Önerme XV,
scolie. - a) Bu scolie genel anlamına göre, önerme
14’e nispet edilir. (Freudenthal, zikredilen eser). Fakat Gebhardt’ın haklı
olarak gösterdiği gibi, onun yerini değiştirmesini haklı gösteren bir sebep
yoktur. Ve Gebhardt burada, sona doğru önerme 15’in bildirisine dair
doğrudan doğruya bir işaret buluyor.
b) Spinoza sonsuz, nicelik, süre, sayı (ölçü), zaman hakkındaki düşün
cesini bütün bu noktalara dair başlıca metin olan 12’nci mektupta açıkla
maktadır.
c) Sayfa 56, satır 16’da boşluğun var olmayışı konusunda Spinoza’ya
şöyle söyletiyorum: “Yukarda başka bir yerde bu hususta anlaştık”. La
tince metin de qou alias her ne kadar “hiçbir zaman” işaretini içine al
mıyorsa da, ben fiili geçmişe koydum, çünkü yazar bence burada “Des
cartes Felsefesinin İlkeleri” adlı eserini kastetmektedir (Bölüm II, öner
me 3).
d) Uzamın bölümleri arasında yalnız bir tavır farkı (modal fark) var
dır, fakat gerçek farkı yoktur (s. 55, sat. 7-8). Bu esaslı nokta üzerinde
Court Traité’ye bkz. (Fasıl I, II, 19) ve onunla ilgili açıklayıcı not.
