__________________Milli Kitabxana__________________ 40
artan illərdə daha çox olmuşdur. Məsələn, vəba, qarın yatalağı,
poliomielit kimi xəstəlikləri törədən mikroorqanizmlər həmin illərdə
xeyli artmışdır. Vərəm və difteriya kimi xəstəlikləri törədən
mikroorqanizmlər isə, əksinə, Günəşin fəallığı azalan dövrlərdə
şiddətlə çoxalmışlar. Qrip xəstəliyi isə Günəşin fəallığının maksimum
və minimum vəziyyətlərindən uzaq olan orta şəraitdə yayıldığı
müşahidə edilmişdir.
Günəşin fəallığı artdıqda onun ətrafa səpdiyi ionlaşdırıcı şüalanma
da xeyli güclənir. Həmin şüalanmanın Yerə çatan hissəsi beyin
qabığındakı dayanıqlı və dayanıqsız elementlərin dinamik tarazlıqını
pozur, dayanıqsız elementlərin sayı həddindən artıq çox olur, kimyəvi
reaksiyalar güclənir, bununla əlaqədar olan bioloji proseslərin və
nəhayət bütöv orqanizmin ümumi təbiətində əsaslı dəyişikliklər
yaranır. Bu sahədə sovet alimi N.A.Şulsun apardığı tədqiqat çox
maraqlıdır. O, ölkəmizin müxtəlif rayonlarında yaşayan 300 000-dən
artıq sağlam adamın qanını analiz edərək müəyyən etmişdir ki,
Günəşin fəallığı artdıqda qandakı leykositlərin sayı azalır. Leykositlər
isə insanı müxtəlif mikroblardan və viruslardan qoruyan
müdafiəçilərdir. Leykositlərin azalması həmin dövrdə yoluxucu
xəstəliklərin sürətlə yayılmasına səbəb olur. Lakin qanın tərkibində
insanı müxtəlif xəstəliklərdən qoruyan limfositlər də vardır. Məsələn,
insanı vərəm və difteriya xəstəliklərindən limfositlər qoruyur. Şulsun
tədqiqatlarına əsasən Günəşin fəallığı ilə limfositlərin sayı arasında
düz mütənasib asılılıq vardır. Belə ki, Günəşin fəallığı artdıqda
limfositlərin sayı da artır, azaldıqda isə azalır. Ona görə də vərəm və
difteriya xəstəlikləri Günəşin sakitlik dövründə yayıla bilər. Bunlardan
əlavə Şuls müəyyən etmişdir ki, qütb yaxınlığında yaşayan adamlarda
Günəş fəallığının təsirləri daha güclü olur. Doğrudan da, həmin
yerlərdə maqnit sahəsi Yeri daha pis qoruyur. Ona görə ki, coğrafi
qütblərə yaxın olan maqnit qütbləri maqnit intensivlik xətlərinin daxil
olduğu və çıxdığı yerlərdir, həmin yerlərdən planetimizə daxil olan
yüklü hissəciklərə təsir edən Lorens qüvvəsi olduqca zəifdir və yüklü
hissəciklər asanlıqla planetimizə daxil olur.