O. T. Husanov konstitutsiyaviy

«Sud-
huquq tizim in i liberallashtirish borasida biz hal etishim iz lozim
bo'lgan yana bir tnasala - bu jazolash tizim idan o4lim jazosini
1 Karimov I.A. O lzbekiston - kelajagi buyuk davlat. - Т.: « 0 ‘zbekiston» 1992. 39-bet.
2 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy M ajlisining Axborotnomasi. 2001-yil, 9 - 10-son, 165-modda.
Ill

---

chiqarib tash lash d ir»1, 
- deb qayd etdi. Shuni hayotga tatbiq etish uchun 
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «O‘zbekiston Respublikasida o‘lim 
jazosini bekor qilish to‘g ‘risida»gi Farmoni qabul qilindi. Farmon asosida tegishli 
qonunlarga o‘zgartirish kiritildi va o‘lim jazosi mutlaqo bekor qilindi. Bu amalga 
oshirilayotgan ishlar bevosita insonning Konstitutsiyada belgilangan yashash 
huquqini ta’minlashni kuchaytirishga qaratilgandir.
Insonning yashash huquqi to‘la-to‘kis bo‘lishi, yashashi, hayoti davomida 
hayotdan to‘la bahram and bo‘lishi va o‘z imkoniyatlaridan to‘la foydalanishi uchun 
unga, albatta, erkinlik va daxlsizlik zarur. Shuning uchun Konstitutsiyaning
25-moddasida: «Har kim erkinlik va shaxsiy daxlsizlik huquqiga ega. Hech kim 
qonunga asoslanm agan holda hibsga olinishi yoki qamoqda saqlanishi mumkin 
emas», - deb belgilangan.
Erkinlik sh ax sn ing o‘z ixtiyori bo‘yicha yashash, hayot kechirish imkoniyati 
bo‘lib, faqat shaxs qonunlarga itoat etishi zarur. M amlakatimizda har bir 
kishining erkinligi uning shaxsiy daxlsizligi bilan ta ’minlanadi. Daxlsizlik degani, 
shaxsning erkinligini cheklovchi hech qanday harakatlarga yo‘l qo‘yilmasligidir. 
Qonunda belgilangan asoslardan tashqari, hech kimning erkinligi cheklanishi, 
erkinlikka zarar yetkazilishi mum kin emas. Qonun tegishli hollarda kishilarning 
erkinligini cheklashga yo‘l qo‘yadi. Ya’ni ular jinoiy harakat sodir etsa yoki 
shunday harakat sodir etishda gum on qilinsa, shaxsni jamiyatdan ajratishga 
zarurat tu g ‘iladi. Lekin har qanday erkinlikni cheklash qonunga asosan va qonun 
vakolat bergan organlar tomonidan amalga oshiriladi. Ichki ishlar organlari 
m a’lum muddatga shaxslarni ushlab turishi, sud organlari qamoqqa olish haqida 
sanksiya (rozilik) berishi va ozodlikdan m ahrum qilish yoki boshqa erkinlikni 
cheklovchi jazolar berishi mumkin.
M amlakatimizda har bir kishining erkinligini yanada kengroq ta ’minlash 
maqsadida va jahon tajribasiga tayangan holda shaxsni ushlab turish (ya’ni 
erkinligini cheklash) masalasini adolatli hal qilish uchun