129
Tabiiy materialdan mozaika ishlari.
Mozaika
monumental dekorativ
san’at turlaridan biridir. Turli davrlarda va turli mamlakatlarda mozaika
qo‘llaniladigan materiallariga ko‘ra ham, naqshi va rasmlariga ko‘ra ham o‘ziga
xos xususiyatlarga ega bo‘lgan. O‘rta Osiyoda madrasalar, machitlar,
xukmdorlarning saroylari mozaika bilan bezatilgan.
Mozaika bilan binolarning
tashqi qismlari, interer devorlari va xalq amaliy san’ati asarlari bezatiladi. Mozaika
ishlarida oyna sopol plitalardan foydalaniladi. Laosda rangli ko‘zgu parchalaridan
ajoyib mozaika asarlari yaratiladi, ular quyoshda bir-biriga qo‘shilib va porlab,
shodlik kayfiyatini yaratadi.
Mozayka
bu rasm sathiga ayrim-
ayrim parchalar (qog‘oz, oyna, sopol
plita, gul tojibarglari, urug‘, tuxum po‘sti
va shu kabilar) qo‘yib chiqishdir. Tuxum
po‘stidan mozayka ishlarini bajarish
uchun tuxum po‘sti
kerakli ranglarga
bo‘yaladi. Yuvib quritilgan tuxum po‘sti
mo‘yqalam yordadida akvarel bo‘yoqlar bilan bo‘yaladi. Buyoq qurigandan keyin
po‘stni tanlangan rasmga ko‘ra mayda va yirik
bo‘laklarga
bo‘linadi.
Tuxum
po‘stidan
applikatsiya qilishda shunday tasvirlarni tanlash
kerakki, ularning konturlari mumkin qadar tekis va
mayda egri-bugrilari bo‘lmasligi kerak.
Kontur
qora qog‘oz orqali o‘tkaziladi yoki shablbndan
aylantirib chiziladi. Avval rasm sathining bir
qismiga yelim surtiladi. U yerga tuxum po‘sti terib
chiqiladi, keyin ikkinchi
qismiga ham ish shu
tartibda davom ettiriladi. Ortiqcha yelim toza latta
bilan artib tashlanadi, po‘st
yaxshiroq yopishishi
uchun ustidan sekin bosib qo‘yiladi. Bunday ish
130
odatda eng oddiy konturlardan boshlanadi. Turli meva va sabzavot,
poliz
ekinlarining urug‘lari, danak, baliq tangalari, chig‘anoq, mayda toshlar bilan
xilma-xil applikatsiya ishlarini bajarish mumkin.
Ayni bir ishda xilma-xil
materialdan foydalanish mumkin.
Quyida tuxum po‘chog‘idan applikatsiya ishlari namunalari ko‘rsatilgan:
Dostları ilə paylaş: