MergedFile

1.3.  Tədqiqatın elmi metodları 
İ
stənilən elmi tədqiqatın planlanmasının kökündə mövcud elmi metodlar 
durur.  Elmi  metod  –  yeni  biliklərin  əldə  olunmasının  əsas  üsullarının, 
həmçinin  istənilən  elm  çərçivəsində  məsələlərin  həlləri  üsullarının 
toplumudur. Metod fenomenin araşdırılmasını, üsulları, əvəllər və yeni qa-
zanılmış biliklərin sistemləşdirilməsini və düzəlişini əhatə edir. Elmi meto-
dun  vacib  tərəfi  araşdırma  zamanı  obyektivliyə  qoyulan  yüksək  tələbdir. 
Sərbəst  yoxlamanı  təmin  etmək  üçün  müşahidələr  sənədləşdirilir,  prosesə 
başqa alimlər buraxılır. 
Elm fəlsəfəsində empirik və nəzəri dərketmə anlayışları səciyyələndirilir. 
Bu bölmə onunla bağlıdır ki, tədqiqatçı biliyi həm sınaq yolu  ilə (empirik), 
həm də mürəkkəb məntiqi əməliyyatlar, yəni nəzəri yolla əldə edə bilər. 
Dərketmənin empirik üsuluna daxil olan kateqoriyalara: 

---

Tədqiqat işlərinin fəlsəfəsi 
 
 
 
18 
 Müşahidəetmə, 
 Faktların toplanması və seçilməsi, 
 Onlar arasında əlaqənin yaradılması daxildir.      
Nəzəri  araşdırmanın  əsasını  empirik  materialların  analizi  və  emalı  ilə 
bağlı olan əqli əmək təşkil edir. Nəzəri mərhələdə: 
 Sistem və hadisələrin daxili struktur və inkişaf qanunauyğunluqları, 
 Onların qarşılıqlı münasibətinin şərtləri açılır. 
Dərketmənin  empirik  və  nəzəri  mərhələlərində  aşağıdakı  elmi  metodlar-
dan istifadə olunur [5–7].