Suleyman-m teze qxd


da, xırım-xırda, qonum-qonşu, colma-cocuq, qatma-qarış



Yüklə 2,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə90/153
tarix13.12.2023
ölçüsü2,03 Mb.
#174448
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   153
Nitq-mədəniyyəti(1)

da, xırım-xırda, qonum-qonşu, colma-cocuq, qatma-qarış, 
asta-asta, qarış-qarış, dost-tanış, ələk-vələk, ətli-canlı, tez-tələsik, 
alış-veriş, qeyri-adi, qeyri-kafi, əks-təsir, əks-əlaqə 
və s. kimi 
yüzlərlə mürəkkəb söz defislə yazılır, mənanı daha təsirli ifadə edir, 
qısa fasilə ilə tələffüz olunur.
 
Yerli şivədən gələn dialekt tələffüzü orfəqrafik səhvlərə gətirib 
çıxara bilir. Şərq qrupuna aid dialekt və şivələrə məxsus tələffüz belə 
səhvlərə səbəb olur: [atonj-atan, 
[nənönj
-nənən, [bobaj-baba, 
[kin
ova]-kinoya, [midalyon]-medalyon, 
[tırp]- 
furp, 
[hayva]
-heyva 
və s. sözlərinin fələffüzü bu qəbildəndir. 
-kı/ -ki/ -ku/ -kü 
şəkilçisinin yazılışı və tələffüzündə də tələbələr 
səhvə yol verirlər, bu şəkilçini əsasən, 
-ki 
şəklində yazır və deyirlər: 
axşamkı əvəzinə, 
[axşamki], 
onunku əvəzinə, 
[onunki], 
bugünkü 
əvəzinə 
[bugünki] 
və s. 
İsim və sifət düzəldən 
-ı/ -i/ -u/ -ü 
şəkilçisini də onlar çox vaxt - 

variantında yazır və tələffüz edirlər: [nırmci] -narıncı. 
14$ 


[ceyrani]-ceyranı, [novruzi]-novruzu, [gümişi]-gümüşü, [palıdi]- 
palıdı və s. 
-İl'* 
şəkilçisi 
-nı‘' 
(qannı, şannı, unnu), 
-n‘' 
(qam, kirri), 
dı'* 
(qazdı, izdi) şəkillərində tələffüz olunur. 
Kəmiyyət şəkilçisi 
-lar/lər 
yazılı dildə əsas götürüldüyü halda, 
danışıq dilində və dialekt tələffüzündə 
-nar/nər (oğlannar, 
gələnnər), - dar/dər (atdar, itdər), -rar/rər (təkərrər, 
be- 
karrar) 
variantlarında tələffüz olunur. 

Yüklə 2,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   ...   153




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin