Dərslik rəHBƏRLİk azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24 saylı
Yüklə 18,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Dəri vərəminin təsnifatı
I. Birincili dəri vərəmi (Tuberculosis cutis primaria)- əvvəllər infeksiyaya yo- luxmamış şəxslərdə inkişaf edən II. Dəri vərəmi (Tuberculosis cutis)- əvvəllər infeksiyaya yoluxmuş şəxslərdə inkişaf edən lokal forma • vərəm qurdeşənəyi (lupus vulgaris) • kollikvativ vərəm sin. skrofuloderma (tuberculosis collicvativa sin. scrofulo- derma) • ziyilli vərəm (tuberculosis verrucosa) • miliar-xoralı vərəm (tuberculosis) disseminə olunmuş forma • papulonekrotik vərəm (tuberculosis papulonecrotica) Şək.8.1.Bəlğəm yaxmasındaTsil-Nilsen üsulu ilə boyanmış Mycobacterium tuberculosis (çöplər qırmızı rəngdədir) 122 • indurativ vərəm (tuberculo- sis indurativa) • lixenoid vərəm sin. skroful- yozluların dəmrovu (tuberculosis lic- henoides sin. lichen scrofulosorum) • üzün miliar disseminə olun- muş vərəmi (tuberculosis miliaris dis- seminatus faciei) Birincili dəri vərəmi (Tuberculo- sis cutis primaria)- əvvəllər infeksi- yaya yoluxmamış şəxslərdə inkişaf edən • İnfeksiyanın yoluxma yolu – ekzogen, aktiv vərəmli xəstənin infek- siyalı materialı (bəlğəm, tüpürcək və s.) ilə bilavasitə kontaktda olmaqla. • Yoluxmaya səbəb olan şərait zədələnmiş dəri-selikli qişa sərhəddidir, (məişətdə zədə, həşəratların dişləməsi, pişik cirmağı, inyeksion prosedurlar, qulaq deşilməsi, sir- kumizasiya, yanaşı gedən piodermiya və s.) • Çox nadir hallarda, uşaqlarda təsadüf edilir, böyüklərdə də xəstəliyin inkişaf etməsi istisna olunmur. Lokalizasiya – açıq sahələr (üz, ətraflar), bəzən cinsiyyət üzvləri, konyuktiva, ağız boşluğunun selikli qişası. Səpgi elementləri və onların təkamülü – qırmızı-qəhvəyi rəngli, bərk konsistensiya- lı düyüncük (qabarcıq) və ya düyün. Sağalma prosesində xora formalaşır, səthi, ağrılı, 1,5-2sm ölçülü, periferi- ya üzrə kəskin iltihabı olmayan, dibi dənəli, irin ifrazatlı, kənarları yumşaq, oyulmuş, bütünlüklə və ya kənarların- da bərkimə olur ki, bu da ocağa şankr formalı xarakter verir. Xora əmələ gəl- dikdən 2-4 həftə sonra limfangit və regionar limfadenit yaranır. Limfa dü- yünləri – ağrısız, izolə olunmuş, əvvəl- cə bərk, hərəkətli, sonradan öz arala- rında və dəri ilə birləşmiş, yumşalaraq və tez deşilərək xoraya çevrilmiş olur. Xoralar bir neçə həftə və ya aydan son- ra sağalır və çapıq əmələ gəlir. Şək.8.2.Dəri vərəminin patomorfoloji təzahür- ləri mərkəzində kazeoz nektar və epitelioidhü- ceyrə, limfositlər, nəhəng Lanqhans hüceyrələ- rindən ibarət periferik lövhəcikli qranulema) Şək.8.3. Dəri vərəmi (müsbət Mantu sınağı) |