213
Milli ədəbiyyat
80
illiyi
Əlibala Hacızadə
1935-2009
AV
Q
U
S
T
Əlibala Qüdrət oğlu Hacızadə 1935-
ci il avqust ayının 28-də Biləsuvar rayo-
nunun Ağalıkənd
kəndində anadan ol-
muşdur. Rayonun Xırmandalı kənd orta
məktəbində təhsil alımış, 1953-cü ildə
ADU-nun şərqşünaslıq fakültəsinə, fars
şöbəsinə qəbul olunmuşdur.
Əmək fəaliyyətinə 1958-ci ildə
Azərbaycan EA-nın Yaxın və Orta Şərq
xalqları İnstitutunda (indiki Şərqşünaslıq
İnstitutu) kiçik elmi işçi kimi başla-
mışdır. 1964-cü ildə filologiya
elmləri
namizədi alimlik dərəcəsini almışdır.
1966-1970-ci illərdə Əfqanıstanda
mütərcimlik etmişdir. Sonra Bakıya qa-
yıdan yazıçı 1976-cı ildən yenidən Ya-
xın və Orta Şərq xalqları İnstitutunda
baş elmi işçi vəzifəsində işləmiş və öm-
rünün sonuna kimi həmin institutun İran
filologiyası şöbəsində çalışmışdır. 1994-
1996-cı illərdə “Nizami” jurnalının baş
redaktoru olmuşdur.
Onun “Mənim müəlliməm” adlı ilk
hekayəsi 1956-cı ildə “Gəncliyin səsi”
almanaxında dərc olunmuşdur. Bundan
sonra dövri mətbuatda vaxtaşırı çıxış
etmişdir. 1962-ci ildən Yazıçılar
Birliyi-
nin üzvü olmuşdur.
XX əsrin 80-ci illərində Ə.Hacızadənin
qələmə aldığı “Möcüzə” romanı o
dövrdə baş verən mürəkkəb ictimai
proseslərə özünəməxsus bir baxışı əks
etdirirdi. Yazıçının XX əsr İran poeziya-
sının məşhur nümayəndələrindən olan
Fərrux Yəzdiyə həsr
olunmuş monoqra-
fiyası dünya şərqşünaslığında bu böyük
şairin həyat və yaradıcılığı haqqında ilk
geniş tədqiqat olmuşdur. Bundan başqa
o, müasir İran romanının tipologiyası-
na dair fundamental elmi araşdırmanın
müəllifidir. O, həmçinin bir sıra orta əsr
mənbələrini dilimizə tərcümə etmişdir.
Onun Azərbaycan ədəbiyyatına gətir-
diyi yeni
mövzulardan biri elmi mühi-
tin təsviridir. Bu, təbii ki, onun yarım
əsrdən artıq çalışdığı mühitlə əlaqədar
olmuşdur. O, romanları ilə elm adam-
larının bir növ qapalı olan həyatını ge-
niş oxucu kütləsinə çatdırmışdır. Onun
əsərləri oxucular tərəfindən bu gün də
sevilə-sevilə oxunur.
Ə.Hacızadə həm də gözəl novella
ustası idi.
Bu novellalarda kəskin, öldü-
rücü satiradan çox, incə yumor, zarafat
nəzərə çarpır. Ədibin
həyati realist inikas
bacarığı, təsvir imkanları, konkret, dəqiq
lövhə çəkmək məharəti bədii surətlərin
zahiri görkəmində və kiçik məişət epi-
zodlarının təsvirində diqqəti cəlb edir.
1993-1994-cü illərdə “İtkin gəlin” ro-
manı əsasında yazdığı ssenarisinə 12 se-
riyalı bədii televiziya filmi çəkilmişdir.
Onun sözlərinə bəstələnmiş mahnılar
populyar müğənnilərin repertuarında
özünəməxsus yer tutmuşdur.
Yazıçı Azərbaycan Respublikası Pre-
zidentinin
fərdi təqaüdçüsü olmuş, İran-
da “Ölməz şəxsiyyətlər” mükafatına la-
yiq görülmüş, çoxillik elmi fəaliyyətinə
görə AMEA Rəyasət Heyətinin Fəxri
fərmanı ilə təltif edilmişdir.
Əlibala Qüdrət oğlu Hacızadə 2009-
cu il oktyabr ayının 9-da Bakıda
vəfat
etmişdir.
Dostları ilə paylaş: