Mamleketlik universiteti jumanov m. A

virgil dawiri 
- 6simliktirt nal dawiri, yagniy jas 
osimliktin gullewge shekemgi dawiri.
D) 
generativ (jetilisiw) dawiri 
- sporalar yamasa gullew 
ham tuqim payda etiw dawiri.
E) 
senil (qartaygan) dawiri 
- 6simliklerde fiziologiyaliq 
processlerdin tomcnlewi, generativ kobeyiw qasiyetinin jogaliw 
dawiri.
Osimliktin absolyut yamasa kalendarliq jasi ham onin jas 
jagdayi birdey, 
uqsas tusinik emes. Bir kalendarliq jastagi 
osimlik harqiyli jas jagdayinda boliwi mumkin. Osoblardm jas 
jagdayi - bul onin 
ortaliq penen belgili bir 
qatnasm 
xarakterlewshi ontogenezinin etabi. Toliq ontogenez, yaki 
osimliktin ulken tirishilik cikli osoblardm rawajlamwinin barliq 
etaplarm oz ishine aladi - (zarodishtm payda boliwman onin 
olimine shekem).
Jana shiqqan nartlar
tuqimdagi zapas zatlar ham jeke 
assimiliyaciya esabinan aralas awqatlanadi.
Yuvenil osimlikler
erkin awqatlamwga otedi. Olarda tuqim 
lilesi bolmaydi, biraq sholkemleskenlik ele apiwayi ham japiragi 
ereseklerdikine qaraganda basqasha formada ham kishi razmerde 
boladi.
Immaturh osimlikler
yuvenil osimlik ham eresek vegetativ 
osimlik arasindagi araliq belgi ham qasiyetlerge 
iye boladi. 
Olarda tez paqaldm shaqalamwi baslanadi.
Eresek vegetativ
osimliklerde tur ushm tan bolgan tipik 
belgiler payda boladi ham vegetativ denesinin 
duzilisi 
generativlik jagdayma uqsas boladi, biraq reproduktivli organlan 
ele bolmaydi.
Osimliklerdin generativlik dawirge otiwi tek giil ham 
miywelerdin payda boliwi menen emes, al organizmnin teren 
ishki bioximiyahq ham fiziologiyaliq qayta diiziliwi menen 
amqlanadi.
Jas generativ osimlikler
gulleydi, miywe payda etedi, 
ereseklik diizilistin aqirgi rawajlamwi otedi. Ayinm jillan 
gullewde irkilisler boliwi miimkin.
222

---

Orta ja sta g i
generativ osimlikler adette iilken quwathhqqa 
iye boladi, ulken jilliq osimligi ham tuqimliq onimge iye, sonday- 
aq giillewde irkilisler boliwi mumkin, klonlar payda boladi.
G a m generativ
osimlikler reproduktiv funkciyalardin keskin 
tomenlewi, paqal ham tamir payda etiw processinin azzileniwi 
menen xarakterlenedi, dezintegraciya kusheyedi.
G a m vegetativ
osimlikler (subsenilli) miywe payda etiwdin 
toqtawi, quwatlihginin tomenlewi, destruktivli 
processlerdin 
kusheyiwi, paqal ham tamir sistemalan arasmdagi baylamstm 
tomenlewi menen xarakterlenedi, jasaw formasi apiyayilasadi, 
japiraqlardin payda boliwi immatur tipte boladi.