289
4.5.6 müssen
4.5.6.1 Mantıksal Zorunluluk
Müssen
kiplik
fiilinin
öznel
anlamlarından
olan
bu
kategoriyi
SCHULZ/GRIESBACH (1982b:87), “durumları dikkate aldıktan sonra dikkatli
ş
ekilde sonuç çıkarma (vorsichtige Schlußfolgerung nach Berücksichtigung der
Umstände)” şeklinde tanımlar. Mantıksal zorunlulukla (Logische Notwendigkeit)
kast edilen, kiplik cümledeki önermeyi etkileyen belli durumları dikkate alarak,
mantıksal olarak sonuç çıkarılmasıdır.
1) Hakan muss/müsste krank sein. (Er sieht bleich aus.
)
Hakan hasta olmalı./gibi/gibi görünüyor.(O solgun görünüyor.)
1) nolu cümledeki müssen, [-mAlI] gereklilik kipi biçimbirimi ile ifade
edilmelidir. Bu cümlede Hakan’ın solgun olması tanıtına dayalı duyumsal (Alm.
sinnlich, Đng. sensory) bir kiplik anlamı ile birlikte PALMER’ın (2001: 22) belirttiği
bilgisel kipliğin alt kategorisi olan çıkarsamaya ait, çıkarımsal (Alm. deduktiv, Đng.
deductiv) bir kiplik anlam söz konusudur.
2) “Ich weiß, daß Sie Träume haben müssen, die Sie mir nicht sagen.”
(HESSE, 2007: 105)
“Bana açmadığınız düşlerinizin olması gerektiğini biliyorum.” (ŞĐPAL, 1989: 125)
Yukarıdaki 2) nolu Almanca cümledeki [müssen] kiplik fiilinin Türkçe karşılığı
[gerektiğini] biçiminde ifade edilmiştir. [Olması gerektiğini] yerine [mutlaka olması
gerektiğini] şeklinde de ifade edilebilir. Burada [olma olasılığının yüksek olduğunu
290
biliyorum] anlamı vardır. Burada çıkarsamaya ait ( Đng. deductive, Alm. deduktiv) bir
kiplik anlam mevcuttur.
Dostları ilə paylaş: |