3. Böyük Vətən müharibəsi illərində
Naxçıvan MSSR-də səhiyyə
(1941-1945-ci illər)
Faşist Almaniyasının Vətənimiz üzərinə xaincəsinə
hücumu sovet adamlarının yaradıcı əməyini pozdu.
Kommunist Partiyasının və Sovet hökumətinin çağırışı ilə
bütün sovet xalqı Vətəni müdafiə etmək üçün ayağa qalxdı.
Dövlətimizin bütün qüvvə və vəsaiti hiyləgər düşmənə qarşı
müharibədə qələbəmizin təmin edilməsinə yönəldildi. «Hər şey
cəbhə üçün! Hər şey qələbə üçün!» - partiyamızın şüarı belə
idi.
Böyük Vətən müharibəsi illərində səhiyyə orqanları
qarşısında çox mühüm bir vəzifə – cəbhədə və arxada
yoluxucu xəstəliklərin yayılmasına yol verməmək vəzifəsi
dururdu.
Müharibənin ilk illərindən Naxçıvan MSSR Xalq
Səhiyyə Komissarlığı respublikada sanitariya işlərini tələb
olunan səviyyədə saxlamaq və yoluxucu xəstəliklərin
yayılmasına yol verməmək üçün hər cür tədbir gördü. Bununla
əlaqədar olaraq Naxçıvan Muxtar respublikasının Xalq
Səhiyyə Komissarlığı tərəfindən verilmiş 1942-ci il 29 yanvar
tarixli əmrdə deyilirdi ki, səhiyyə orqanlarının ən mühüm
vəzifəsi arxanı sanitariya cəhətdən yaxşı vəziyyətdə
saxlamaqdan, yoluxucu xəstəliklərin yayılmasına yol
verməməkdən, ilk növbədə, səpgili yatalağın qarşısını almaq
üçün hər yerdə geniş miqyasda tədbir görməkdən ibarətdir.
Əmrdə respublikanın tibb işçilərinə bir vəzifə olaraq
tapşırılırdı ki, səhiyyə fəallarının, evdar qadınların, sanitariya
postlarının və başqalarının iştirakı ilə briqadalar təşkil edib
sənaye, ticarət və iaşə müəssisələrinin, həyətlərin, kolxozların,
mənzillərin və digər obyektlərin sanitariya vəziyyətini
yoxlasınlar, aşkara çıxarılan nöqsanları yerində aradan
qaldırsınlar, yaşayış məntəqələrinin təmizliyinə nail olsunlar
və s.
Böyük dövlət əhəmiyyəti olan bu vəzifə yerinə yetirildi.
Respublikanın tibb işçiləri bir nəfər kimi yoluxucu xəstəliklərə
qarşı mübarizəyə başladılar. 1942-ci ilin əvvəllərində
80
Naxçıvan Muxtar Respublikasının Xalq Səhiyyə Komissarlığı
və onun yerli orqanları yanında epidemiyaya qarşı fövqəladə
komissiyalar yaradıldı. Bu komissiyalar yerlərdə epidemiyaya
qarşı mübarizə təşkil edir və yaşayış məntəqələrində, iaşə,
kommunal və sənaye müəssisələrində, uşaq tərbiyə ocaqlarında
sanitariya qaydalarının gözlənməsinə nəzarət edirdilər. Onlar
sanitar fəallarının işini əlaqələndirib birləşdirirdilər. Bu işdə
Qırmızı Aypara Cəmiyyəti mühüm yer tuturdu.
Respublika fövqəladə Komissiyasının və Xalq Səhiyyə
Komissarlığının əmrinə (iyun 1942-ci il) əsasən dövlət
malyariya və epidemiya inspektorlarının boş qalmış
vəzifələrinə tibb işçiləri seçilib götürüldü.
1942-ci il iyunun 30-da respublikanın xalq səhiyyə
komissarı SSRI Xalq Səhiyyə Komissarlığının əmrinə uyğun
olaraq «Şəhər poliklinika və ambulatoriyalarında epidemiyaya
qarşı mübarizə və şəhər əhalisinə tibbi xidmətin sahə – ərazi
sisteminin möhkəmləndirilməsi haqqında» əmr verdi. Əmrdə
səhiyyə orqanlarına yoluxucu xəstəliklərə tutulanları vaxtında
aşkara çıxarıb xəstəxanalara qoymaq, xəstəlik olan yerlərin
vaxtında və düzgün dezinfeksiya edilməsinə nəzər yetirmək,
xəstəlik müşahidə edilən yerləri və yoluxucu mədə-bağırsaq
xəstəliyi keçirmiş olan adamları nəzarət altında saxlamaq
vəzifəsi tapşırıldı. Bu əmr respublikanın tibb işçiləri tərəfindən
diqqətlə yerinə yetirildi. Yoluxucu xəstəliyə tutulan adamları
aşkara çıxarmaq üçün tibb işçiləri evləri gəzir, həmin xəstəliyə
tutulmağa şübhəli adamları dərhal xəstəxanaya göndərir,
xəstəliyin ocaqlarını dezinfeksiya edirdilər. Sanitar nəzarəti
gücləndirilmiş, təmizlik uğrunda mübarizə genişləndirilmişdi.
Profilaktika məqsədi ilə edilən peyvənd geniş miqyas almışdı.
1944-cü ildə habelə vəba xəstəliyinin diaqnozunu təyin
etmək üçün laboratoriya açılır. Respublikada epidemiya
əleyhinə işləri gücləndirmək məqsədilə Naxçıvan MSSR-i
Xalq Komissarları Soveti nəzdində aşağıdakı tərkibdə
respublika fövqəladə komissiyası yaradıldı: Naxçıvan MSSR-i
XKS-in sədri, Azərbaycan KP Naxçıvan
Vilayət komitəsinin katibi, Naxçıvan MSSR-i Səhiyyə
16-cı cədvəl
81
1944-1945-ci illərdə qoruyucu peyvəndlər
haqqında məlumat
Çiçək
əleyhinə
Difteriya
əleyhinə
Illər
Vaksi-
nasiya
Revak-
sina
siya
Vaksi-
nasiya
Revak-
sina-
siya
Qarın
yatalağı
əleyhinə
Dizente-
riya
əleyhinə
1944 3641 23883 8319 9563 14914 14912
1945 10970 21353 11838 4563 18035 18031
komissarı, Naxçıvan MSSR-i Daxili işlər komissarı və
respublika prokuroru.
Buna görə də müharibə illərində respublikanın yalnız
bəzi yerlərində ayrı-ayrı adamların səpgili yatalağa və digər
yoluxucu xəstəliklərə tutulduğu müşahidə edilmişdi. Lakin tibb
işçilərinin fədakarlığı sayəsində bu yoluxucu xəstəliklər də
vaxtında aradan qaldırıldı.
Arxiv sənədlərinə nəzər yetirsək, görərik ki, bu və ya
digər yoluxucu xəstəliyin qarşısının alınması haqqında
Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Soveti dəfələrlə qərar
çıxarmışdır.
1
Müharibə illərində respublika səhiyyəsi qarşısında duran
vəzifələrdən biri də
vərəmə qarşı mübarizəni
genişləndirməkdən, onun əhali arasında yayılmasına yol
verməməkdən ibarət di. 1943-cü ilin may ayında Naxçıvan
MSSR Xalq Komissarları Soveti «Naxçıvan MSSR-də vərəmə
qarşı mübarizə haqqında» qərar çıxarmışdı.
Respublikanın tibb kollektivi bu mühüm sənəddə
göstərilənlərə əməl edərək vərəmli xəstələrə müalicə –
profilaktika yardımını yaxşılaşdırmaq, onları aşkara çıxarıb
vaxtında müalicəyə cəlb etmək sahəsində xeli iş görmüşdür.
________________
1
Naxçıvan MSSR MDA (Mərkəzi dövlət arxivi), F.17, siyahı 8,
qovluq 10, səh.60.
82
Az vaxt içərisində Naxçıvan şəhərində vərəm dispanseri
açıldı (1944-cü ildə), müvafiq tibb kadrları ilə təmin edildi,
çarpayıların sayı 25-dən 55-ə çatdırıldı.
1
Xalq maarifi, ictimai təminat orqanları və başqa
təşkilatlar da vərəmə qarşı mübarizəyə cəlb edilmişdilər.
«Müdafiə sənayesi müəssisələri fəhlələrinə tibbi
xidmətin yaxşılaşdırılması haqqında» SSRI Xalq Səhiyyə
Komissarlığının əmrinə müvafiq olaraq, 1942-ci ilin dekabr
ayında Naxçıvan MSSR Xalq Səhiyyə Komissarlığı eyni
məzmunda əmr vermişdi. Həmin əmr əsasında Naxçıvan duz
mədənində çalışan fəhlə və qulluqçulara ixtisaslı tibb yardımı
göstərmək üçün üç ay müddətində xüsusi həkim briqadası
yaradıldı. Bir qədərdən sonra (1943-cü ilin iyun ayında)
Parağaçay mədəni geoloji – kəşfiyyat dəstəsində çalışan
fəhlələr üçün tibb məntəqəsi təşkil edildi.
Müharibə illərində Naxçıvan MSSR-in bütün ərazisində
özünə və başqalarına ilk tibbi yardım göstərməyin əhaliyə
öyrədilməsinə böyük əhəmiyyət verilirdi. Bununla əlaqədar
olaraq 1942-ci ilin oktyabr ayında Naxçıvan MSSR Xalq
Komissarları Soveti xüsusi qərar qəbul etmişdi. Bu qərarda
göstərilirdi ki, respublikanın ərazisində yaşayan bütün yaşlı
əhali (16-60 yaşlarında) ilə istehsalatdan ayrılmadan məcburi
surətdə SMH (sanitariya müdafiəsinə hazıram) normaları, 11-
25 yaşlarında olan uşaqlarla isə SMHO normaları üzrə hazırlıq
keçmək lazımdır. Hazırlıq Qırmızı Aypara Cəmiyyətinin
proqramı həcmində keçilirdi.
2
Böyük Vətən müharibəsi illərində kolxoz kəndlərində
kolxoz tibb bacıları işləyən tibb məntəqələri yarandı. Sanitar
fəalları işinin bu forması kənddə əhalinin can sağlığının
yaxşılaşdırılmasına xeyli kömək etdi, kolxozçuların sanitariya
mədəniyyətini yüksəltdi.
1944-cü ilin aprelində Naxçıvan MSSR Xalq
Komissarları Soveti «Kolxoz tibb bacılarının hazırlanması
______________
1
Naxçıvan MSSR MDA (Mərkəzi dövlət arxivi), F.17, siyahı 2,
qovluq 109, səh.63.
2
Naxçıvan MSSR MDA. F.17, siyahı 8, qovluq 5, səh.29.
83
haqqında» qərar qəbul etmişdi. Həmin qərarda göstərilirdi:
vilayət Qırmızı Aypara Cəmiyyətinə tapşırılsın ki, kənddə
kolxoz əhalisinə tibbi yardımı yaxşılaşdırmaq və kolxozçular
arasında sanitariya mədəniyyətini yüksəltmək məqsədi ilə
kolxoz tibb bacıları kursu təşkil etsin. Bununla əlaqədar olaraq
respublika Qırmızı Aypara Cəmiyyəti yanında təşkil edilən
kursdan 127 kolxoz tibb bacısı buraxıldı.
1
Müharibə illərində respublikada vətən müharibəsi
əlillərinə geniş miqyasda tibbi yardım təşkil edilmişdi. Onlara
dövlət pensiyası, pulsuz protez verilir, yüksək dərəcədə
ixtisaslı tibbi yardım göstərilirdi, xüsusi əlillər evi
yaradılmışdı. Sanatoriya, istirahət evləri və sağlamlıq
ocaqlarının geniş şəbəkəsi onlara xidmət göstərirdi.
2
Naxçıvan MSSR-in səhiyyə orqanları tərəfindən Vətən
müharibəsi əlillərinə əlillik dərəcələrinə görə göstərilən tibbi
xidməti təsvir etmək üçün bəzi rəqəmləri nəzərdən keçirək.
_________________
1
Naxçıvan MSSR MDA. F.17, siyahı 8, qovluq 5, səh.29.
2
Yenə orada, qovluq 110, səh.5.
84
17-ci cədvəl
Əlillərin əlillik dərəcələrinə görə qruplara
bölünməsi haqqında məlumat
1944-cü il
1945-ci il
I qr.
II qr.
III qr.
cəmi
I qr.
II qr.
III qr.
cəmi
18 557 1097 1672 15 502 1254 1771
1942-ci ilin dekabr ayında respublikanın bütün şəhər və
rayon poliklinikalarında həkim əmək eksport komissiyaları
(HƏEK) təşkil olundu.
Müharibənin ən ağır illərində belə Kommunist Partiyası
və Sovet hökuməti ana və uşaqların sağlamlığının qorunmasına
xüsusi qayğı göstərirdilər. 1942-ci il noyabrın 23-də SSRI
Xalq Komissarları Soveti «Valideynsiz qalmış uşaqların təmin
edilməsi haqqında» qərar qəbul etmişdi. 9 aydan sonra isə
«Uşaqlara tibbi xidmət göstərilməsi sahəsində səhiyyə
orqanlarının və uşaq tərbiyə ocaqlarının işini və ehtiyacı olan
uşaqların yeməyini yaxşılaşdırmaq tədbirləri haqqında» qərar
çıxarılmışdı.
1944-cü il iyunun 8-də SSRI Ali Sovetinin Rəyasət
Heyəti «Hamilə qadınlara, çoxuşaqlı və tək analara dövlət
köməyinin artırılması, ana və uşaqların mühafizəsinin
gücləndirilməsi, «Qəhrəman ana» fəxri adının, «Analıq şərəfi»
ordeni və «Analıq medalı»nın təsis edilməsi haqqında» fərman
qəbul etdi. Bununla əlaqədar olaraq Azərbaycan SSR Xalq
Komissarları Soveti 3.12.1944-cü ildə uşaq tərbiyə ocaqlarının
genişləndirilməsi, qadınlara və uşaqlara tibbi xidmətin
yaxşılaşdırılması haqqında qərar çıxardı.
SSRI Xalq Komissarları Sovetinin 1944-cü il 10 noyabr
tarixli qərarına uyğun olaraq 1945-ci ildə Naxçıvan MSSR
Xalq Komissarları Soveti «Naxçıvan MSSR-də uşaqlara
müalicə – profilaktika yardımı, doğum evləri və qadın
məsləhətxanaları üzrə inspektorlar haqqında» qərar qəbul etdi.
Bu qərar əsasında uşaq və qadınlara müalicə – profilaktika
yardımını daha da yaxşılaşdırmaq məqsədilə 1945-ci ilin
sentyabr ayında Naxçıvan MSSR Xalq Səhiyyə Komissarlığı
85
yanında uşaqlara müalicə – profilaktika yardımı üzrə baş
inspektor, habelə doğum evləri və qadın məsləhətxanaları üzrə
inspektor vəzifələri təsis edilmişdir. Eyni zamanda bütün rayon
səhiyyə şöbələrinə uşaqlara müalicə – profilaktika yardımı
üzrə inspektorlar verilmişdir.
1
Yuxarıda göstərilən qərarlarda nəzərdə tutulan tədbirləri
yerinə yetirərək respublika Xalq Səhiyyə Komissarlığı uşaqlara
və qadınlara tibbi xidməti daha da yaxşılaşdırmaq üçün bir çox
işlər gördü. Uşaq xəstəxanalarında çarpayıların sayı artırıldı,
körpə evlərinin, yay sağlamlıq meydançalarının şəbəkəsi
genişləndirildi.
1943-cü ildə Naxçıvan şəhərində 40 çarpayılıq məktəb
uşaq sanatoriyası açıldı.
Doğum çarpayılarının sayı 1940-cı ildəki 32-dən 1945-
ci ildə 51-ə çatdırıldı, yaslilərin sayı müvafiq olaraq 7-dən 9-a,
uşaq baxçalarının sayı 24-dən 38-ə çatdırıldı. Bunlar o vaxtlar
səhiyyə şöbələrinin nəzdində olmuşlar.
Müharibə illərində Naxçıvan MSSR-də sanitariya
maarifinin yaxşılaşdırılması üçün də tədbirlər görülürdü. Hələ
1941-ci ildə respublika Xalq Səhiyyə Komissarlığı sanitariya
maarifi şurası yaratmışdı. Bu şuraya 15 həkim daxil edilmişdi.
Həmin ilin avqust ayında Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları
Soveti əhali arasında sanitariya maarifi işini yaxşılaşdırmaq
üçün xüsusi qərar qəbul etdi. Bu qərar əsasında respublika
sanitariya maarifi evi yanında sanitariya maarifinə dair
filmlərin nümayiş etdirilməsi üçün yay kino – teatrı açıldı.
Respublika tibb işçilərinin ixtisasının artırılmasına kömək
etmək üçün 1945-ci ilin mart ayında sanitariya maarifi evi
yanında olan tibb kitabxanası respublika elmi-tibb kitabxanası
kimi yenidən təşkil edildi.
Müharibənin törətdiyi çətinliklərə baxmayaraq,
respublika tibb ocaqlarının şəbəkəsi ildən-ilə artırdı.
Respublikanın rayonlarında 5 ambulatoriya, 10 həkim
sahəsi, 33 feldşer məntəqəsi, 22 traxoma məntəqəsi, 7
________________
1
Naxçıvan MSSR MDA. F.17, siyahı 8, qovluq 22, səh.23.
86
malyariya məntəqəsi, 11 kənd doğum evi əhaliyə tibbi xidmət
göstərmişdir. Xəstəxanalarda çarpayıların miqdarı çoxalırdı.
Belə ki, 1941-ci ildə 14 xəstəxana (9-u şəhərlərdə, 5-i
kəndlərdə) və bu xəstəxanalarda 435 çarpayı (350-si
şəhərlərdə, 85-i kəndlərdə) olduğu halda, 1945-ci ildə
xəstəxanaların sayı 16-ya (9-u şəhərlərdə, 7-si kəndlərdə) və
çarpayıların sayı 510-a (420-si şəhərlərdə, 90-ı kəndlərdə)
1
çatmışdı. Xəstə uşaqlar, yoluxucu xəstəliklər xəstəxanala-
rında, vərəmə tutulanlar üçün, cərrahiyə və doğum
çarpayılarının miqdarı xüsusilə artmışdı. Bunu aşağıdakı 18-ci
cədvəldən görmək olar.
18-ci cədvəl
1941-1945-ci illərdə Naxçıvan MSSR-də
çarpayıların sayı
Illər
Şəhərdə
Kənddə
Cəmi
1941 350
85
435
1942 406
83
489
1943 380
83
463
1944 405
83
488
1945 420
90
510
Cədvəldən göründüyü kimi 1941-ci ilə nisbətən 1945-ci
ildə çarpayıların sayı 14,7% (şəhər yerlərində 16,7%, kənd
yerlərində 5,6%) artmışdır.
Böyük Vətən müharibəsinin ilk günlərində Muxtar
respublikanın həkim və orta tibb işçilərinin xeyli hissəsi
Vətənin çağırışına cavab olaraq Sovet Ordusu və Hərbi Dəniz
Donanması sıralarına səfərbərliyə alındılar.
Həkimlərdən Tofiq Sultanovu, Mehdi Bağırovu, Abbas
Əliyevi, Əbdüləli Tahirovu, Əkbər Ismayılovu, Camal
Ibrahimovu, Əkbər Fəttahovu, Valentina Suxovanı, Abdulla
Abdullayevi, Əzim Kazımovu, Hacı Mehdiyevi, Cabbar
Cəfəırovu, orta tibb işçilərindən Dilbər Təhməzbə-
_______________
1
Azərbaycan SSR Səhiyyə nazirliyinin arxivi, F.1, siyahı 1, qovluq
K-71.
87
yovanı, Zərifə Camalbəyovanı, Xeyrənsə Abdullayevanı,
Səffiyyə Sultanovanı və başqalarını göstərmək olar ki, onların
da müharibənin başa çatmasında, düşmən üzərində qələbədə
xidmətləri olmuşdur.
Müharibə illərində səhiyyə orqanları qarşısında çox
mühüm vəzifələr dururdu. Indi yerdə qalan kadrlarla gərgin
işləmək tələb olunurdu. Belə ki, orduya səfərbər olunanları
əvəz etmək lazım idi.
Arxiv materiallarından göründüyü kimi müharibə
illərində tibb işçilərinin sayı artmamışdır. Aşağıda onlar
haqqında məlumat qeyd edilir.
19-cu cədvəl
1940-1945-ci illərdə Naxçıvan MSSR-də
həkim və orta tibb işçilərinin sayı
Illər Həkimlər
Orta tibb işçiləri
1940 55
200
1941 40
149
1942 50
201
1943 49
212
1944 59
206
1945 54
202
Cədvəldən göründüyü kimi, 1941-ci ildə həkimlərin sayı
1940-cı ildəkinə nisbətən 27,3%, orta tibb işçilərinin sayı isə
25,5% azalmışdı. Bu, bir çox tibb işçilərinin Sovet Ordusu
sıralarına səfərbərliyə alınması ilə əlaqədar idi. Yalnız 1945-ci
ildə həkimlərin sayı 54 nəfərə, orta tibb işçilərinin sayı isə 202
nəfərə, yəni 1940-cı il səviyyəsinə çatdı.
1
Müharibə illərində Naxçıvan tibb məktəbi orta tibb
işçiləri hazırlamaqda idi. Onların bir çoxu məktəbi qurtaran
kimi könüllü olaraq cəbhəyə getdilər. Məktəbi 1941-45-ci
illərdə bitirənlər haqqında aşağıdakı cədvəldə
______________
1
Naxçıvan MSSR Səhiyyə Nazirliyinin arxivi. F.17, siyahı 3, qovluq
53, səh.40.
88
20-ci cədvəl
1941-1945-ci illərdə Naxçıvan tibb məktəbində orta tibb
kadrlarının hazırlanması haqqında məlumat
I l l ə r
1941 1942 1943 1944 1945 cəmi
Feldşerlər 68 60 25 - - 153
Mamalar
- 20 - - - 20
Tibb bacıları 23 15 - 36 16 90
Əczaçı
22
17
-
-
-
39
Cəmi 113
112
25
36
16
302
məlumat verilib.
Cədvəldən göründüyü kimi müharibə davam etdiyi
müddətdə bu məktəb 153 feldşer, 20 mama, 90 tibb bacısı və
39 əczaçı hazırlamışdır
1
.
1943-cü il avqustun 22-də SSRI Xalq Komissarları
Soveti ilə Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsi «Alman
faşist işğalçılarından azad edilmiş rayonlarda təsərrüfatı bərpa
etməyin mühüm tədbirləri haqqında» qərar qəbul etdilər. Bu
qərar səhiyyə orqanlarından müharibənin sanitariya işinə
vurduğu yaraları ardıcıl surətdə sağaltmağı və müharibə
əllillərinə geniş surətdə yardım göstərməyi tələb edirdi.
Arxiv sənədlərindən görünür ki, Naxçıvan MSSR
səhiyyə orqanları partiya və hökumətin qərarına əməli işlərlə
cavab vermişlər. 1943-cü ilin sentyabrında müalicə – sanitariya
ocaqlarını bərpa etməkdə və zəhmətkeşlərə tibbi – sanitariya
xidmətini genişləndirməkdə Ukrayna Çerkassı vilayətinin
səhiyyə orqanlarına kömək etmək üçün Naxçıvan MSSR Xalq
Səhiyyə Komissarlığı və onun yerli orqanları yanında xüsusi
komissiyalar təşkil edilmişdi. Bu komissiyalar Çerkassı
vilayəti səhiyyə orqanlarına hazırladıqları müəyyən plan
əsasında yardım göstərirdilər
2
.
______________
1
Naxçıvan MSSR Səhiyyə Nazirliyinin arxivi. F.17, siyahı 3, qovluq
53, səh.40.
2
Naxçıvan MSSR Səhiyyə Nazirliyinin arxivi. F.17, siyahı 2, qovluq
109, səh.75.
89
Müharibə dövrünün çətinliklərinə baxmayaraq,
respublikada səhiyyə işlərinə ayrılan vəsait artdı. Bunu
aşağıdakı cədvəldən görmək olar.
21-ci cədvəl
Naxçıvan MSSR-in səhiyyəsinin 1941-1945-ci
illərə aid büdcəsi
Illər Ilə təyin olunan vəsait (min manatla)
1941 6985,3
1942 5363,4
1943 5232,0
1944 5917,8
1945 7434,6
O vaxtkı valyuta məzənnəsi ilə
Cədvəldən göründüyü kimi yalnız 1942-1943-cü
illərdə büdcə bir qədər azalmışdır. Lakin artıq 1945-ci ildə
1941-ci ilə nisbətən büdcə vəsaiti 6,4% artmışdır.
Beləliklə, Böyük Vətən müharibəsi illərində ölkənin
bütün səhiyyə işçiləri kimi Naxçıvan MSRR-nin tibb işçiləri də
əmək cəbhəsində qəhrəmancasına çalışmış və sovet
vətənpərvərliyinin timsalı olmuş, eyni zamanda, sovet xalqının
alman faşizminə və yapon militaristlərinə çaldığı qələbə işində
böyük xidmət göstərmişlər.
Dostları ilə paylaş: |