Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining


Turk tilidagi ta ki bogiovchisi kadar ma’nosini ifodalaydi. Shu



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə130/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

Turk tilidagi ta ki bogiovchisi kadar ma’nosini ifodalaydi. Shu
bois uning ta ki oraya gidinceye kadar (toki и erga ketgunga qadar)
143


kabi birikmada (kadar ko'makchisi bilan birga) qoilanishi noto‘g ‘ri.
Uning to‘g ‘ri shakli ta ki oraya gidelim, gidilsin (toki и yoqqa
ketaylik, ketilsin) dir. Kadar bog‘lovchisi qo‘llanganda ki bogiovchisi
qo'shilmaydi. Yoki "aksi halde” ma’nosida yoksa, aksi halde, aksi
taktirde bog‘lovchilari v a “hele” (gel hele, hele gel) bog‘lovchisi
yozma va og'zaki nutqda keng qoilanadi. Bogiovchilarning vazifasi
ular qo'shma gaplar ichida kelganda namoyon bo'ladi: Bugun
size gelemem, cunku док ц'тг var. (Bugun sizning yoningizga kela
olmayman, chunki ishim ju da ko'p). О bugiin geg kalmadi, hatta on
dakika erken geldi. (U bugun kech qolmadi, hatto o ’n daqiqa erta
keldi) kabi.
KO‘MAKCHILAR (Son £ekim Edatlari)
Turk tilida bogiovchilarga o ‘xshash vazifani bajaruvchi yana
bir yordamchi so’z turkumi ko'makchilar (son gekim edatlarijdir.
Bogiovchilar va ko'makchilar qoilanish jihatdan bir-biriga juda
o'xshasa-da, ular orasida ba’zi farqlilikJar bor. Bogiovchilar so'z
birikmalari, uyushiq boiaklar va sodda gaplar orasida, ko'makchilar
esa faqat so‘zlar orasida munosabat o ‘rnatishga xizmat qiladi. Ba’zi
yordamchi so'zlar esa ham bogiovchi, ham ko‘makchi sifatida
qoilanadi. Shu bois ba’zi tilshunoslar orasida bu borada farqli
qarashlar bor. Bogiovchilar va ko'makchilar orasidagi farqni yanada
aniqlashtirish uchun quyidagi misollarga murojaat qilamiz: Engin

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin