Microsoft Word F?LS?F? -d?rs v?saiti -b-5 eco



Yüklə 2,13 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə38/307
tarix22.08.2023
ölçüsü2,13 Mb.
#140130
növüDərs
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   307
333 felsefe muhazireler toplusu eyani

 
 
§ 3. Antik fəlsəfənin meydana gəlməsi. Sokrata qədərki mərhələ 
 
Antik fəlsəfənin
dövrləri.
Antik fəlsəfə eramızdan əvvəl VII-VI əsrlərdə mey-
dana gəlmiş, eramızın V-VI əsrlərinə qədər davam etmişdir. Bu fəlsəfədə gələcək 
dünyagörüşünün bütün tipləri rüşeym halında mövcud olmuşdur. Qədim dövr fəlsə-
fəsi özünün klassik inkişaf formasına Yunanıstan və Roma quldar cəmiyyətlərində 
çatmışdır (latın dilində «antiquus» - «qədim» deməkdir). Antik fəlsəfə həmin dövr-
də mövcud olan elmi biliklər əsasında formalaşmışdır. Antik ölkələrdə də fəlsəfə 
bütün bilik sahələrini əhatə edirdi. Elmi biliklərə istinad edən fəlsəfə əvvəlcə dini-


41
mifoloji xüsusiyyətlərin tənqidi, sadəlövh naturalist-materialist meylin güclənməsi, 
həqiqətə can atması ilə səciyyələnmiş, inama əsaslanan dini-mifoloji baxışlardan 
fərqlənmişdi. 
Antik dövrdə həm 
idealist
təlimlər, həm də 
materialist
məktəblər fəaliyyət 
göstərmişlər. Bu dövrün filosofları obyektiv idealizm, sadəlövh materializm və kor-
təbii dialektika mövqelərindən çıxış etmişlər. 
İlk yunan filosoflarının sələfləri əfsanəvi şair və mütəfəkkir 
Orfey, Homer, 
Hesiod, Ferikid 
və başqaları olmuşlar. 
Antik fəlsəfənin inkişafı aşağıdakı dörd əsas mərhələdən keçmişdir: 
Birinci mərhələ 
Sokrata qədərki mərhələ adlanır. Bu mərhələdə Yunan fəlsə-
fəsinin formalaşdığı dövrdən (e.ə.VII-VI əsrlər) onun inkişafında kəskin dönüş 
əmələ gələnə qədərki (e.ə.V-IV əsrlər) dövrü əhatə edir. Birinci mərhələdə Milet 
məktəbi, Heraklit, Eley məktəbi, Pifaqor, Empedokl, Anaksaqor və Yunan atomist-
ləri fəaliyyət göstərmişlər. 
İkinci mərhələ 
Klassik mərhələ adı ilə məşhurdur. Bu mərhələ e.ə. V əsrin ya-
rısından başlanaraq e.ə. IV əsrə qədər davam etmişdir. Bu mərhələ, əsasən, Sokrat, 
Platon və Aristotelin adı ilə bağlıdır. 
Üçüncü mərhələ 
Ellinizm mərhələsi adlanır. Makedoniyalı İsgəndərin (e.ə. 
356-323) dövründə Asiya və Qara dəniz sahillərindəki mədəniyyət şərti olaraq "El-
linizm" mədəniyyəti adlanırdı. Bu mərhələ eramızdan əvvəl VI əsrin axırından II 
əsrə qədər olan dövrü əhatə edir. Bu dövrdə klassik mərhələdən fərqli olaraq xeyli 
fəlsəfi sistemlər və məktəblər meydana gəlir. Özü də bunlar Platon və Aristotel fəl-
səfəsinin təsiri altında yaranırdı. 

Yüklə 2,13 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   307




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin