Şakir Musayev
90
müqayisədə məhdudlaşır. Təcrübədə müstəntiqin mütəxəssisin
müraciət və məsləhətlərinin yerinə yetirilməsindən imtina etməsi
hallarına demək olar ki, rast gəlinmir.
Prokurorun, müstəntiqin, təhqiqat orqanının, təhqiqatçının və
məhkəmənin mütəxəssisi çağırması barədə tələbi mütəxəssisin
işlədiyi müəssisənin, idarənin, təşkilatın rəhbəri üçün mütləqdir. Əgər
mütəxəssisin göndərilməsinin mümkün deyilsə, idarənin rəhbəri
müstəntiqi bu barədə yazılı formada məlumatlandırmalıdır.
Köhnə CPM-nə görə müstəntiqin mütəxəssisi çağırması hüququ
mütləq deyildir. O, mütəxəssisi cinayət-prosessual məcəlləsinin
nəzərdə tutduğu və istintaqın maraqları ilə bağlı hallarda çağıra
bilərdi. Bəzi hüquqşünas alimlər hesab edirdilər ki, bu müstəntiqin
hüquqlarını məhdudlaşdırır. İstintaqın gedişi zamanı xüsusi
biliklərdən və elmi-texniki vasitələrdən istifadə olunmasına mane
olurdu. Belə ki, qanunda bir sıra istintaq hərəkətlərinə (dindirilmə,
tanınmaya təqdim olunma, ifadənin yoxlanılması və s.) mütəxəssisin
cəlb edilməsi ümumiyyətlə nəzərdə tutulmamışdır. Yeni CPM-nin
qəbul olunması ilə mütəxəssisin prosessual hərəkətlərə cəlb
edilməsinə maneələr praktiki olaraq aradan götürülübdür. CPM-nin
müvafiq maddəsinə görə isə ibtidai istintaqın gedişində, istintaq
hərəkətlərinin istiqaməti və icrası barədə bütün qərarları müstəntiq
sərbəst qəbul edir, onun qanuni və vaxtında aparılmasına tam
məsuliyyət daşıyır.
Qanun istintaq hərəkətində iştirak etmək üçün hansı sahənin
mütəxəssisinin cəlb olunmasına müxtəlif cür yanaşır. Xüsusi
biliklərdən istifadə olunmanın mümkünlüyünü nəzərdə tutan qanunun
bir sıra normalarında, ümumiyyətlə mütəxəssis iştirakından, yəni
onun peşəsinin və ixtisasının qeyd olunmamasından danışılır.
Məsələn, şəxsin axtarışını nəzərdə tutan CPM-nin 244.3 maddəsində
«müvafiq mütəxəssisin» çağırılması, CPM-nin 275.3 maddəsində isə
müqayisəli tədqiqatlar üçün nümunələrin götürülməsi məqsədilə
«mütəxəssis» çağırılması barədə danışılır. Digər normalarda isə
bilikli şəxsin peşəsi, məsələn, həkim olması göstərilir (CPM, maddə
238.4, «şəxsi müayinə»). Başqa variantda isə - bilikli şəxsin ixtisası
|