214
Heykəltəraşlıq.Rəssamlıq.Memarlıq
85
illiyi
Toğrul Nərimanbəyov
1930-2013
AV
Q
U
S
T
Toğrul Fərman oğlu Nərimanbəyov
1930-cu il avqust ayının 7-də Bakı
şəhərində doğulmuşdur. 1950-ci ildə
Ə.Əzimzadə adına Azərbaycan Rəssamlıq
Məktəbini, 1955-ci ildə isə Litvada Vil-
nüs Rəssamlıq İnstitutunu bitirmişdir. XX
əsrin 50-ci illərindən etibarən yaradıcılığa
başlamışdır.
Hələ Litvada
təhsil alarkən Qərbə
məxsus barokko üslubunun təmtəraq və qo-
tika arxitekturası ilə tanış olmuş, Delakrua
sənətinə xas olan romantik gözəllik, Cot-
to əsərlərindən süzülüb gələn səmimiyyət,
Rembranta
xas tragik vüsət, Pol Sezanda
rəssam fikrinin ifadə dəqiqliyi onun dünya-
miqyaslı bir rəssam kimi yetişib formalaş-
masında mühüm rol oynamışdır.
İnsanların daxili aləminin ən incə
çalarlarınadək təsvirini
verən portretləri öz
orijinallığı, bədii forma kamilliyi və nova-
torluğu ilə seçilmişdir. Təzad və şərtiliyi,
ənənəvilik və müasirlik kimi müxtəlif ya-
naşmaları əsərlərində harmonik şəkildə
əks etdirmişdir. Ayrı-ayrı tamaşalara ver-
diyi bədii tərtibatlarla Azərbaycan teatr
rəssamlığının
dəyərli nümunələrini də ya-
ratmışdır. Monumental boyakarlıq və divar
rəssamlığı janrında işlənmiş tabloları bö-
yük estetik təsir qüvvəsinə malikdir.
Onun “Göyçay bağlarında”, “Ba-
har yarmarkası”, “Narlar və armudlar”,
“Çiçəklər”, “Köhnə çinar”, “Qız qalası”
kimi heyranedici natürmort və peyzajla-
rında təbiətin təsviri xüsusilə göz oxşa-
yır. “Xəzər üzərində şəfəq”, “Baltika ba-
lıqçıları” tablolarında gənc entuziastların
romantik obrazları əks olunmuş, “Ema-
latxanada”, “S.Bəhlulzadə”, “Mahnı”,
“Məhsuldarlıq”, “Polyaçka”, “Sevinc”
kimi lirik lövhələrində işıqlı həyati anlar
əks olunmuşdur.
1952-ci
ildən əsərləri Kubada, Hindis-
tanda, Polşada, Çexiyada, Slovakiyada,
Almaniyada, Fransada, İtaliyada, Mosk-
vada, ABŞ-da Azərbaycan rəssamlığının
qiymətli nümunələri
kimi mötəbər sərgi
salonlarında, rəsm qalereyalarında və
incəsənət muzeylərində uğurla nümayiş et-
dirilir, ayrı-ayrı şəxslərin kolleksiyalarında
saxlanılır. 1966-cı və 2011-ci illərdə haq-
qında qısametrajlı sənədli televiziya filmi
çəkilmiş, bir sıra filmlərdə “Qobustan”
(1967), “Əllər və rənglər” (1974), “Dədə
Qorqud” (1975), “Rənglərin melodiya-
sı” (1981), “Yeddi gözəl” (1982) rəssam
kimi çıxış etmiş,
onun rəsm əsər-lərindən
istifadə edilmişdir.
1974-cü ildə F.Əmirovun “Nəsimi haq-
qında poema” baletinin tərtibatına görə
Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı, 1980-ci
ildə yenidən F.Əmirovun “Min bir gecə”
baletinin tərtibatına görə SSRİ dövlət mü-
kafatıyla təltif olunmuşdur. 1964-cü ildə
“Azərbaycanın Əməkdar rəssamı”, 1967-
ci ildə Azərbaycan SSR-in, 1989-cu ildə
SSRİ-nin “Xalq rəssamı” fəxri adlarına
layiq görülmüş, bir sıra orden və medal-
larla - 2000-ci ildə “İstiqlal”, 2010-cu ildə
“Şərəf” ordenləri ilə təltif olunmuş, 2009-
cu ildən Azərbaycan Respublikası Prezi-
dentinin fərdi təqaüdçüsü olmuşdur.
Toğrul Nərimanbəyov 2013-cü
il iyun
ayının 2-də Parisdə vəfat etmiş, Parisin
Passi qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.
Dostları ilə paylaş: