DƏDƏ QORQUD ARAŞDIRMALARI olmuşdur (21, s. 12).
Orxon –Yenisey abidələrində “müdrik, ağıllı, bilici” mənasını
ifadə edən öge sözündən də istifadə edilmişdir. Bu leksik va-
hid eyni zamanda antroponimlərin tərkibində çıxış etmişdir:
Küç ögə (Talas VIII), Ögə bört tutuk (Th SIV). Ögə qədim türk
cəmiyyətində ən yüksək titullardan biri sayılırdı. M.Kaşğari də
“Divanü lüğat-it-türk” əsərində Öge leksemindən bəhs etmişdir.
O, öge titulunun tigindən bir dərəcə aşağı olduğunu və bu titulun
xalqdan olub, görkəmli yaşlı və ağıllı şəxslərə verildiyini bildirir
(44,s 90).
Kutluğ-kutluğ (xoşbəxt, bəxtəvər)
Yolığ Tigin – yolığ (xoşbəxt, bəxtiyar), tigin (titul).
Külük Apa – külük (şanlı, şöhrətli, məşhur), opa (rütbə
bildirən söz, böyük qohum) və s.
3) Zoonimlər əsasında yaranan antroponimlər. Qədim
türklərdə bəzi heyvanlar müqəddəs sayılmış, bəzən də totemis-
tik xarakterə malik olmuşdur. Belə heyvan adları əsasında bir
çox şəxs adları da yaranmışdır. Məsələn, bars leksemi abidələrin
dilində Bars beg (KT ş 20), Bars kan saŋun (Th, 16), Bars uruŋu
(ThSI, b), Oğul bars (Talas 1), El iç çor bars (Y 14), Tüz bay küç
bars (Y 17) kimi şəxs adlarının tərkibində işlənmişdir.
Bars beg. Bu şəxs adına Kül tiginin şərəfinə yazılmış abidədə
rast gəlinir: Bars bağ erti, kağan at bunta biz birtimiz, siŋlim kun-
çuyug birtimiz, özi yaŋıltı, kağanı ölti, bodunı küŋ-kul boltı; Bars
bəy oldu. Burada xan rütbəsini (ona) biz verdik, kiçik bacımızı
ona xanımlığa verdik, (ancaq) o yanlış yolla getdi, (o) xan öldür-
dü, xalqı qul, kəniz oldu (15, s. 229, 235). Bu cümlədən aydın
olur ki, göytürk hökmdarı qəbilə başçısı olan Bars bəy adlı şəxsə
öz bacısını ərə vermiş, həm də onu türgis xalqına xaqan təyin
etmiş, lakin o xəyanət etdiyinə görə edam edilmişdir. Bu antro-
ponim haqqında N.A.Baskakov, Q.Qeybullayev, Ə.Tanrıverdiyev