O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi falsafa ma’ruzalar matni

O’zbekiston va global muammolar. 
Mamlakatimizning kelajagi to’g’risidagi ilmiy-falsafiy bashorat 
Prezidentimiz I. Karimov tomonidan «O’zbekiston kelajagi buyuk davlat», «O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida: 
xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari», «O’zbekiston XXI asrga intilmoqda» va boshqa bir 
qator asarlarida asosli ravishda bayon qilib berilgan. Bu asarlarda O’zbekistonning mintaqamizdagi o’ziga xos o’rni, 
ulkan tabiiy resurslari, demografik omil va inson salohiyatini inobatga olib, boy ma’naviy merosimiz, tarixiy tajriba, 
milliy qadriyatlarimizga asoslanib, yaqin kelajakda mamlakatimiz, shubhasiz rivojlangan davlatlar qatoridan munosib 
o’ringa ega bo’lishi kerakligi bashorat qilingan. Islom Karimov to’g’ri ta’kidlagani kabi: «Jahon tsivilizatsiyasi 
xazinasiga ulkan hissa qo’shgan boy tariximiz, buyuk madaniyatmiz, ko’p avlodlar hayoti davomida vujudga kelgan 
beqiyos tabiiy va aqliy imkoniyatlarimiz, xalqimizning yuksak madaniyati va axloqiy qadriyatlarimiz, zaminimizda 
yashayotgan odamlarning mehnatsevarligi, saxovatliligi, bag’rikengligi va jahon hamjamiyatida o’ziga munosib o’rinni 
egallashga bo’lgan istagi buning garovidir». 
Albatta, mamlakatimizda sobiq Ittifoqdan meros qolgan eng global muammo — Orol fojiasi ekanligini bilamiz. Bu 
borada respublikamiz mintaqadagi davlatlar orasida ko’pdan-ko’p tashabbuslarni o’rtaga tashlab kelmoqda. Shu bilan 
birga mamlakatimiz aholisi ham muttasil o’sib bormoqda. 
Respublikamizda «demografik portlash» asosan, XX asrning ikkinchi yarmida ro’y berib, bu jarayon (boshqa biror 
jiddiy omillar ta’sir etmasa) XXI asrning dastlabki o’n yilliklari oxirigacha davom etishi bashorat qilinmoqda. 
Respublikamizda hozirgi vaziyatda vujudga kelgan o’ziga xos «demografik vaziyat g’oyat muhim xususiyatlardan 
biridir, — deb qayd qilgan edi Prezident I.A. Karimov, — Jumhuriyatimizda aholi va mehnat resurslari har yili yuksak 
sur’atlar bilan ortib bormoqda». Jumladan, 1980 yilda aholining bir yillik tabiiy o’sishi 421161 kishini tashkil etdi, bu 
ko’rsatkich 1989 yilda 480621 kishini; 1997 yilda 580673 kishini tashkil etdi. 
O’zbekiston o’z aholisi o’sish bilan bog’liq masalalarni, aytish mumkinki, muvaffaqiyatli hal qilishga kirishdi. 
Prezidentimizning bozor munosabatlariga o’tishda aholini kuchli ijtimoiy muhofaza qilish siyosati, respublikamizda bo’lishi 
mumkin bo’lgan ijtimoiy tengsizlikning oldini olishga xizmat qildi. 
Keyingi paytlarda respublika hukumati onalarning sog’lig’ini muhofaza qilish, tug’ilgan xar bir chaqaloq oldida ota 
va onaning, qolaversa, jamiyatning javobgarlik hissini oshirish borasida, shuningdek farzandning ota-ona va Vatan 
hamda xalqi oldidagi burchlarini chuqur anglashlari uchun juda katta ma’naviy rag’batlantiruvchi tadbirlar ishlab 
chiqqanligi o’ta muhim ahamiyat kasb etdi. Shu maqsadda «Sog’lom avlod» jamg’armasining tuzilishi, «Sog’lom avlod 
uchun» ordenining ta’sis etilishi fikrimizning dalili bo’ladi. 
Bugungi kunda o’zbek xalqining qadriyatlari asosida yosh avlod dunyoqarashi shakllantirilganda, shubhasiz 
ajdodlarimizning o’z Vatani, tabiiy muhitga bo’lgan mehr-muhabbatli bo’lish kabi muqqadas tuyg’usining avloddan-
avlodga meros bo’lib o’tayotganligini va bu meros oldida chuqur mas’uliyat hissi bo’lishi zarur ekanligini hisobga olish 
lozim.