149
MA
Y
1
Kimya.Biologiya.Tibb
90
illiyi
Cavad Heyət
1925-2014
MA
Y
Cavad Mirzəli oğlu Heyət 1925-ci il
mayın 24-də Təbrizdə anadan olmuş-
dur.
İlk və orta təhsilini Təbriz,
Həmədan və Tehranda almış, daha
sonra tibb təhsilinə başlamış,
ancaq
üçüncu sinifdən sonra təhsilini da-
vam etdirmək üçün İstanbula yollan-
mışdır. 1946-cı ildə Türkiyənin İs-
tanbul Universitetini bitirib, həmin
universitetdə 3 il işlədikdən sonra
təhsilini 4 il müddətində Fransadakı
Paris universitetində davam etdirmiş-
dir. Yüksək dərəcəli cərrah ixtisasına
yiyələnərək İrana qayıtmışdır.
Tibb sahəsindəki elmi yazıları ilə ya-
naşı o, Azərbaycan
türkcəsi, ədəbiyyatı,
tarixi ilə bağlı sanballı əsərlər
müəllifi kimi də tanınır. “Azərbaycan
ədəbiyyatı tarixinə bir baxış” (2 cilddə),
“Müqayisətül-lüğəteyn”, “Azərbaycan
şifahi xalq ədəbiyyatı”, “Türklərin ta-
rix və mədəniyyətinə bir baxış”, “Türk
dili və ləhcələrinin tarixinə bir baxış”,
“Ədəbiyyatşünaslıq” kimi əsərləri
yüksək tirajla nəşr edilmişdir.
Görkəmli alim Azərbaycan elm
və mədəniyyənin inkişafındakı, İran-
Azərbaycan ədəbi-mədəni, ictimai
əlaqələrinin möhkəmləndirilməsindəki
böyük xidmətlərinə görə Azərbaycan
Milli Yaradıcılıq Akademiyasının fəxri
akademiki, Bakı Dövlət
Universiteti-
nin, Azərbaycan Tibb Universitetinin,
Xəzər Universitetinin fəxri doktoru,
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiya-
sının, Azərbaycan Pedaqoji Universi-
tetinin fəxri professoru, Azərbaycan
Cərrahları Elmi
Cəmiyyətinin fəxri
üzvü seçilmişdir. Azərbaycan Yazı-
çılar Birliyinin “M.F.Axundov adına
mükafat”ına və “Dədə Qorqud” As-
sosasiyasının təsis etdiyi “Məmməd
Araz” mükafatına layiq görülmüş,
həmin mükafatlardan aldığı pulu qaç-
qınlara bağışlamışdır.
40 ildən artıq Tehran Universitetində
calışmışdır. İranda ilk dəfə açıq
ürək əməliyyatı (koronar şuntlama)
gerçəkləşdirmişdir. Bu və digər uğur-
larına görə Beynəlxalq Cərrahlar
Cəmiyyətinin idarə heyətinin və Paris
Cərrahlar Akademiyasının
üzvü seçil-
mişdir.
O, 12 il ərzində “Daneşe pezeşki”
(Tibb Elmi) adlı jurnal dərc etdirmiş və
yüzlərcə elmi məqalənin, cərrahiyyəyə
aid uç kitabın müəllifi olmuşdur. 1979-
cu il İran islam inqilabından sonra,
professor Həmid Nitqi, Məhəmmədəli
Fərzanə,
Həsən Məcidzadə Savalan,
Kərim Məşrutəçi (Sönməz), Mənzuri
Xamneyi, Səməd Sərdarniya, Qulam-
hüseyn Beqdeli ilə birlikdə Tehran-
da “Varlıq” jurnalını təsisçi kimi nəşr
etdirən Cavad
Heyət türkologiyaya aid
yeddicildlik kitabın müəllifidir. Cavad
Heyət eyni zamanda Azərbaycanın
müxtəlif universitetlərinin fəxri dokto-
ru və professoru, Türk Dil Qurumunun
fəxri sədri, eləcə də İstanbul Universi-
tetinin fəxri doktorudur (həm tibb, həm
də türkologiya sahəsi üzrə).
O, Azərbaycan, ingilis, fars,
türk və
s. dilləri mükəmməl bilirdi.
Görkəmli alim Cavad Heyət 2014-
cü il avqust ayının 12-də Bakıda vəfat
etmiş, II Fəxri Xiyabanda dəfn edil-
mişdir.
Dostları ilə paylaş: