Cinayət mühakimə icraatının
məhkəmə-tibbi təminatı
89
çərçivəsində və yaxud ekspertə prosessual hərəkətdə iştirak etməsi
barədə müvafiq tapşırıq verilməsi ilə həyata keçirilir. Bu halda,
istintaq hərəkəti ekspertizanın icrası ilə eyni zamanda həyata keçirilir
və bəzən ekspertizanın bir mərhələsini təşkil edir. Burada prosessual
hərəkətin məqsədi ekspertin qarşısında qoyulmuş sualların həlli ilə
birbaşa bağlıdır. Belə halda istintaq hərəkətinin icrasına və ekspertin
iştirak etməyə cəlb olunmasına müstəntiqdən əlavə heç bir prosessual
tərtibat tələb olunmur.
İkinci variantda, prosessual hərəkətdə iştirak etməyə iş üzrə əvvəl
ekspertiza yerinə yetirmiş və ekspertizanın icrası başa çatdıqdan
sonra bu iş üzrə ekspertin prosessual statusunu formal itirmiş
mütəxəssis cəlb edilir. Bu halda onun hüquqları istintaq hərəkətinin
gedişində müstəntiqin qərarı ilə, iş üzrə ekspert üçün nəzərdə
tutulmuş hüquqların hesabına genişləndirilə bilər. Mütəxəssisin
çağırışı şifahi və ya telefonoqram ilə həyata keçirilir. İş materialları
ilə əlavə tanış olmağın vacibliyi meydana çıxarsa, müstəntiq bu
məsələni həll edir. Cinayət prosesində mütəxəssis bu hüquqlara malik
olmasa da, müstəntiqin sərbəst olaraq müvafiq qərar qəbul etmək
hüququ vardır. Hal-hazırda bu təcrübə geniş tətbiq olunur.
Əgər istintaq hərəkəti yeni aşkar olunmuş və buna qədər ekspertə
məlum olmayan hallar üzrə baxılmasının vacibliyi ilə bağlı aparılırsa,
yaxud əgər istintaq hərəkətlərində iştirak etməyə iş üzrə əvvəl iştirak
etməmiş mütəxəssis cəlb edilirsə, iş başqa hal alır. Aydındır ki,
ekspert qismində yeni şəxsin və ya mütəxəssisin cəlb edilməsi faktiki
əsasların dəyişilməsinə bərabər olmaqla və ayrıca sənəd tərtib
etməklə müvafiq prosessual qanuniləşdirmə tələb edə bilər: -
mütəxəssisin rəsmi çağırılması, bir sıra prosessual hərəkətlər,
müqayisəli tədqiqatlar üçün nümunələrin götürülməsi, şəxsin
müayinəsi və bir sıra prosessual hərəkətlər mütləq qaydada qərar
çıxarılmasını tələb edir.
Qərarda müəyyən olunmalı və yoxlanılmalı hallar, bu halların
mümkünlüyü və doğruluğunun müəyyən edilməsi şərtləri dəqiq və
tam təsvir edilməlidir.
Əgər istintaq hərəkətinin icrasına iş üzrə əvvəl iştirak etməmiş
mütəxəssis cəlb edilirsə, onun hüquqları ekspertin hüquqları ilə
|