları, yaşıl
kütləsi
daha sürətlə inkişaf edir və hektardan alınan yaşıl kütlə məhsulu daha yüksək
olmaqla, iqtisadi cəhətdən səmərəlidir.
Hektara 60-70 min dən hesabı ilə səpin aparılmış sahəyə, qida rejiminin
yaxşılaşdırılması məqsədilə müxtəlif dozada mineral maddələrin verilməsi, gübrəsiz
variantla müqayisədə yaşıl kütlə məhsuldarlığını artırır.
Dostları ilə paylaş: