Toshkent 2023 O'zbekiston respublikasi sog'liqni saqlash vazirligi o'tkir revmatik isitma

 
Patomorfologik ko‘rinishi 
Asosiy omil biriktiruvchi to‘qimaning, birinchi navbatda yurak va tomirlarning 
birlamchi zararlanishidir. O‘RI rivojlanishida biriktiruvchi to‘qima zararlanishining 
4 bosqichi farqlanadi: 
Mukoid bo‘kish (kollagen to‘qimalar dezorganizatsiyasi), qaytar jarayon 1-2 
oy davom etadi; 

---

11 
Fibrinoid o‘zgarishlar
(qaytmas fibrinoid nekroz rivojlanadi); (1,5-2 oy davom 
etadi). 
 
Proliferativ bosqich
(granulematoz bosqichi) – tomirlar atrofida, miokardda, 
endokardda gistiositlar, limfoid, plazmatik va semiz hujayralar to‘planadi va Ashoff 
– Talalaev granulemalari hosil bo‘ladi (1,5-2 oy davom etadi). 
YUqoridagi jarayonlarning oqibati - kardioskleroz. Mikrosirkulyator tizim 
tomirlaridagi nospesifik lekin RI patogenezi va morfogenezida muhim rol 
o‘ynaydigan o‘zgarishlar barcha a’zo va to‘qimalarda kuzatiladi. 
Seroz qavatlar doimo, ayniqsa O‘RI yuqori faolligida jarayonga qo‘shiladi va 
yallig‘lanishning seroz, seroz-fibroz ko‘rinishini keltirib chiqaradi. Bo‘g‘imlar 

---

12 
to‘qimalarida biriktiruvchi to‘qima dezorganizatsiyasi, ekssudativ yallig‘lanish, 
vaskulit kuzatiladi. Bo‘g‘imlar revmatik zararlanishi o‘ziga xos xususiyati – 
jarayonning nafaqat mukoid bo‘kish, balki fibrinoid o‘zgarishlarning dastlabki 
bosqichlarida qaytarish mumkinligidir. Asab sistemasi zararlanishi asosini bosh 
miya tomirlaridagi revmatik jarayon tashkil etadi. Kichik xoreyaning substrati – 
yo‘l-yo‘l tanacha, subtalamik yadrolar, bosh miya po‘stloq qavati va miyacha 
hujayralaridagi o‘zgarlardir. Teri va teri osti yog‘ kletchatkasi zararlanishi vaskulit, 
endotelioz va o‘choqli yallig‘lanish infiltratsiyasi bilan namoyon bo‘ladi.