Guliston davlat universiteti adabiyotshunoslik kafedrasi

Tadqiqot metodlari:
- Ilg’or pedagogik tajribalarni o’rganish, pedagogik kuzatuv; 
- suhbat, anketa, olingan ma’lumotlarni qayta ishlash va umumlashtirish. 

---

5
Tadqiqotning ilmiy yangiligi va nazariy ahamiyati quyidagilarda o’z 
aksini topgan;
- Mutafakkirlarimiz ijodining mohiyati ilmiy asoslab berildi;
- boshlang’ich ta’lim bosqichi 1-4-sinf o’quvchilarida mutafakkirlarimiz 
ijodini o’rganishning pedagogik shart-sharoitlari, uni o’quv tarbiya jarayonida 
amalga oshirish uslubiyati ishlab chiqildi; 
- ishlab chiqilgan uslubiyatning pedagogik samarasi, tajriba- sinov ishlari 
sinflarda tekshirib ko’rildi. 
Tadqiqotning amaliy ahamiyati.  
Boshlang’ich ta’lim bo’yicha tavsiyalar, o’quvchilar tarbiyasiga oid ilmiy 
nazariy ma’ruzalar tayyorlashda, didaktik asarlar yordamida o’quvchilarini 
tarbiyalash ishlarini takomillashtirishda, ish tajribalarini ommalashtirishda, 
tarbiyaviy ishlarni amalga oshirishga xizmat qiladi. 
Bitiruv malakaviy ishining tuzilishi. Bitiruv malakaviy ishi kirish, ikki 
bob, to’rt paragraf, xulosa va tavsiyalar, foydalanilgan adabiyotlar, ilovalardan 
iborat. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

6
I bob. Buyuk mutafakkirlarimizning ijodini o’rgatish vositasida
o’quvchilarga ta’lim-tarbiya berishning pedagogik asoslari 
1.1. Mutafakkirlarimiz ijodi yordamida o’quvchilarga 
ta’lim-tarbiya berishning maqsad va vazifalari 
Farzandga ta’lim-tarbiya berish avvalo oiladan boshlanadi. Shu bois oiladagi 
muhit, ota-onaning bolaga bo’lgan munosabati oilaviy turmush iqlimiga bog’liq. 
Bu esa, o’z navbatida, jamiyatda ma’naviyatni shakllantirishga zamin bo’ladi. Bola 
tarbiyasi va boshlang’ich ta’limda jamiyat ma’naviyatining ahamiyati katta. 
Farzandlarga milliy qadriyatlar, xususan, Sharq mutafakkirlari qoldirgan boy 
meros asosida ta’lim-tarbiya berish muhim ahamiyat kasb etadi. Ulug’ 
mutafakkirlarimiz asarlarida bolalarga go’daklik chog’idanoq kattalarga hurmat va 
keksalarni e’zozlash, ota-onaga alohida ehtirom ko’rsatish, o’zidan kichiklar 
izzatini o’rniga qo’yish kabi ajoyib qadriyatlarimizga tayanib ish ko’rishga 
chaqiriladi. Shu ma’noda ham «Biz sog’lom avlodni tarbiyalab, voyaga 
etkazishimiz kerak, sog’lom kishi deganda faqat jismoniy sog’lomlikni emas, balki 
sharqona axloq-odob va umumbashariy g’oyalar ruhida kamol topgan insonni 
tushunamiz...», - deb ta’kidlaydi Prezidentimiz Islom Karimov.
Bolalarga ilk tarbiya asoslari oilada beriladi. Farzandlarga boshlang’ich ta’lim 
berishda ta’sirchan kuch – oilaviy tartib, ya’ni ularning o’zaro munosabati, ota-
onaning xulq-atvori, ma’naviy va siyosiy saviyasi, muomala madaniyati, oilaning 
daromadi, yashash sharoiti va boshqalardan iborat bo’ladi.
Yuqoridagi fikrlar qadimda o’tmish mutafakkirlarimiz tomonidan ko’p bora 
ta’kidlangan va hayotiy hikmatga aylangan.
Buyuk bobomiz Alisher Navoiy asarlarida bola ta’lim-tarbiyasiga, 
dunyoqarashining kengayishiga va shaxsi rivojlanishiga oid qimmatli fikrlar 
ko’plab bayon etilgan. Xalqimizga xos bo’lgan tortinchoqlik, andisha kabi 
psixologik xususiyatlarni chuqur anglagan ulug’ bobomiz insonni faol bo’lishga, 
bilim egallashga undab, shunday yozadi:

---

7
Bilmagannni so’rab o’rgangan olim, 
Orlanib so’ramagan o’ziga zolim.
Yana bir hikmatida:
Oz-ozdan o’rganib, dono bo’lur, 
qatra-qatra yig’ilib, daryo bo’lur- deb yozadi.
Hadisi sharifda ham quyidagi ibratomuz fikrlar bayon etilgan: «Ilm egallang!