Beləliklə, nəinki bu dəlilin təsiri qüvvətlənir, həm də onun
təkzib edilməsi yollan kəsilir, meydana çıxa biləcək şübhələr dağılır.
Dəlillərin aynlması və birləşdirilməsi qaydası da mühüm takti
ki üsul hesab edilir. Hərfi mənada bu, qüvvətli dəlilləri bir-birindən
ayn, zəifləri isə onlann təsirini qüvvətləndirmək məqsədilə birlikdə
işlətmək mənasını verir.
Bu üsulun tətbiqi zəif dəlillərin birlikdə istifadəsi nəticəsində
onlann bir-birini qarşılıqlı surətdə tamamlaması və tənqid edildik
ləri halda daha az taktiki dağılmalara məruz qalmalan ilə şərtlənir.
Qüvvətli dəlillərin birləşdirilməsi isə məqsədəuyğun deyil. Onla
nn hər biri müstəqil uğurlu taktiki fayda verməlidir.
Bir sıra xüsusi taktiki tövsiyələr də mövcuddur. Məsələn: əgər
kiçik sübut kifayət edirsə, böyük sübutdan istifadə etməmək; bu
mübahisədə tələb edilməyəni izah etməmək; həmçinin prinsip
etibarilə izah edilməsi mümkün olmayan, izahı üçün heç bir fak
tın, ya da işçi fərziyyənin olmadığı, özünüzün də sonadək başa
düşmədiyiniz, inanmadığınız fikri izah etməmək.
Taktika
şərhlərdə
dolaşıqlığa yol verməməyi, faktlara nəsihətlərlə, aforizmlərlə ca
vab verməməyi tövsiyə edir.
Prosesə rəsmi nəşrlərin, mətbuatın və ictimai rəyin cəlb
edilməsi çox zaman tamamilə əks təsir yaradır. Bu zaman rəsmi
mövqedən istifadə, bəzən isə qarşı tərəflə haqq-hesabın süni şişir
dilmiş dəlillər hesabına aydınlaşdırılması opponentinizə «təhqir
edilmiş və alçaldılmış», «çarmıxa çəkilmiş əzabkeş», «qüvvətlilər
tərəfindən təqib edilən zavallı» şöhrəti yaradır və s.
Əsaslandırmada
Dostları ilə paylaş: