Milli Kitabxana
299
- Dayı can, boz köpək çəkməni parçalayıb bu hala salmış, - deyir və çəkməni
göstərir.
- Demək, boz köpək də məndən intiqamını almış. Həsən, bu gecə bütün
kəndiniz mənə müharibə elan etmişdi, düzü, özümü məğlub sanıram. Ona görə də
hərb meydanından qaçıram. Çay içəndən sonra gedib karvansaradan İvan dayını
buraya çağırarsan.
- Nə üçün, dayı can?
- Mənə lazımdır.
- Baş üstə, dayı can. Amma çil xoruzun xatasını çəkəcəksən, çünki Gülnazın
sevgili xoruzudur.
- Eybi yoxdur, pul verərəm, ona bir gözəl xoruz alarsan. İndi çil xoruzu göz
önündən uzaq et.
Həsən çil xoruzu aparıb bağçada basdırır və sonra əhvalatı anasına söyləyir.
Rəfiqimin bacısı çay zamanı qardaşına deyir:
- Bacın sənə qurban olsun, görünür, bu gecə narahat olmusan, hər nə şey ki,
səni narahat edir, söylə hamısını rədd edim.
- Ay bacı, şair demiş:
Düşmən bir olsa dəfini asandır eyləmək.
Vay ol zaman ki, üz qoya dörd bir kənardan.
İndi sən zavallı, bunların hansına çarə edəsən: birəyə, hünüyə, köpəklərin,
çaqqalların ulamasına, xoruzun banlamasına və qeyri-qeyri...
Bu halda İvan dayı daxil olub salamlaşır.
- İvan dayı, haçan şəhərə qayıdacaqsan?
- Bu saat, furqonu qoşub buraya gəlmişəm.
- Miniklərin varmı?
- Xeyr.
- Necə məni buraya gətirmisən, elə də şəhərə qaytaracaqsan.
- Baş üstə.
- A qardaş, nə edirsən? Belə də iş olarmı? Tanışlarımız məni məzəmmət edər
ki, qardaşını bir gün də saxlamadı. Sənə bacın qurban olsun, bir az səbir et, iki
günün ərzində elə öyrənəcəksən, yanında top da atsalar, yuxudan oyanmayacaqsan.
- Bacı, hərgah məni ölümə göndərmək istəyirsənsə qalım.
- Allah eləməsin, qardas, nə danışırsan.
- Onda mənə mane olma...
Milli Kitabxana
300
* * *
Çaydan sonra yeddi qardaş, dayılarının şeylərini İvan dayının furqonuna
daşıyırdılar. Çil xoruzun ölümündən bixəbər Gülnaz, rəfiqim ilə bərk dost
olmuşdu, çünki dayı onun üçün çox şeylər gətirmişdi. Ona görə onu buraxmaq
istəmirdi.
- Gülnaz, qızım, üç aydan sonra Həsənə yazacağam, səni şəhərə gətirsin, orada
səni məktəbə qoyacağam, gələn yayda səninlə bərabər buraya gələcəyəm.
Şeylər furqona qoyulduqdan sonra rəfiqim əlvida edərək furqona mindi və
"sümsükut" orucunu tutub yola rəvan oldu.
Milli Kitabxana
301
NAMUS
Axşam vaxtı idi. İyirmi yaşlı bir gənc həyəcanlı, bığlarını gəmirərək, otaqda o
baş-bu başa gəzinir, öz-özünə söylənirdi.
- Yox, daha səbir kasam dolub daşmış... öldürməsəm ürəyim sakit olmaz,
düşmənlərimin tənəli baxışlarında, dostlarımın istehzalı təbəssümlərində bunu
aydın oxuyuram. Qoçu Sadığın oğlu Rəşid, qeyrətin, namusun harada qalmış?
Gəncin anası yanaşı otaqda axşam üçün yemək hazır edib süfrəyə qoyurdu.
Yarıaçıq qapı arasından oğlunun sözlərini eşidirdi. Öldürəcəyi kim olduğunu
duyurdu. Onu sakit etmək üçün otağa girdi.
- Oğlum, xörəyin soyuyur, gəl otur, ye, - deyə anası Rəşidi yemək otağına təklif
etdi.
- Ana, sənin o duz-çörəyin, bu məmələrindən əmizdirdiyin südün mən oğluna
haram olsun.
- Ay oğul, nə deyirsən, nə üçün belə qəzəbə gəlmisən? De görüm sənə nə
olmuş?
- Daha bundan bədtər nə olacaqdır? Bacım Leyla mənim bu qeyrət papağımı o
dikdaban çəkməsi altına salıb tapdalayır... Bu qədər qardaşları tərəfindən öldürülən
bacılardan ibrət almır. Yoxsa, o elə fikir edir ki, mən Şura hökumətindən qorxub
bu binamusluğu qəbul edəcəyəm? Xam xəyal... Hamı təqsir sən anamdadır...
- Rəşid, mən bədbəxt nə etmişəm?
- Onu etmisən ki, Leylanı, o biqeyrət Kamilə verməyə mən razı deyildim, sən
məni vadar etdin. Dedin: "Kamil oxumuş cavan oğlandır, özünün də yaxşı qulluğu
var". Onun elm oxuduğu başına dəysin. Mənə qeyrəti, namusu lazımdır, o da ki
onda yoxdur. Deyirəm, Kamil, bu arvadının ipini çək, səhərdən axşama kimi
bulvarda yava qızlar kimi açıq gəzib onunla-bununla mırt vurub gülür, bizi rüsvay
edir. Deyir, sənə borc deyil, arvad mənimdir, nə sayaq saxlayacağam, özüm
bilərəm.
- Oğlum, acığın tutmasın, Kamil doğru deyir, indi hamı Leyla kimi açıq gəzir.
Qorxma, bacın namuslu, ismətli qızdır. O, elə iş tutmaz ki, sənə, ya ərinə alçaqlıq
gətirə. Oğlum, qoçubazlıq zamanı getdi. İndicə asudə olmuşuq. Atan zamanı nə
gün çəkdiyimizi bilirsən? Gündüzlər düşmənlərin qorxusundan rahat bayıra çıxa
bilməzdik, gecələr bir hənirti gəldikdə hamımız dik atılardıq. Sən özün keçmişdə
indiki kimi belə arxayın gəzə bilərdinmi?
|