Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва

Ultratovushli asboblarning texnik tavsiflari 
 
Ultratovush tezligiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar. 
Betonni ultratovushli impulsli 
usullar bilan sinashda ultartovushning tezligi va betonning mustaxkamligi orasidagi 
bog‘lanishga ta’sir ko‘rsatuvchi bir qator omillarni hisobga olish zarur. Dastavval bu 
bog‘lanishga: yirik to‘ldirgichning turi, uning yirikligi, g‘ovakliligi va 
tekshirilayotgan xajmi birligidagi mavjud foiz miqdori ta’sir ko‘rsatishni ta’kidlab 
Asosiy ko‘rsatkichlar 
Asbob turi 
“Beton” 
NIIJB 
UKB-2 
UP-4 
NIISK 
Impuls-1 
DUK - 20 
Tovushning o‘tkaziladigan 
betonning qalinligi, m 
0,1- 5 
0,1 -12 
0,1 - 12 
0,6 - 10 
0,05-6 
Impulslar chastotasi, kgs 
20-200 
1-260 
20-500 
5-300 
1-500 
Impulslar amplitudasi, mm 
150 
250-500 
300 
400 
250va500 
Qabul qilingan signalni 
kuchaytirgich koeffitsiyenti 
10
6 
1,2 · 10
6 
10
6 
1,5 · 10
6 
10
6 
Asosiy vaqt belgilari,
mksek 
2 
2 
2-50 
10 
1 
Qisqa vaqt belgilari 
10 va 50 
10,50,200 10,50,250 
0,1;1,0 
0,1;0,1;1,0 
Iste’mol quvvati, vt 
200 
150 
170 
180 
500 
O‘lchamlari, sm 
22x35x56 
34x38x57 
23x17x30 
24x38x53 
545-
271x395 
560x550x565 
Massasi, kg 
16,5 
28 va 8 
26,7 
24,0 
450 

---

221 
o‘tishi zarur. Ko‘psonli tadqiqotlar natijasida yirik to‘ldirgich miqdorining ortishi 
bilan ultratovushning tezligi ham ortishi aniqlangan. 
Yirik to‘ldirgich turi ultratovush tezligiga katta ta’sir ko‘rsatadi (7.6-rasm). 
Shu munosabat bilan noma’lum shag‘alda tayyorlangan betonni sinash katta 
xatoliklarga olib keladi. Ultartovush tezligiga shuningdek to‘ldirgichlar sarfining 
sement sarfiga nisbati ham, shuningdek sementning turi va uning aktivligi ta’sir 
ko‘rsatadi. Temirbeton elementlarni tayyorlashning qabul qilingan texnologiyasi 
tezlik – mustahkamlik bog‘lanishiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Bu bog‘lanish beton 
qorishmasini tayyorlash va zichlashtirish usullariga, qabul qilingan qotish rejimiga, 
betonning namligiga va betonning qotish jaryoni bilan bog‘liq boshqa omillarga 
qarab o‘zgarishi mumkin.