Şakir Musayev
10
xeyirxah olmalı, onların əlavə psixi travma almalarına yol
verməməlidir. Vəfat etmiş insanın qohumlarına və yaxın adamlarına
istintaq sirrinin yayılmaması şərti ilə mümkün olan obyektiv və dəqiq
informasiyanı vermək olar.
Zərərçəkənləri, onların sağlamlıqlarına vurulmuş zərərin və
xüsusən, cinsi cinayətlərin və cinsi halların təyini üçün müayinə
etdikdə ekspert gərək son dərəcədə ədəbli olsun, müayinə edilənlərin
şəxsi və intim həyatına aid artıq (rəy vermək üçün zəruri olmayan)
suallar verməsin, yatrogeniyalara gətirib çıxara bilən mülahizələr
işlədilməsin.
Elə ola bilər ki, ekspertə hadisənin törənmə şəraiti, vaxtı haqqında
və digər məlumatlar barədə yanlış informasiya verərək onu aldatmaq
istəsinlər. Belə olduqda ekspertin əsəbiləşməyə, açıq şəkildə
şübhələnməyə haqqı yoxdur. Ekspertin qarşısında qoyulmuş məsələ
müayinə edilən şəxsin hadisənin baş vermə şəraiti haqqında
söylədiklərini dinləməkdən və obyektiv dəlillər əsasında
zərərçəkəndə olan zədələrin (və yaxud başqa halların) onun dediyi
vəziyyətdə yaranmasının mümkün olub-olmaması barədə fikir
söyləməkdən ibarətdir.
Həkim səhvlərinə və tibbi yardımın göstərildiyi zaman baş vermiş
nöqsanlara aid hallarda da ekspertdən xüsusi deontoloji sayıqlıq tələb
edilir. Məhkəmə-tibbi ekspertizanın keçirilməsi barədə təlimata
müvafiq olaraq, həkim əməliyyatının düz və yaxud qüsurlu olması
haqqında məhkəmə-tibb ekspertinin öz fikrini bildirməyə ixtiyarı
yoxdur. Belə məsələlər ekspertlərin və yüksək ixtisaslı həkim-
mütəxəssislərin iştirakı ilə kollegial surətdə həll olunur, çünki gec və
yaxud düzgün göstərilməyən tibbi yardım barədə əsassız fikir çox
vaxtlar zərərçəkmişin ya da mərhumun qohumlarına təhrif olunmuş
halda çatdırıla bilər və bu da əsassız şikayətlərə səbəb ola bilər.
Demək olar ki, ekspertin hər bir rəyi cinayət və mülki işlərində
dəlil kimi irəli sürülərək öz arxasınca vacib sosial nəticələrə gətirib
çıxarır. Bu halda ekspertin üzərinə nəinki yüksək professionallıq,
həmçinin də böyük mənəvi məsuliyyət düşür.
Məlumdur ki, məhkəmə-tibbi ekspertizanın, başqa sözlə
məhkəmə təbabəti elminin praktikada tətbiqi digər tibb elmlərindən
|