Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi

Ishchi kuchi taklifi – bu muayyan vaqtda ish haqining tarkib topgan 
darajasida ishga yollanishga tayyor bo‘lgan mehnatga layoqatli ishchi kuchi 
miqdori. 
Ishchi kuchi taklifi mehnat qilish yoshidagi turli kasb va mutaxassislikka 
ega bo‘lgan kishilarning ishlashga bo‘lgan layoqatini namoyon etadi. 

Ishchi kuchi taklifi – bu ish haqining muayyan darajasi hamda ishga 

1
Кейнс Дж.М. Общая теория занятости, процента и денег. – М.: Гелиос, 2002, с.162. 
2
Mamaraximov B.E. Iqtisodiyotni modеrnizatsiyalash jarayonida ishchi kuchiga bo‘lgan talab va taklifni 
muvozanatlashtirishning asosiy yo‘nalishlari. I.f.n. ilmiy darajasini olish uchun yozgan dissеrtatsiyasi avtorеfеrati. 
Toshkеnt -2012. 10 bеt. 

---

574 
yollashning muayyan shart-sharoitlarida mehnatga layoqatli ishchi kuchining o‘z 
kasbi, mahorati va boshqa xususiyatlariga mos ravishda ishlashga ehtiyojidir.
1
U 
ishchi kuchining demografik va kasb tayyorgarligi xususiyatlariga bog‘liq bo‘lib, 
ishchi kuchini takror ishlab chiqarishni ta’minlash maqsadida uni sotish 
(ayirboshlash) holati orqali namoyon bo‘ladi. 
Ishchi kuchiga bo‘lgan talab va taklifni muvofiqlashtirish uchun ishchi kuchi 
bozori infratuzilmasini rivojlantirish, o‘quv muassasalari bitiruvchilarini ishga 
joylashtirish va mintaqalarni rivojlantirish dasturlarini ishlab chiqish masalalari 
bo‘yicha bandlikka ko‘maklashuvchi tashkilotlarning o‘quv yurtlari bilan 
hamkorligini 
yanada 
kеngaytirish 
bo‘yicha 
tadqiqotlar 
olib 
borish 
modеrnizatsiyalashning muhim yo‘nalishidir
2
.
Ishchi kuchi bozorida taklif mehnatga qobiliyatli kishilarning quyidagi 
muayyan guruhlaridan iborat bo‘ladi:
- ishlamayotgan, lekin ish topishni istaydigan va faol ravishda ish 
qidirayotganlar;
- ish bilan band, biroq undan to‘la ravishda qoniqmay, boshqa ish 
qidirayotganlar;
- ishlayotgan, lekin tez orada ishidan mahrum bo‘lib qolishi mumkinligi 
sababli boshqa ish joyi qidirayotganlar.
Ishchi kuchi bozorini tavsiflashdan oldin uning asosiy va o‘ziga xos tovari 
bo‘lgan ishchi kuchining qiymati va iste’mol qiymati (nafliligi) to‘g‘risida 
to‘xtalib o‘tish zarur.