Buxoro davlat universiteti matlab tilavova texnologiya va uni o

Muammoli o‘qitish
– Maqsadi - faol shaxsni tarbiyalash. 
Vazifasi - faol bilish jarayoniga undash, ijodiy fikrni rivojlantirish, 
tanqid va tahlil qilish, muammoni echish usulini izlashga o‘rgatish, 
tafakkurida ilmiy-tadqiqot uslubini shakllantirish.
➢
Muammoli vaziyatni yaratish metodikasi: 
❖
O`quvchilar muammoning echimini o‘zlari topishga 
urinadilar;
❖
O`quvchilar bitta savolga har xil fikrlar bildiradilar; 
❖
Fikrlar taqqoslanadi, umumlashadi va xulosa chiqariladi. 
➢
Muammoli o‘qitishning shakllari: 
❖
Nazariy bilimlarni berishda o‘quv materialini muammoli
bayon etish; 
❖
Amaliy mashg`ulot ishlari yoki tajriba qilishda qisman 
izlanuvchi faoliyat; 
✓
 “Zig–zag”
– usuli 1980 -1990 - yillardan boshlab paydo 
bo‘lgan. Bu usulning boshqalardan farqi shundaki, ishtirokchilar 
mayda guruhlarga ajratiladilar va o`quvchilar raqamlanadilar, spiker 
(boshliq saylanadi). So‘ngra bir xil raqamlar bir-birini “topadilar”. 
Topshiriq beriladi va o‘zlashtirgach, tarqalishadilar. Har bir a’zo o‘zi 
o‘zlashtirgan materialni eski sheriklariga aytib beradi. Savol - 
javobda esa guruh baholanadi. Har bir raqamlanganlar yangi va har xil 
topshiriqlar olganini hisobga olsak, har bir talaba o‘z guruhi manfaati 
uchun ham berilgan topshiriqni bilishi kerak va bilishga majbur.
Chunki, u o‘z guruhiga qaytganda, o‘rgangan mavzu bo‘yicha savol-
javobda guruhi nomidan qatnashishi kerak.
✓
6x6x6 
– uslubida o‘qituvchi guruh 36 ta qatnashchisini qisqa 
vaqt mobaynida bironta masalani muhokama qilishga o‘rgatish va ular 
ko‘pchiligining fikrlarini bilib olish imkoniyatiga ega bo‘ladi. 6-ta 
guruh ishtirokchilari o‘qituvchi tomonidan o‘rtaga tashlangan 
muammoni 6 daqiqa mobaynida muhokama qiladilar. Shundan keyin 
o‘qituvchi 6 ta yangi guruhni shunday tuzadiki, unda oldingi 
munozara guruhida qatnashganlardan birontasi albatta bo‘ladi. Yangi 
guruh qatnashchilari o‘z guruhlarining ish natijalarini muhokama 

---

153 
qiladilar. 6x6x6 – guruhning barcha a’zolarini faollashtiruvchi 
uslubdir.
✓
“Kungaboqar”
– Talabalar 4-5 kishidan iborat guruhlarga 
bo‘linadi. O‘qituvchi fanning mavzusidan kelib chiqib, o‘rtaga bitta 
muammoni tashlaydi. Har bir guruh kungaboqar yasab, uning 
markaziga doira joylashtirib, barglar yopishtiradi. Mavzuga qarab, 
doiraga har bir guruhga yoki umumiy bitta muammo yozilib, 
doskaga yopishtiriladi. Ajratilgan vaqt ichida guruhlar birgalikda 
fikrlarini bargga yozib, uni o‘sha guruh muammosi yozilgan gulga 
joylashtirib qo‘yadilar. Bu uslubdan o‘tilgan mavzuni tushuntirish, uni 
mustahkamlash va takrorlash hamda o`quvchilar egallagan bilimlarni 
aniqlashda foydalanish mumkin.
✓