Şakir Musayev
38
dili bilməyən və ya natamam bilən ekspertə və ya mütəxəssisə rəy,
ifadə vəsatət və şikayət verə bilməsi, məhkəmədə ana dilində və ya
digər bildiyi dildə ifadə verməsi, həmçinin tərcüməçinin köməyindən
pulsuz istifadə edə bilməsi hüququ izah olunmalı və təmin
edilməlidir. Ekspertə rəy və ya ifadə verə bilməsi üçün vacib olan
sənədlər onun bildiyi dilə tərcümə olunmalıdır.
Məhkəmə ekspertizasının növlərinin icra müddəti qanunla birbaşa
müəyyən edilməmişdir. Bu ekspertizanın növündən, müayinə
obyektlərinin miqdarından, mürəkkəb ekspert məsələlərindən asılıdır
və məhkəmə ekspert idarəsinin fəaliyyətinin onun aidiyyatı icra
hakimiyyəti orqanlarının normativ hüquqi aktları ilə tənzimlənir.
Lakin, CPM-də (maddə 271.1.) göstərilir: ekspertiza təyin edilməsi
haqqında müstəntiqin qərarını qəbul etdiyi vaxtdan 1 (bir) aydan gec
olmayaraq, ekspert zəruri tədqiqatları aparır, yazılı rəy tərtib edir, onu
öz imzası ilə təsdiq edir və dərhal ekspertizanı təyin etmiş şəxsə
göndərir. Meyitlərin və maddi sübutların məhkəmə-tibbi
ekspertizaları icra müddətinə görə ən uzun müddətlidir. Bu da,
ekspertiza qarşısında qoyulan sualların mürəkkəbliyi, ekspert
tədqiqatlarının həcminin çoxluğu və müxtəlif növ laborator
müayinələrin aparılması ilə bağlıdır. Lakin bu növ ekspertizalar da
(xüsusi mürəkkəb ekspertizalar istisna olunmaqla) təhqiqat
orqanlarından bütün lazımi materiallar alındıqdan sonra ən çox bir ay
müddətində icra edilməlidir (Azərbaycan Respublikası Məhkəmə
Tibbi Ekspertizaların təşkili və keçirilməsi haqqında Əsasnamə.
Səhiyyə Nazirliyinin 8.02.1999-cu il tarixli 9 saylı əmri). Əgər
ekspertiza ekspert idarəsindən kənarda aparılırsa, müayinənin
müddəti ekspertizanı təyin etmiş şəxslə razılaşdırılır.
Məhkəmə-tibbi xidmətlə hüquq-mühafizə orqanlarının qarşılıqlı
müştərək fəaliyyətinin səmərəliliyinin əhəmiyyətini nəzərə alaraq,
məhkəmə-tibb ekspertinin cinayət işlərinin qanunla nəzərdə tutulmuş
müddətdə aparılmasını bilməsi vacibdir. CPM-nin 218.1 maddəsinə
uyğun olaraq, təhqiqat, cinayət işi qaldırıldığı gündən 10 gündən artıq
olmayan müddətdə aparılır.
Cinayət işi üzrə ibtidai istintaq aşağıdakı müddətlərdə başa
çatmalıdır (CPM, maddə 218.2.):
|