Muqaddima
XX asming eng muhim tarixiy-jahonshumul voqealaridan bin, bu
mustaqil 0 ‘zbekiston davlatining tashkil topishidir. Bu yangi mustaqil
0 ‘zbekiston davlati fuqarolik jamiyati va huquqiy davlat qurishdek oliy
maqsad sari intilmoqda. Bu borada “0 ‘zbekiston davlati va huquqi tarixi”
fani qadimgi Turon zaminida davlatchilik va huquqning pay do bo‘lishi
boy tarixini o ‘rganish, tahlil qilish va davlatchilik-huquqiy
merosini
o ‘rganishda muhim ahamiyat kasb etadi.
“Bugun bizning oldimizda shunday tarixiy imkoniyat pay do bo‘ldiki,
biz bosib o ‘tgan yo‘limizni tanqidiy baholab, davlatchiligimiz negizlarini
aniqlab, buyuk ma'naviyatimiz tomirlariga, qadimiy merosiga qaytib,
o ‘tmishimizdagi boy an’analami yangi
jamiyat qurilishiga tatbiq
etmog‘imiz kerak1” - deb ta’kidlaydi yurtboshimiz I.A.Karimov.
Qo‘llanmaning asosiy vazifasi, 0 ‘zbekiston Respublikasida davlat
chilik va huquqning paydo bo‘lishi boy tarixini, ya’ni qadimgi Turon
hududida davlat va huquqning paydo bo‘lishi, o ‘rta asrlarda Mova-
rounnahr
davlati va huquqi tarixi, yangi davrda davlat va huquqning
rivojlanish tarixni ilmiy bilish, milliy davlatchiligimiz ildizlari,
xalqimizning qadimgi an'ana hamda urf-odatlariga, mentalitetiga tayangan
holda chuqur o ‘rganish, ilmiy - nazariy
va amaliy umumlashtirish, erkin
millat hamda obod mamlakat istiqboli yoMida xizmat qilishdan iborat.
Zero,
Respublikamiz Prezidenti I.A.Karimov ta'kidlaganidek,
"Insonparvar demokratik huquqiy davlat barpo etish, adolatli fuqarolik
jamiyatini
shakllantirishda milliy
tarixiy
davlatchilik
tajribasiga,
xalqimizning azaliy boy ma'naviy-axloqiy, ruhiy an'analariga, siyosiy-
huquqiy g ‘oyalariga tayanishimiz lozim2".
Qo‘llanmada qadimgi Turon davlati va huquqining paydo bo‘lishi va
rivojlanish tarixi, eng qadimgi huquq manbalari "Avesto", "So‘g ‘d", o ‘rta
asrlarda Movarounnahr davlati va huquqi (XIII asrgacha), musulmon
huquqining asosiy xususiyatlari, ahamiyati va manbalari,
Temur va
temuriylar imperiyasida davlat va huquq (XIV-XV asrlar), Shayboniylar
dinastiyasi hukmronligi davrida Movoraunnahr va Xuroson hududida
davlat va huquq, xonliklaming tashkil topishi (XV-XIX asrning 1-yarmi),
Chor Rossiyasi hukmronligi davrida davlat va huquq, Turkiston o‘lkasida
bolsheviklar hokimiyatining o ‘rnatilishi, 0 ‘zbekistonning 1920-1980-
1 K arim ov LA. O 'zbekistonning siyosiy, ijtim oiy va xqtisodiy istiqbolining asosiy tamoyillari. Т.: "O 'zbekiston". 1995.
9-b.
2 K arim ov I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak y o 'q . Т.: "O 'zbekiston". 1998. - 31-b.
3
yillardagi davlati
va huquqi, Mustaqil 0 ‘zbekiston davlati va huquqi tarixi
tadrijiy tartibda 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o ‘rta maxsus ta'lim
vazirligi tomonidan tasdiqlangan dastur asosida yoritilgan.
Qoilanmani yozishda respublikamiz huquqshunos, tarixchi olimlari
tomonidan tayyorlangan darslik, o'quv qo‘llanma
va boshqa adabiyot-
lardan keng foydalanildi.