Milli Kitabxana
53
C ə b i (səsini dəyişdirir.) Doqquzluq napi pee... Yenə üzə düşdü. Atanti.
S ə f d ə r q u l u b ə y. Ha-ha-ha... Siz öləsiniz lap Mehdi bəyin özüdür. Adə,
Ovanes, sən de görüm, Saşa bəy nə tövr oynayır?
O v a n e s. Altılıq uqol, xalına da üç manat.
S ə f d ə r q u l u b ə y. Ha-ha-ha... (Barmağı ilə qorxudur.) Əlbət Saşa bəyi,
vot tebe na, görərəm. Bəs sizdən kim uddu?
C ə b i. Ağa, pulumuz haradaydı ki, puldan oynayaq.
S ə f d ə r q u l u b ə y (onlara pul paylayır.) Ala, bu sənin, bu sənin, bu da
sənin. (hərəsinə bir manat verir.)
Ü ç ü d ə. Sağ olsun Səfdərqulu ağa!
S ə f d ə r q u l u b ə y. Bu gün məni seçsələr, hərənizə bir xələt verəcəyəm.
C ə b i. Ağa, sizdən artıq kim var ki, onu seçələr.
N ə b i. Bu doğrudur, bizim ölkədə ikinci Səfdərqulu ağa tapılmaz.
O v a n e s. Ağa, çox sağ ol, kela allah sizi bizim üstümüzdən əskik etməsin.
C ə b i. Ağa, izin ver gedək.
S ə f d ə r q u l u b ə y. Yaxşı, gedin.
C ə b i və O v a n e s baş endirib çıxırlar.
S ə f d ə r q u l u b ə y. Nəbi, biz də gedək, bəylər üçün içkidən-zaddan alım,
gətir. Aşpazın hər şeyi hazırdırmı?
N ə b i. Bəli. Səfdərqulu bəy. Onda gedək.
Çıxırlar.
Pərdə
İKİNCİ ŞƏKİL
Birinci pərdənin səhnəsi. Pərdə qalxdıqda Səfdərqulu bəy görünür.
S ə f d ə r q u l u b ə y. (saata baxır.) İndi seçki gərək qurtara. Nəbi! Nəbi!..
Nəbi daxil olur.
Milli Kitabxana
54
N ə b i. Nə buyurursan, ağa?
S ə f d ə r q u l u b ə y. Ədə, oxuyan-çalanlara xəbər vermisənmi?
N ə b i. Bəli, vermişəm.
S ə f d ə r q u l u b ə y. Bəs niyə gəlməmişlər? Bu saat bəylər gələcəklər, vot
tebe na. Get gör nə üçün gecikmişlər.
Nəbi çıxır, sonra Mehdi bəy. Vəli bəy. Rüstəm bəy. Məşədi Səməd, Saşa bəy səs-
küylə daxil olurlar.
H a m ı. Urra... Urra... Sağ olsun Səfdərqulu bəy! Sağ olsun bizim deputat!
Səfdərqulu bəyi götürüb yuxarı atıb-tuturlar.
S ə f d ə r q u l u b ə y. Qospada! Bir dayanın, vot tebe na, nəfəsimi alım.
V ə l i b ə y. Ədə, bu oxuyan, çalanlar harada qaldılar?
Rəhim və Kərim daxil olurlar.
M e h d i b ə y. Yaxşı vaxtda gəlmişsiniz, tez bir "Uzundərə" çalın.
Çalırlar.
V ə l i b ə y. Mehdi bəy, Səfdərqulu bəyin havası o deyil.
M e h d i b ə y. Vəli bəy, rica edirəm, iki dostun arasına girmə. (Oynayır, sonra
Səfdərqulu bəyin əlindən tutur.) Gəl oynayaq, vəfalı dostum.
Oynayırlar, qeyriləri də çırtıq çalırlar, sonra otururlar.
R ü s t ə m b ə y. Qospada, səhərə kimi buradayıq. Yeyəcəyik, içəcəyik,
oynayacağıq. Qumar vuracağıq. Ancaq gərək qabaqca işimizi qurtaraq. Ruslarda
bir məsəl var, deyərlər: Kuy, jelezo poka qoryaco.
M ə ş ə d i S ə m ə d. Rüstəmbəy, mənasını deyinizki, məndə başa düşüm.
R ü s t ə m b ə y. Yəni dəmiri qızğın ikən yastıla. Məşədi Səməd, indi başa
düşdünmü?
M ə ş ə d i S ə m ə d. Bəli, çox yaxşı başa düsdüm. Siz deyirsiniz ki, Məşədi
Səməd, belə fürsət ələ düşməz, Səfdərqulu bəydən Qırx manat dükan borcunu
almaq vaxtı gəlmişdir.
Milli Kitabxana
55
R ü s t ə m b ə y. Rəhmətliyin oğlu, sən Nuhinəbinin borcundan dəm vurursan.
Mən hal-hazırdan danışıram. Bu adamlar şahiddir ki, mən Səfdərqulu bəyin deputat
seçilməsi yolunda nə qədər çalışmışam. Qospada, doğrudurmu?
H a m ı. Doğrudur.
R ü s t ə m b ə y. Ona-buna mən ölüm demişəm. Cürbəcür hiylə qurmuşam,
axırı özümü
onun seçki qutusuna nəzarətçi təyin etdirmişəm. Qospada,
doğrudurmu?
H a m ı. Doğrudur.
R ü s t ə m b ə y. Özünüz bilirsiniz ki, bizim adamların əksəri seçki işinə bələd
deyillər. Bundan istifadə edərək xam adamları belə aldatmışam: Əmi, heç seçki
görmüsən? - xeyr, oğlum, görməmişəm. Al bu yumru şeyi özün sal. - Xeyr, əmi
onu eləmək olmaz, ancaq sənə kömək elərəm, - onun əlindən tutub qutunun
pərdəsini qaldıraraq, - bax, əmi, şarı belə salarlar, deyə kişinin əli ilə ağ şar
saldırmışam. Bax, imanımı belə satmışam. (Gülüşürlər.) Bu üsul ilə nə qədər şar
salmışam, özüm də hesabını itirmişəm.
M e h d i b ə y. Sənin dediyindən belə çıxır ki, hamı işləri sən görmüsən?
R ü s t ə m b ə y. Xeyr, Mehdi bəy, mən haqqı itirən adam deyiləm. Hamınız
işləmisiniz. Xüsusən siz, Mehdi bəy.
S a ş a b ə y. Rüstəm bəy, kela çox uzun danışmaq lazım deyil. Borcunu de
görüm.
Gülüşürlər.
R ü s t ə m b ə y. Hər ağ şara bir manat istəməyə haqqım var, onu da dedim ki,
hesabını itirmişəm, ona görə 80 manata iktifa
1
edirəm.
V ə l i b ə y. Çox insaflı adamsan, mən çalışmağımı hesab etmirəm, çünki dost,
dost yolunda canını qoyar. Lakin Səfdərqulu bəydən halalca altmış manat qumar
borcunu istəyirəm.
M e h d i b ə y. Qospada, sizdən sual edirəm, bu işin banisi kimdir və bu yolda
hamıdan artıq çalışan kim olmuş?
H a m ı. Siz.
M e h d i b ə y. Vəli bəy, sən vəkilsən, belə işlərdə məharətin var, məsələn, bir
belə işi götürüb sudda udsan neçə alardın?
Kifayətlənmək
|