Yer: Van, Rescate Otel program ve özetler programme and abstracts

Islamic Approach in Palliative Care: Supportive Integrated 
Complementary Alternative Medicine 
*** M. K.RAHMAN  
Dr.M.Sc [Life Science] M.F.A.M [Ayu] F.I.I.M [Ayu] 
M.D.[Drayuguna]Professor &HOD Dravyuguna Department YMT Ayurvedic 
Medical College Kharghar Navi Mumbai  
INDIA
e-mail: [e-mail]
Summary
  The teaching of Islam  covers  all field  of human activity Medical , Spiritual and 
material  ,  Individual  and  Social  ,Educational  Cultural  ,Economic  and  Political  
National and International It is only health  which ensure  the proper functioning of 
human activities   ,mortality , faith and knowledge Infect physical health is the basic 
factor in development  of mind  Health is not omly a great blessing of Allah but also 
a valuable trust  from the Almighty Allah Abu-Dhahabi  said “Medical treatment is 
sunna” because the Prophet [SAAS] did it  and ordered  that it should be done 
Teaching of prophet Hazrzt Muhammad [SAAS]   a great change  in attitude toward 
the disease  and made  great advance  in medical   science   Palliative care has 
brought new dimensions in health care and it is relatively new medical discipline 
Palliative means caring  for some one who may not get better , but who is neverthe-
less not at the death ‘s door  and may live for many years   Islamic etiquette for 
patient will be   helpful in palliative care in terminal ill patient Virtues taken Holy 
Prophet  Hazrat Mummhod [P.B.U.H] nursing and visiting the sick  is compulsory 
[Farz] in case when sick  patient is about to die  for want of care and attention . I t 
is Farz e kafaya [[compulsory  on the community as whole In the case  of pressing 
need  of nursing if one Muslim  performs this nursing  at the time of die  need the 
whole community  is abosuled  from the responsibilities  but none of them taken  
care of the patients  the entire body of Muslim community  will be responsible and 
suffer from the sin thus committed Nursing and visiting the patient is Suunat Many 
people needing palliative care looked after  in their home  A  modern ‘hospic move-
ment ‘ was functioning separately  from the hospital system  This  movement has 
evolved  into palliative medicine giving ‘total care ‘ to the patient Complementary 
therapies have become increasingly since 1980 with growing number  of the general 
public  and nursing profession becoming aware of alternative  and complementary 
method  which can be beneficial  to the patient  or terminal care one of the comple-
mentary therapy is aromatherapy  massage and touch therapy which help  people 
faced terminal ill  have enjoyed  a quality of life  better than they might  other wise 
have been experienced.
169

History of Medicine at the Oldest University in the World, Al 
Qaraouiyine University, Fez, Morocco.
Karima EL RHAZI* 
Chakib NEJJARI, El Bachir BENJELLOUN, Mohammed El Abkari, 
Mohammed Elbiaze, Fatima Ezzahra MERNISSI, Mohammed BERRAHO, 
Tazi FADL, Faouzi BELAHSEN, Abdelilah SBAI, Tarik SQUALLI, Afaf 
AMARTI, Sidi Adil IBRAHIMI, Moulay Hassan FARIH. 
*M.D.Ph.D.Professor of communal medicine
Member of Heritage committee of Medical School of Fez
Allal Ben Abdellah University, Fez, Morocco. 
Email: [e-mail]
Summary
   Founded in 859 and located in Fez (Morocco), Al Qaraouiyine University still 
active, is the oldest university in the world. The medical education began at the 
university with the Idrissy dynasty, a few years after the construction of Fez town, 
transposing Eastern medicine in Morocco. During the XI - XIII century, the medical 
history of Morocco and the Muslim Spain has been marked by numerous training 
travels of doctors in both sides, Among them: Avenzoar (Ibn Zuhr ) , Avenpasse (Ibn 
Baja) , Averroes (Ibn Rushd ) and Ibn Tofail and Ibn Khatib. The teaching of medi-
cine at Al Qaraouine University reached moments of glory at the Mérinide period 
ranging  from  1269  to  1465.  The  University  delivered  Ijaza  (diplomas)  to  its 
students. The first medical degree was issued in 1207 to Abu abdillah alkoutami. 
The members of the jury were: Ibn Al Bytar, Al Ichbili and Annabati. 
   From the middle of seventheen century, scientific progress continues his develop-
ment. During this period, Alaouite king Moulay Errachid attended medical courses 
at the University and encouraged research by providing students with scholarships. 
From 1823, Morocco has experienced a period of unrest. Medicine will soon sink 
into the most total decline. Al Qaraouiyine University stopped teaching medicine 
and the last diploma was awarded by the university in 1893.
   In conclusion, the Islamic world through the University of AlQaraouiyine, knew 
a very developed medicine, inherited from the former and perfected during many 
centuries by the Muslims. Unfortunately, our current scientific and medical produc-
tion is not up to this history. Thus, it is time when our history should push us to a 
dynamic and harvest work,   allowing us to forge ahead as made before in other so 
prestigious universities as Al Qaraouiyine like Oxford, heidenberg and others.
El- Kanun fi’t Tıbb’ın 1000. Yılında İbn-i Sina’nın Milliyeti 
ile İlgili Devam Eden Tartışmalar Hakkında…
About the Ongoing Discussions of Avicenna’s Nationality on 
the 1000th Year of El- Kanun fi’t Tıbb
Çağrı Zeybek ÜNSAL, Nüket Örnek BÜKEN*
**Prof.Dr.Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi 
Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı
Hacettepe Biyoetik Merkezi 
06100 Sıhhiye - Ankara/ Türkiye
e-mails: 
Prof. Dr. Nüket Örnek Büken: [e-mail]
Çağrı Zeybek Ünsal: [e-mail]
Özet
Bilindiği üzere Batı’ da Hekimlerin Prensi “Avicenna” olarak anılan İbn-i Sina ile 
ilgili dünya literatüründe pek çok makale yazılmıştır. İbn- i Sina’ nın Türk mü yoksa 
İranlı  mı  olduğu  konusundaki  tartışmalar  günümüze  kadar  süregelmiştir.  Sosyal 
bilimler açısından yapılan çalışmalara bakıldığında İbn-i Sina’ nın 980’de Buhara 
yakınlarında  Afşana  Köyü’nde  doğmuş  olması  ve  o  dönem  o  bölgede  Türk 
hükümetlerinin hakim olması, Ali Emiri Kütüphanesi’nde 685 numaradaki yazma 
eserde varak 219 a’da Türkçe bir şiir yazmış olması ve İbn- i Sina’ nın kafatası 
incelenerek antropolojik  karakterinin Alpli insan (homo alpinus) olduğunun tespit 
edilmiş olması gibi nedenler İbn-i Sina’ nın Türk olduğuna dair birer kanıt olarak 
gösterilmiştir. Aynı  zamanda  Ord.  Prof.  Dr.  Şevket Aziz  Kansu  tarafından  1970 
yılında  İbn-i  Sina’  nın  kafatasının  bir  fotoğrafı  üzerinden  yapılan  antropolojik 
çalışma sonucunda, İbn-i Sina’ nın Türk olduğuna 1976 yılındaki bildirisinde yer 
verilmiştir.  Öte  yandan,  İbn-i  Sina’  nın  yaşadığı  dönemde  bilim  dilinin Arapça 
olması ve İbn- i Sina’ nın Hamedan’ da 1037 yılında ölmüş olması İbn- i Sina’ nın 
İranlı olduğunun kabulü için yeterli görülmemiş ve tartışılmıştır. 
Bu çalışmamızda İbn-i Sina’ nın yüzünün neye benzediğine ilişkin 2014 yılında 
yapılan  bir  yeniden  yüzlendirme  çalışması,  uzman  görüşleri  ile  birlikte 
değerlendirilmiş,  yeniden  yüzlendirme  ile  ortaya  çıkarılan  İbn-i  Sina’  nın  resmi 
dikkate  alınarak,  farklı  yöntemler  kullanıldığında  aynı  sonucun  elde  edilip 
edilemeyeceği tartışılmıştır.
 “Kanun” un 1000. Yılını kutladığımız bu yıl bu tartışmaları gündeme getirmek ve 
açıklamak arzusundayız.  
Summary
It is well known that there are many articles in the literature related to Avicenna who 
is  also  known  as  “The  prince  of  Physicians”  in  Western  Culture.It  has  been 
discussed  for  many  years  and  yet  even  today  is  still  a  point  of  dispute  whether 
Avicenna is a Persian or a Turk. For a long time Ibni Sina was considered an Arab, 
at the present the most widely accepted opinion seems to be that he is Iranian. The 
contemporary Turkish scholars consider him to be a Turk. 
According to the findings of social studies about Avicenna, it has determined that 
there are evidence about the nationality of Avicenna. Borning in a village of Afşana 
near Bukhara,Turkish governments’ sovereignty during his life time period in that 
geographical area, having a Turkish poem written in a book 685no, 219a at the Ali 
Emiri  Library, Avicenna’s  skull    which  has  an  antropological  character  just  as 
Alpine people (homo alpinus) have all been shown as evidences for Avicenna being 
a Turk. He has also been mentioned as a Turk in a presentation of Prof. Dr. Şevket 
Aziz Kansu in 1976 according to his antropological studies on the photograph of 
Avicenna’s skull that was obtained in 1970s. On the other hand, the facts that Arabic 
was used during his lifetime period as a scientific language, and that he died in 1037 
in Hamedan was not found to be sufficient to conclude that he was a Persian and 
thus has been discussed for years.  
In this study, a facial reconstruction study of Avicenna’s skull that was completed in 
2014, together with expert opinions were evaluated in order to define if it is possible 
or not to draw the same picture when different methods were used.  
Since we are celebrating the thousandth year of El-Kanun fi't-Tıbb this year, we 
would like to remind and explain these discussions mentioned above.  
170

Makkah and Medicine in the Late 19th Century from A 
Malay Medical Treatise. 
Mohd AffendI Mohd SHAFRI
Kulliyyah of Allied Health Sciences, International Islamic University Malay-
sia, 25200 Kuantan, Malaysia
Affendishafri @iium.edu.my
Summary
   Makkah has a central role in Islamic civilization as a centre of pilgrimage, migra-
tion, trade as well as learning. Despite this, not much was written and known of the 
history of medicine of the city which was once home to important figures in Islamic 
medical  history  such  as  Dawud  al-Antaki.  Makkah’s  medical  history  remains 
patchy and text with special mention of Meccan medical practitioner, facility and 
available medicine is generally non-existent. In this light, a Malay medical treatise, 
Tayyibul Ihsan, could be considered special. It was written in the late 19th century 
by Ahmad ibn Muhammad Zayn al-Fathani. The scholar was a Makkah resident- 
scholar of Malay descent who possessed encyclopaedic knowledge of religious and 
secular sciences and  was  highly regarded by  the Ottoman authority of  his  time. 
Although the treatise was written with his Malay people in mind, it also provides 
some insight into his medical practice and learning while residing in Makkah. The 
text contain cross-references to other medical corpuses to which the author must 
have had easy access to, either in his own rich private collection, or in other libraries 
of Makkah. The author also noted down other aspects of his medical practices such 
as the results of his experiments or observations with some medicines and interac-
tions he had with people in Makkah. More pertinently are his references to medi-
cines available in Makkah at that time, whether at home, the apothecaries or the 
local markets. The text is also mentioned local Meccan disease-bearing animals and 
animals useful in the production of medicine. Although it was not specifically a 
work on medical history of Makkah, Tayyibul Ihsan presents us with a valuable 
glimpse of the practice of medicine in Makkah at the end of the Ottoman period.
Keywords: Late Ottoman, Makkah, Malay medicine, Islamic medicine, medi-
cal text
El- Kanun fi’t Tıbb’ın 1000. Yılında İbn-i Sina’nın Milliyeti 
ile İlgili Devam Eden Tartışmalar Hakkında…
About the Ongoing Discussions of Avicenna’s Nationality on 
the 1000th Year of El- Kanun fi’t Tıbb
Çağrı Zeybek ÜNSAL, Nüket Örnek BÜKEN*
**Prof.Dr.Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi 
Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı
Hacettepe Biyoetik Merkezi 
06100 Sıhhiye - Ankara/ Türkiye
e-mails: 
Prof. Dr. Nüket Örnek Büken: [e-mail]
Çağrı Zeybek Ünsal: [e-mail]
Özet
Bilindiği üzere Batı’ da Hekimlerin Prensi “Avicenna” olarak anılan İbn-i Sina ile 
ilgili dünya literatüründe pek çok makale yazılmıştır. İbn- i Sina’ nın Türk mü yoksa 
İranlı  mı  olduğu  konusundaki  tartışmalar  günümüze  kadar  süregelmiştir.  Sosyal 
bilimler açısından yapılan çalışmalara bakıldığında İbn-i Sina’ nın 980’de Buhara 
yakınlarında  Afşana  Köyü’nde  doğmuş  olması  ve  o  dönem  o  bölgede  Türk 
hükümetlerinin hakim olması, Ali Emiri Kütüphanesi’nde 685 numaradaki yazma 
eserde varak 219 a’da Türkçe bir şiir yazmış olması ve İbn- i Sina’ nın kafatası 
incelenerek antropolojik  karakterinin Alpli insan (homo alpinus) olduğunun tespit 
edilmiş olması gibi nedenler İbn-i Sina’ nın Türk olduğuna dair birer kanıt olarak 
gösterilmiştir. Aynı  zamanda  Ord.  Prof.  Dr.  Şevket Aziz  Kansu  tarafından  1970 
yılında  İbn-i  Sina’  nın  kafatasının  bir  fotoğrafı  üzerinden  yapılan  antropolojik 
çalışma sonucunda, İbn-i Sina’ nın Türk olduğuna 1976 yılındaki bildirisinde yer 
verilmiştir.  Öte  yandan,  İbn-i  Sina’  nın  yaşadığı  dönemde  bilim  dilinin Arapça 
olması ve İbn- i Sina’ nın Hamedan’ da 1037 yılında ölmüş olması İbn- i Sina’ nın 
İranlı olduğunun kabulü için yeterli görülmemiş ve tartışılmıştır. 
Bu çalışmamızda İbn-i Sina’ nın yüzünün neye benzediğine ilişkin 2014 yılında 
yapılan  bir  yeniden  yüzlendirme  çalışması,  uzman  görüşleri  ile  birlikte 
değerlendirilmiş,  yeniden  yüzlendirme  ile  ortaya  çıkarılan  İbn-i  Sina’  nın  resmi 
dikkate  alınarak,  farklı  yöntemler  kullanıldığında  aynı  sonucun  elde  edilip 
edilemeyeceği tartışılmıştır.
 “Kanun” un 1000. Yılını kutladığımız bu yıl bu tartışmaları gündeme getirmek ve 
açıklamak arzusundayız.  
Summary
It is well known that there are many articles in the literature related to Avicenna who 
is  also  known  as  “The  prince  of  Physicians”  in  Western  Culture.It  has  been 
discussed  for  many  years  and  yet  even  today  is  still  a  point  of  dispute  whether 
Avicenna is a Persian or a Turk. For a long time Ibni Sina was considered an Arab, 
at the present the most widely accepted opinion seems to be that he is Iranian. The 
contemporary Turkish scholars consider him to be a Turk. 
According to the findings of social studies about Avicenna, it has determined that 
there are evidence about the nationality of Avicenna. Borning in a village of Afşana 
near Bukhara,Turkish governments’ sovereignty during his life time period in that 
geographical area, having a Turkish poem written in a book 685no, 219a at the Ali 
Emiri  Library, Avicenna’s  skull    which  has  an  antropological  character  just  as 
Alpine people (homo alpinus) have all been shown as evidences for Avicenna being 
a Turk. He has also been mentioned as a Turk in a presentation of Prof. Dr. Şevket 
Aziz Kansu in 1976 according to his antropological studies on the photograph of 
Avicenna’s skull that was obtained in 1970s. On the other hand, the facts that Arabic 
was used during his lifetime period as a scientific language, and that he died in 1037 
in Hamedan was not found to be sufficient to conclude that he was a Persian and 
thus has been discussed for years.  
In this study, a facial reconstruction study of Avicenna’s skull that was completed in 
2014, together with expert opinions were evaluated in order to define if it is possible 
or not to draw the same picture when different methods were used.  
Since we are celebrating the thousandth year of El-Kanun fi't-Tıbb this year, we 
would like to remind and explain these discussions mentioned above.  
171

Obstetrics and Gynecology in Islamic Medical Heritage as 
Viewed by Ibn Sina  in Comparison with our Recent Medical 
Knowledge
Mohammad SHAYEB*
MD., DIP., DIU., MSC., PHD.
    * Consultant Obstetrics and Gynecology.
    Professor of Medical history and Ethics, Faculty of Medicine - Aleppo 
University, Syria.
    Member of the American Society of Reproductive medicine (ASRM).
   Member of the International Society of History Of Islamic Medicine 
(ISHIM).
    Member of Middle East Fertility Society (MEFS).
E-mail: [e-mail]      
  
Summary
Medicine  is  the  real  need  to  maintain  healthy  human  being  since  old  centuries; 
beginning of the life. 
    Islamic civilization has flourished in different scientific fields, as Muslim physi-
cians  paid  much  attention  to  medical  sciences  improving  health  of  the  human 
beings. 
    Ibn Sina had left many important books in all sciences and his main important 
medical  book  was  Al  Quanun  Fi  Al-Tip,  which  translated  to  many  foreign 
languages and was the essential medical encyclopedia in most medical schools in 
Europe for more than four hundred years.
     Ibn Sina was not ape to Hypocrites neither to Galen but he joined between the 
two methods, attitudes and sciences, adding to them many of his own experiences 
and experiments.
      In this paper we highlight  Ibn Sina importance in some interesting obstetrical 
and  gynecological  cases  comparatively  with    recent  medical  knowledge  as:                                                
immunological  infertility,  high  risk  pregnancies,  obstructed  labor  (causes,  signs, 
symptoms, classifications, complications and managements), imperforated hymen, 
inversion of uterus…
      The aim of this paper is to improve the important role of many great Muslim 
physicians like  Ibn Sina and others in reserving, translating sciences, and adding 
many theories, exploration, good ideas and opinions that led to expansion of the 
horizon of science and added to it many useful advances in obstetrics and gynecol-
ogy.
        
El- Kanun fi’t Tıbb’ın 1000. Yılında İbn-i Sina’nın Milliyeti 
ile İlgili Devam Eden Tartışmalar Hakkında…
About the Ongoing Discussions of Avicenna’s Nationality on 
the 1000th Year of El- Kanun fi’t Tıbb
Çağrı Zeybek ÜNSAL, Nüket Örnek BÜKEN*
**Prof.Dr.Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi 
Tıp Tarihi ve Etik Anabilim Dalı
Hacettepe Biyoetik Merkezi 
06100 Sıhhiye - Ankara/ Türkiye
e-mails: 
Prof. Dr. Nüket Örnek Büken: [e-mail]
Çağrı Zeybek Ünsal: [e-mail]
Özet
Bilindiği üzere Batı’ da Hekimlerin Prensi “Avicenna” olarak anılan İbn-i Sina ile 
ilgili dünya literatüründe pek çok makale yazılmıştır. İbn- i Sina’ nın Türk mü yoksa 
İranlı  mı  olduğu  konusundaki  tartışmalar  günümüze  kadar  süregelmiştir.  Sosyal 
bilimler açısından yapılan çalışmalara bakıldığında İbn-i Sina’ nın 980’de Buhara 
yakınlarında  Afşana  Köyü’nde  doğmuş  olması  ve  o  dönem  o  bölgede  Türk 
hükümetlerinin hakim olması, Ali Emiri Kütüphanesi’nde 685 numaradaki yazma 
eserde varak 219 a’da Türkçe bir şiir yazmış olması ve İbn- i Sina’ nın kafatası 
incelenerek antropolojik  karakterinin Alpli insan (homo alpinus) olduğunun tespit 
edilmiş olması gibi nedenler İbn-i Sina’ nın Türk olduğuna dair birer kanıt olarak 
gösterilmiştir. Aynı  zamanda  Ord.  Prof.  Dr.  Şevket Aziz  Kansu  tarafından  1970 
yılında  İbn-i  Sina’  nın  kafatasının  bir  fotoğrafı  üzerinden  yapılan  antropolojik 
çalışma sonucunda, İbn-i Sina’ nın Türk olduğuna 1976 yılındaki bildirisinde yer 
verilmiştir.  Öte  yandan,  İbn-i  Sina’  nın  yaşadığı  dönemde  bilim  dilinin Arapça 
olması ve İbn- i Sina’ nın Hamedan’ da 1037 yılında ölmüş olması İbn- i Sina’ nın 
İranlı olduğunun kabulü için yeterli görülmemiş ve tartışılmıştır. 
Bu çalışmamızda İbn-i Sina’ nın yüzünün neye benzediğine ilişkin 2014 yılında 
yapılan  bir  yeniden  yüzlendirme  çalışması,  uzman  görüşleri  ile  birlikte 
değerlendirilmiş,  yeniden  yüzlendirme  ile  ortaya  çıkarılan  İbn-i  Sina’  nın  resmi 
dikkate  alınarak,  farklı  yöntemler  kullanıldığında  aynı  sonucun  elde  edilip 
edilemeyeceği tartışılmıştır.
 “Kanun” un 1000. Yılını kutladığımız bu yıl bu tartışmaları gündeme getirmek ve 
açıklamak arzusundayız.  
Summary
It is well known that there are many articles in the literature related to Avicenna who 
is  also  known  as  “The  prince  of  Physicians”  in  Western  Culture.It  has  been 
discussed  for  many  years  and  yet  even  today  is  still  a  point  of  dispute  whether 
Avicenna is a Persian or a Turk. For a long time Ibni Sina was considered an Arab, 
at the present the most widely accepted opinion seems to be that he is Iranian. The 
contemporary Turkish scholars consider him to be a Turk. 
According to the findings of social studies about Avicenna, it has determined that 
there are evidence about the nationality of Avicenna. Borning in a village of Afşana 
near Bukhara,Turkish governments’ sovereignty during his life time period in that 
geographical area, having a Turkish poem written in a book 685no, 219a at the Ali 
Emiri  Library, Avicenna’s  skull    which  has  an  antropological  character  just  as 
Alpine people (homo alpinus) have all been shown as evidences for Avicenna being 
a Turk. He has also been mentioned as a Turk in a presentation of Prof. Dr. Şevket 
Aziz Kansu in 1976 according to his antropological studies on the photograph of 
Avicenna’s skull that was obtained in 1970s. On the other hand, the facts that Arabic 
was used during his lifetime period as a scientific language, and that he died in 1037 
in Hamedan was not found to be sufficient to conclude that he was a Persian and 
thus has been discussed for years.  
In this study, a facial reconstruction study of Avicenna’s skull that was completed in 
2014, together with expert opinions were evaluated in order to define if it is possible 
or not to draw the same picture when different methods were used.  
Since we are celebrating the thousandth year of El-Kanun fi't-Tıbb this year, we 
would like to remind and explain these discussions mentioned above.  
172

Osmanlı Saraylarında Mutfak Kültürü
Gastronomy Culture in Ottoman Palaces
Nazan ERENOĞLU SON-1