Nizami SÜleymanov
Yüklə 1,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
İsmayılın Bakını tutması. XV əsrdə Bakı iri sənətkarlıq
və ticarət mərkəzi idi. Xəzər dənizində ən böyük liman şəhəri olmaqla Şirvanşahların ikinci iqamətgahı idi. Şirvanşahların xəzinəsinin bir hissəsi burada məşhur Şirvanşahlar sarayında saxlanılırdı. Bakının bir hissəsi Xəzər dənizi ilə əhatə olunsa da qalan hissəsi hündür qala divarları ilə əhatə olunmuşdu. Q uru hissədə qala divarlarının ətrafı dərin xəndəklə əhatə olunmuşdu ki, təhlükə yarandıqda həmin xəndək su ilə doldurulurdu. İsmayıl Bakını ələ keçirmək üçün Məhəmməd bəy Ustaclı və İlyas bəy Xunuşlunun rəhbərliyi ilə qoşun göndərdi. Quru hissədən Bakının hündür divarlarla əhatə olunduğunu görən qızılbaş sərkərdələri danışıq yolu ilə şəhərin təslim olunmasına 17 çalışdılar. Bakı qalabəyisi Fərrux Yasarın oğlu Qazi bəy Şirvan ərazisindəki uca dağlarda növbəti döyüş üçün hazırlıq apar- dığına görə Bakının müdafiəsində mənbələrdə adı çəkilməyən, əslində Bakının idarə olunmasını öz əlinə almış arvadı rəhbərlik edirdi. Cəsur təbiətli bu qadın Qalanın təslim edilməsi haqqında tələb gətirən elçini edam etdirdi. Hətta onu bu işdən çəkin- dirməyə çalışan Bakı darğası Əbülfəth bəyi də öldürtdu. Bakının alınmasına qarşı inadlı müqavimət göstərilməsi qızılbaş əmirlərini qalanı hücumla almağa məcbur etdi. İsmayıl vəziyyətin çətinliyini görüb bacarıqlı sərkərdə Xadim bəy Xülə- fanı Mahmudabaddan Bakı üzərinə göndərməli oldu. Sonra özü də gəldi. Qızılbaşlar qala bürclərindən birinin altına lağım atmaqla qalaya yol aça bildilər. Lakin üç gün yenə ciddi müqavimətlə qarşılaşaraq qalaya daxil ola bilmədilər. Nəhayət qızılbaşlar qala döyüşçülərinin müqavimətini qıraraq şəhərə daxil oldular. Şəhərdə qətl və qarətlər törədildi. Bir qrup şəhər əyanları əllərində Quran İsmayılın hüzuruna gəldikdən sonra qətl və qarətlər dayandırıldı. Xadim bəy Xüləfa şəhər əyan- larının müşayiəti ilə Bakıya daxil oldu. İsmayılın əmri ilə Bakı əhalisindən 1000 tümən qan bahası alındı. Şirvanşahların zəngin xəzinəsi ələ keçirildi. Xadim bəyin əmri ilə Cüneydin ölümünün səbəbkarı Şirvanşah I Xəlilullahın sümükləri qəbir- dən çıxarılıb yandırıldı. Onun sərdabəsi dağıdıldı, sərdabənin qülləsi altında saxlanılan çoxlu qızıl pul aşkar edildi. Bakı ələ keçirildikdən sonra İsmayıl Gülüstan, Buğurt və Surxab qalalarında müqavimət göstərən Şirvan qoşunları üzərinə hərəkət etdi. Möhkəm qala divarlarına və çoxlu ərzaq ehtiyatına arxayın olan qala müdafiəçiləri inadlı müqavimət göstərirdilər. Bu zaman Təbrizdən Musa Xəlifinin göndərdiyi çapar Ağqoyunlu Əlvənd Mirzənin böyük qoşunla Təbrizdən Şirvan istiqamətinə gəlməsi xəbərni çatdırdı. İsmayıl divan vəziri təyin etdiyi Ə mir Zəkəriyyə Köcəcinin məsləhəti ilə Gü- lüstan qalasının mühasirəsindən əl çəkərərək Ə lvənd Mirzəni məğlub edib Təbrizi ələ keçirmək məqsədi ilə güneyə yollandı. |