çünki mən, hökumət üzvləri və Baş Qərargah rəhbərləri almanlarla mübarizənin bu gərgin
çağında oradan uzaqlaşa bilmərik. İmperiya Baş Qərargahı rəisinin gəlişi çox arzuedilən olardı.
Görüşün keçirilmə tarixini lütfən özünüz müəyyənləşdirin. İstədiyiniz əlverişli bir vaxt seçsəniz,
mən etiraz etməyəcəyəm...” – Səhər yeməyi süfrəsi arxasında əri ilə üzbəüz əyləşmiş Ledi
Çörçill teleqramı oxuyur. Kəlmələri xüsusi istehza ilə tələffüz etməsindən görünür ki, mətndə nə
isə açıq-aşkar xoşuna gəlmir. – Qəribə məzmunlu, çox qeyri-adi teleqramdır.
– Siz bunu haradan tapmısınız? – deyə Çörçill məyus halda soruşur.
– Yataq otağından çıxarkən döşəmənin üstündə gördüm, – Ledi Çörçill fikirli-fikirli cavab verir
və təzədən dodaqlarını bir-birinə sıxıb, teleqramı gözdən keçirir. – Baş nazir Çörçillə, – deyə
xüsusi ibarə ilə təkrarlayır. – Əgər növbəti teleqram “yoldaş Çörçillə” ünvanlansa,
təəccüblənmərəm.
– İkinci cəbhə açılmayınca, çətin ki, məni belə yüksək şərəfə layiq görsünlər, – Çörçill
səmimiyyətlə gülümsünür. – Müraciət 159 tərzi xoşunuza gəlmir? Müharibə dövrü üçün “Baş
nazir Çörçillə” müraciəti yol verilə biləcək lakonik ifadədir.
– Nədənsə prezident Ruzvelt, müharibə dövrünə baxmayaraq, öz teleqramlarını Böyük Britaniya
baş naziri, ser Uinston Leonard Spenser Çörçillə ünvanlayır. Bu “müharibə dövrü,
lakonizmi”ndən lap saymazyanalıq qoxusu gəlir. Kimsə mənə demişdi ki, baş nazir Stalinin
bütün sözlərində əlavə məna axtarmaq lazımdır.
– Ola bilər, – deyə Çörçill razılaşır və əlini teleqrama uzadır.
Ledi Çörçill teleqramı əlindən buraxmadan düşüncəli tərzdə deyir:
– Məsələ təkcə müraciət formasında deyil. Yəni doğrudanmı bu namənin ahəngi Sizin
heysiyyətinizə toxunmur? Bu teleqram dəvətdən daha çox, öz böyük tərəfdaşının hüzuruna
yollanmaq tələbini xatırladır. Elə həmin dəvət də yetərincə təhqiramiz bir dəlillə əsaslandırılır:
Siz Moskvaya gəlməlisiniz, çünki Baş nazir Stalin bərk məşğuldur! Özü də məhz Moskvaya –
hansısa bitərəf, daha təhlükəsiz yerə yox. Ona görə ki, baş nazir Stalin məşğuldur və öz
öhdəlikləri ilə bağlı Moskvanı tərk edə bilməz.
– Əgər Siz dünən gecə mənim yazdığım cavabı oxusaydınız, görərdiniz ki, heç nə gözdən
yayınmayıb. Bəlkə də Siz cavab teleqramının mətnini həddən artıq kəskin hesab edərdiniz. Mən
indi təəssüf edirəm ki, onu Sizə göstərməmişəm.
Bu an telefon zəngi Çörçilli diksindirir.
128
Baş Qərargahın telefonudur, – Çörçill narahat halda saata baxıb, tələsik yazı stoluna sarı yönəlir.
Qonaq otağının qapısı döyülür və Brendan Braken içəri girir.
Ledi Çörçillə ehtiramla baş əydikdən sonra səhər poçtu qovluğunu baş nazirin stolu üzərinə
qoyur.
– Ser Uinston Moskva görüşünə dəvətin mətni ilə bağlı mənimlə məsləhətləşmək istəyirdi.
– Ser Uinston mətni gecə saat dörddə hazırladı, şifrələnməyə beş dəqiqə vaxt sərf olundu. Daha
beş dəqiqə də mətni Moskvaya ötürmək üçün, elə bu qədər də oradan teleqramın çatdığı barədə
məlumatı qəbul etməyə lazım gəldi, – deyə katib ipə düzülübmüş kimi cavab verir.
– Şifrləməyə cəmi beş dəqiqə? – Ledi Çörçill təəccüblənir.
– Görünməmiş sürətdir! Yadımdadır, qızıl sterlinqin islahatları zamanı bir səhifəlik mətni ən adi
şifrlənməsinə ən azı qırx dəqiqə vaxt gedirdi. Təəssüf ki, teleqram artıq göndərilib. O sizə
həddən artıq kəskin görünmədi ki?
– Surətini saxlamışam, – deyə Braken qovluğu açır. – Budur!
Ledi Çörçill mətni ucadan oxuyur:
“Baş nazir, cənab Stalinə baş nazir, cənab Çörçilldən. Əlbəttə, mən Moskvaya gələcəyəm, səfər
günün xəbər verəcəyəm”.
O, çaşqın halda vərəqi o biri üzünə çevirir: elə bu?!
Telefon söhbətini bitirdikdən sonra nədənsə narahat olmuş Çörçill stol arxasına qayıdır.
– Pis xəbərlər var, – deyir, – almanlar cənub istiqamətində kəskin hücum edib, Don çayını
keçmişlər. Eyni zamanda onlar Xəzər dənizi sahilinə, Qafqaz dağlarının ətəklərinə çatıblar. Ən
xoşagəlməz əhvalat isə budur ki, onlar Maykop neft mədənlərini ələ keçiriblər.
Əlbəttə, Maykop neftinin köməyilə onlar yanacağa olan tələbatlarını onsuz da ödəyə
bilməyəcəklər, ancaq bu, hər halda qüvvələrini artıracaq. Bəli, bəli, artıracaq! Mən təcili surətdə
Ruzveltlə əlaqə saxlamalıyam.
Əlbəttə, müttəfiqlərindən narazı qalmaq üçün Stalinin əsası var.
Ruslara kömək etmək lazımdır. Onlara münasibətimiz necə olsa da etiraf etməliyik ki,
almanların qüvvələrinin böyük hissəsini onlar öz üzərinə çəkməsəydi, Allah bilir, indi bizim
aqibətimiz necə olardı?
– deyə Brenden getdikdən sonra Çörçill arvadına izah edir.
– Təəssüflər olsun ki, hiyləgər, fırıldaqçı Hitler yenidən öz qətiyyətini toplayıb ilkin planına
qayıtmışdır, – indi o, Rusiyanı Qafqazdan ayırmağa çalışacaq...
Yeganə dinləyicisinin üzünün ifadəsi Çörçilli sözünü kəsməyə vadar edir.
129
– Siz nədənsə narahatsız? – deyə, o soruşur.
– Elədir, arvadı teleqramın surətini əlindən buraxmadan cavab verir. – Mən çox narahat oluram
ki, Siz Londondan Qahirəyə və Moskvaya səfər zamanı gözlənilməz və təhlükəli hadisələrlə
qarşılaşa bilərsiz.
– Müharibə qurtaranadək mənim başıma heç bir hadisə gələ bilməz, – Çörçill gülümsünür. – Siz
məni sakitləşdirdiniz. Yoxsa 161 lap qorxmuşdum: elə zənn etdim ki, Stalinə teleqramımı
oxuyandan sonra əhvalınız pozuldu. Çox şadam ki, yanılmışam.
Etiraf etməliyəm ki, məndə bizim bu müvəqqəti müttəfiqimizə hərdən-hərdən az qala səmimi
dostluq rəğbətinə bənzər bir hiss yaranır. Ancaq hər dəfə də öz-özümə xatırladıram ki, labüd
şəraitlə bağlı onunla biz ömrümüzün son günlərinədək əbədi düşmənçiliyə məhkum edilmişik.
Bakının hava hücumundan müdafiə qoşunlarının zenit topları üzərində tanınma nişanları
olmayan təyyarəni atəşə tuturlar. Motor alışır. Paraşütçülər çaxnaşmaya düşmədən, lakin cəld
təyyarəni tərk edirlər. Ekipaj üzvləri də onların dalınca gedir. Zülmət qaranlıq içində desantçılar
yerə atılır.
Bakı neft mədənlərinin minalanması başa çatır. Rabitəçilər kabelləri çəkir, hərbiləşdirilmiş
mühafizə dəstəsinin nəzarəti altında partlayıcı maddələr yerləşdirirlər.
Əmiraslanovun kabinetində Heydərov həbs edilmiş diversantların dindirilməsinin nəticələri
barədə məruzə edir.
– Dördü də, o cümlədən, qrupun komandiri bir nəfər kimi deyir ki, onları Bakıya mədənlərin
partladılmasının qarşısını almaq üçün göndəriblər. Hamısının da əlində Maykop neftçilərinin
şübhə doğurmayan sənədləri var.
– Tanış hoqqadır, – Əmiraslanov gülümsəyir, – davam edin.
– Onlardan heç birinə məlum deyil ki, burada kiminlə, hansı yerdə görüşməlidirlər. Şults deyib
ki, onları kimlərsə axtarıb tapacaq.
– Vəssalam?
– Şultsun harada olduğunu müəyyənləşdirə bilmişik! – deyə Heydərov səsindəki sevinc xallarını
gizlətməyi bacarmadan dillənir.
– O, indi Şimali Qafqazda, Qroznı rayonundadır. Bu, demək olar ki, cəbhə xəttidir.
– Məndə belə təəssürat oyanır ki, sizin nəsə bir planınız var, – deyə Əmiraslanov bir az
susduqdan sonra soruşur.
– İcazə verin, həbs dəstəsi ilə Şimali Qafqaza uçum.
– Əmr edirəm ki, iki saatdan sonra Şimali Qafqaza uçun, – deyə Əmiraslanov gülümsünür. –
Sizə Bağırovun və Petrovun təhlükə- 162 sizliyini təmin etmək həvalə olunur. Əgər Bağırov
yoldaş bir az da o yana – Moskvaya uçası olsa, planımızı gerçəkləşdirmək üçün sizin vaxtınız
qalacaq. Yox, əgər o, Bakıya qayıtsa... – Əmiraslanov fikrə gedir, – onda... Bu, çox pis olacaq, –
üzündə kədərli təbəssüm görünür. – Onda siz də onunla birlikdə geri qayıdıb, nəzarət etməlisiniz
ki, Bakının bircə neft mədəni belə almanların əlinə keçməsin.
130
Dəstəni uçuşa hazırlayın!
Maskalayıcı boya ilə rənglənmiş təyyarə dalğaları üzərindən uçur. Pilot, boyunbağı kimi uzanıb
gedən dağlar silsiləsində dar bir sahə tapıb, kəskin hərəkətlə enməyə başlayır. Təyyarədə
Petrovla Bağırovdan başqa, Heydərovun xüsusi dəstəsi də var.
– Bu Lavrov Suximidə həngamə çıxarıb. İkicə günlüyə gəlib, ancaq aləmi elə qarışdırıb ki,
müharibə qurtarınca qaydaya salmaq çətin olacaq. Öz səlahiyyətlərinə güvənib, ən təcrübəli
komandirləri rəhbərlikdən uzaqlaşdırıb, çox axmaq kadr dəyişiklikləri edib, – general Petrov
hətta təyyarədə motor uğultusuna baxmayaraq, Lavrov barədə az qala pıçıltı ilə danışır.
– Şükür Allaha, general Qreçko qətiyyətli tərpənib, bu mənasız dəyişiklikləri ləğv edib. Riskə
getdiyini bilsə də, qorxmayıb, telefonu götürüb, Ali Baş Komandana zəng vurub, öz
mülahizələrini bildirib.
– Bu, yeganə çıxış yoludur, – deyə Bağırov sanki öz fikirlərinə cavab verərək, düşüncəli halda
deyir. – Ancaq bununçün inam gərəkdir.
Səhv eləmək ölümə bərabərdir. İxtiyarımda olan bir neçə gün ərzində mən vəziyyəti diqqətlə
araşdırmalıyam. Bir həftə çox azdır.
– Təcrübəli səyyahlar deyirlər ki, naməlum ölkəni duymaq üçün ya bir həftə gərəkdir, ya da on
il, – deyə Petrov gülümsünür.
– Bu ölkə isə yad deyil axı!
Bağırov xəritə planşetini dizi üstə açaraq, qoşunların yerləşmə koordinatlarını göstərən rəngli
xətlərə diqqətlə baxır. Alman qoşunlarının mövqelərini göstərən göy xətt daha üstündür.
– Lavrovu da elə bu xəritə qorxudub, – deyə Petrov acıqla deyir. – Bir də rəqəmlər. O, bircə şeyi
əsas götürür ki, almanların Qafqazda canlı qüvvə ehtiyatları daha çoxdur, tank və təyyarə sarıdan
da üstünlük onlar tərəfdədir.
– Bu, az şey deyil, – deyə Bağırov öz fikrini bildirir. – Üstəlik, nəzərə alsaq ki, Zaqafqaziyaya
göndərilən qüvvələr məğlubiyyət 16 3nə olduğunu bilməyən, demək olar ki, itki verməmiş
təcrübəli birləşmələrdir...
– Bəs əgər biz düşmənin adət etmədiyi bir şəraitdə, ona tanış olmayan döyüş üsullarından
istifadə etsək, – deyə Petrov onun sözünü kəsir. – Əgər nəzərə alsaq ki... – o, ifadəsini bitirməyə
macal tapmamış, uzaqda səmaya yüksələn nəhəng narıncı alov sütunu nəzəri cəlb edir.
– Bu nədir?!
Şimali Qafqazda kiçik bir kənd. General Petrovun qərargahı burada yerləşir. Uzaqda yanan neft
anbarının qırmızımtıl şöləsi gecənin qaranlığını yarır. Qərargah zabitlərindən biri Petrova
məlumat verir:
– Almanların yanacaqla fasiləsiz təmin olunduğu vaxt arxada qaldı. İndi onlar benzin və yağların
daimi qıtlığı ilə qarşılaşırlar.
Tanklar həftənin neçə gününü yerindən tərpənə bilmir.
131
Bağırovla Petrov maşınla ön mövqeləri yoxlayır.
– Biz süvari qoşunlarından geniş istifadə edirik, almanlarda belə hissələr yoxdur. Dağlarda
müharibə şəraitində dağlıların atı ən yaxşı nəqliyyat vasitəsidir. Qafqazda döyüşənlər yerli
şəraitdə böyümüş adamlar – ruslar, azərbaycanlılar, gürcülər, osetinlərdir...
Bir sözlə, beynəlmiləl tərkib. Ölkənin bütün millətlərinin nümayəndələri Qafqazın müdafiəsində
durub! Elə silah sarıdan da vəziyyət xeyli yaxşılaşıb.
General Petrovun qərargahı.
– Qafqazı müdafiə qoşunlarının komandanı kimi mən qəti deyə bilərəm: hələ ağır döyüşlər
olacaq, müvəqqəti geri çəkiləcək və yenə qayıdacağıq. Ancaq düşmənin Bakıya soxula biləcəyi
barədə heç söhbət ola bilməz.
– Mən hərbçi deyiləm, ancaq məndə də belə bir hiss var, – deyə Bağırov qızğınlıqla dillənir. –
İndi əsas məsələ neft mədənlərinin partladılması barədə əmri ləğv etməkdir. Gördüklərimizin
hamısı barədə Stalinə məlumat vermək lazımdır. Mən nə vaxt Moskvaya uça bilərəm?
Bu vaxt müdafiə atəşləri arasından özünə yol tapan hücum təyyarələri kənd üzərinə bombalar
səpələyir, tələsik uça-uça adamları biçirlər. Təyyarələrdən biri istiqaməti itirib dağın yamacına
çırpılır.
Petrovla Heydərov ehtiyatla Bağırovu döşəmədən qaldırıb, çarpayıya uzandırırlar. Təcili
çağırılan hərbi həkim mərmi qəlpəsinin parçaladığı döş qəfəsini narahatlıqla müayinə edir.
Bağırov nəsə deməyə cəhd göstərir, lakin qanlı öskürək ona imkan vermir.
Nəhayət, çox çətinliklə Heydərova müraciətlə pıçıldayır:
– Sən uçarsan, çalış ki, Stalinin qəbuluna düşəsən. Mən yazaram ona...
Bağırov zorla bir-iki söz qaralayana kimi tamam taqətdən düşür. Qüvvələri tükənir. Ağızdan
açılmış qan da kəsilir. Petrov ehtiyatla onun gözlərini qapayır.
Heydərov Spassk qülləsi yanında növbə çəkən əsgərə yanaşır:
– Bir saat əvvəl Qafqaz cəbhəsindən gəlmişəm, – deyə o, izah edir. – Məni Ali Baş Komandanın
yanına göndəriblər. Bu da şəxsən Stalin yoldaşa məktubdur.
– Məktub? – deyə keşikçi əsgər inamsızlıqla soruşur və əziküzük kağız vərəqini gözdən keçirir. –
Burada ki, təkcə ünvan yazılıb, bir də... qandır. Kənara çəkilib gözləyin, mən komendaturadan
növbətçini çağırım.
Yaraşıqlı “Lyantsiya” çətinliklə yoxuşu qalxır. Onun motoru bu işin öhdəsindən çətinliklə gəlir.
Sürücü Şultsa sarı dönərək izah edir:
– Bağışlayın, cənab ştandartanfürer, hava sıxlığı dəyişdiyinə görə motorun gücü çatmır.
– Təxminən bir dörd kilometrdən sonra sıldırım eniş başlanacaq.
132
Ehtiyatlı olun! – Şults sürücüyə belə deyib, Polada sarı dönərək əlavə edir: – Gecəni çox pis
keçirmişəm: yuxusuzluq bir yandan, narahat yuxu da bir yandan əl-ələ verib əsəblərimi elə
gərginləşdirib ki, lap səhərdən bəri beynin iradəsindən asılı olmayan müstəqil sistemə çevrilib.
Güzgüyə baxanda dəhşətə gəldim: gözlərim qan çəkib, barmaqlarım titrəyir.
– Özünüzə şər atmayın, gözləriniz büllur kimi təmizdir, barmaqlarınız da ki, lap brilyant
cilalayıcısının barmaqları kimidir, – deyə Polad gülümsünür. – Məncə, hər şey daha sadədir.
Hələ səhər yeməyi zamanı fikir verdim ki, o “sinir sisteminiz” mənimçün nəsə bir xəbər
hazırlayıb, ancaq söyləməyə tələsmirsiniz.
– Mən tövsiyə edirəm ki, dostları vaxtsız verilən xəbərlərdən qoruyasınız. Çünki həddən artıq
gözləməkdən usanmış şəxsin tələb olunan vaxtadək gözünün və qulağının itiliyini itirməsi
arzuolunmazdır.
Bu həqiqəti mənə İranda bir keçmiş dostum söyləyib. Yeri gəlmişkən, bu gecə onu yuxuda
görmüşəm.
– Bəs dostunuz necə, özü bu qaydaya əməl edirdimi?
– Əlbəttə, bəzən hətta lap ifrata varırdı.
– O nədən ölüb ki?
– Sizin bu bayağı nəticəniz yanlışdır, – Şults gülümsəyir. – Bir il əvvəl mən İranı tərk edəndə, o
sağ idi. Bəzi xırda-para ailə bədbəxtliyini nəzərə almasaq, hətta lap xoşbəxt sayıla bilərdi.
Maşın iri dağ kəndinin ucqar küçələrinin dar döngələrini arxada qoyub, mərkəzi meydana çıxır.
Orada könüllü əsgər və zabitlərdən, mütəxəssislərdən və kəndlilərdən ibarət hay-küylü izdiham
ətrafı hasarlanmış meydançanın ətrafında toplaşıb, it boğuşmasına şövqlə tamaşa edir.
– Gözəl mənzərədir, – deyə Şults dillənir. – Həm də faydalı əyləncədir. Gəlin biz də tamaşa
edək. Vaxtımız çoxdur.
Gələnlərə fikir verən yoxdur. Şults qəribə bir məmnunluq içində gözlərini qanlı səhnəyə zilləyib:
“döyüş iştirakçılarından” birinin sahibi, qanına qəltan edilmiş itini meydandan çəkib aparır.
Deyəsən, seyr etdiyi bu mənzərə Şultsun kefini açır. O, Polada müraciət edir:
– Bəzən sizin davranışınız məni heyran qoyur!
– Çalışıram belə şeylər tez-tez olsun. Sonuncu dəfə sizi nə vaxt heyran etmişəm?
– Elə indi. Bax, bu dəqiqələrdə, – deyə Şults güclü duyulan istehza ilə deyir. – Bütün yol boyu
bircə sual da vermədiniz. İndiki şəraitdə heyrətamiz bir soyuqqanlılıqdır.
– Burada elə bir şey yoxdur, – deyə Polad təvazökar görkəmlə etiraz edir. – Məncə, özü üçün
məyusedici bir şey “kəşf etmiş”, təhlükəli səfərə onun əvəzinə fədakar dostunun yollanacağından
xəbər tutmuş bir şəxs kimi, mən özümü lazım olduğu qədər də sakit aparmıram.
– Siz niyə bu fikrə düşmüsünuz? – deyə Şults soruşur. Lakin onun sual vermə tərzindən görünür
ki, Poladın cavabı onun üçün gözlənilməz olub.
133
Polad zarafatyana cavab verir:
– Çox sadəcə. Bu gün səhər yeməyi zamanı mən hiss etdim ki, cənab Şults gözlənilmədən,
naməlum mülahizələrə görə məni “Qara alov” əməliyyatına rəhbərlikdən kənarlaşdırıb. Bundan
başqa, ikinci dərəcəli bəzi məqamlar da gözümdən qaçmadı.
– İkinci dərəcəli məqamlarınızı hələ saxlayın, – deyə Şults deyingən halda sözə başlayır. –
Doğrudanmı bunu səhər hiss etdiniz?
Axı hansı əlamətlərə görə? Axı mən iş barədə bircə kəlmə də demədim!
– İntonasiyalar, danışıq tərzi, baxış... Konkret heç bir şey.
Ancaq həmişəki kimi sizin fikirlərinizi əsas işin aqibəti asılı olan adam məşğul edirdi. Həmişəki
kimi siz onun təhlükəsizliyi, məziyyətləri və nöqsanları barədə düşünürdünüz.
– Bu mənim peşə adətimdir, – deyə Şults çiynini çəkir. – Təzə bir şey deyil. Bu, izah olmadı.
– Niyə ki, əsl izahdır, – deyə Polad gülümsəyir. – Çünki sizin şüurunuza hakim kəsilmiş belə bir
adam dünənədək mən idim. Bu gün isə mən artıq bir kənara sıxışdırılmışdım, nəticədə isə sizin
bayaq çox gözəl təsvir etdiyiniz emosional vəziyyət yaranmışdı.
Mənə isə qalırdı buna diqqət yetirmək. Xatırladım ki, vaxtilə siz məni böyük şərəfə layiq
görərək, özünüzün ən yaxşı şagirdiniz adlandırmışdınız.
– Hə, demişdim. Hələ o vaxt mən ümid edirdim ki, məndən çox şey əxz edə biləcəksiz, – deyə
Şults qımışır:
– İkinci dərəcəli detallara gəldikdə isə, qısaca deyim... Xırda, əhəmiyyətsiz məsələdir, ancaq...
Səhər tezdən mən paltarları geyib yoxlayanda siz növbətçi zabitə irad tutmadınız ki, Sovet
Ordusu mühəndis qoşunları kapitanının mənim üçün tikilmiş mundirinin astarı sətin, yoxsa
ipəkdir. Ən başlıcası isə, onu dərhal dəyişdirməyi tələb etmədiniz. Sonra, diqqət yetirmədiniz ki,
Bakıda gəzdirmək üçün mənə verilmiş qəttəzə “TT” tapançası elə bir silahdır ki, hələlik o, yalnız
cəbhəyə yollanan təcrübəli komandirlərə verilir.
Sonra isə bəzi-para məsələlər. “Kəşfiyyatçı” oyunu, düzünü deyim ki, mənə o qədər də ləzzət
vermədi. Sizinlə açıq söhbət daha xoş olardı.
Maşın kiçik aeroporta yaxınlaşır. Dağın ətəyində yorucu eniş, nəhayət, başa çatır. İndi
“Lantsiya” düzən yolla şütüyərək, tək 167 bircə təyyarə dayanmış aerodromun darvazasına
yaxınlaşır. Buradakı idman təyyarəsinin üzərinə maskalayıcı tor çəkilib.
Şultsla Polad keşikçiyə yaxınlaşıb xahiş edirlər ki, gəldiklərini xəbər versin. Vaxtından xeyli
əvvəl gəlmiş Şults və Polad uzun yoldan sonra ləzzətlə gəzişirlər.
– Sən gərək minnətdar olasan! Xeyr, mənə yox, bütün məharətinə baxmayaraq, anlaya
bilmədiyin bəzi məqamlara. Təəssüf ki, mən bu barədə hətta sizə də danışa bilmərəm.
Əməkdaşlıq etdiyiniz bütün bu müddət ərzində işimizə sadiq olduğunuza məndə bircə an belə
şübhə yaranmayıb. Bununla belə, “Qara alov” əməliyyatında iştirakınız artıq ləğv edildiyinə
görə, fürsətdən istifadə edib deyə bilərəm ki, sizin mətanətinizə heyran olmaqla bərabər, məndə
bəzən siz sarıdan çox güclü narahatlıq hissi baş qaldırırdı:
134
axı gələcək rifahı naminə siz öz doğma şəhərinizə son dərəcə ağır zərbə vurmalı olacaqdınız.
Çox şadam ki, vəziyyət sizi belə bir ağır missiyanın yerinə yetirilməsindən azad etdi.
– Əgər Bakı mədənlərinin məhv olması labüddürsə, vacib deyil, bu, kimin əli ilə ediləcək, – deyə
Polad çiynini çəkir. – Bundan əlavə, mən Bakıda başqa birisinə nisbətən daha çox fayda verə
bilərəm. Məni özünüzlə aparın.
– Əgər düşünürsünüzsə ki, mən bunu etmək istəmirəm, onda mənim barəmdə pis fikirdəsiniz.
Lakin sərəncamımızda olan yeganə təyyarə yalnız bircə sərnişin götürə bilər. Mənsiz burada
qalmayın. Maşınla gedin. Sonra Berlinə uçub, mənim gəlişimi gözləyin.
Çalışın, elə bu maşınla gedəsiz.
Uzaqdan Şultsu tanıyan, əyinlərində təyyarəçi forması olan adamlar onun yanına tələsir. Şults da
onlara tərəf gedir. Tək qalmış Polad fikirli-fikirli onun ardınca baxır. Sonra elə bil nəyisə
xatırlayıb, maşina yaxınlaşır.
– Yolumuz uzundur, odur ki, vaxt itirməyin, gedin yanacaq götürün. – Polad möhürlü vərəqi ona
uzadır: – Bu, 200 litr benzin almaq üçün xüsusi icazə vərəqidir. Bircə qalır tarixi yazmaq və
xidməti avtomobil sahibinin familiyasını göstərmək. Əks təqdirdə icazə vərəqi sənəd kimi məhv
edilir.
Sevincək olmuş sürücü Poladın əlindən qələmi qapıb, onun gözünün qabağındaca uşaq xəttinə
oxşayan iri xətlə Şultsun familiyasını vərəqə yazır.
İçəridən az qala və hətta qışqırıqlar eşidilməsinə əhəmiyyət vermədən sürücü kağızı kiçik
pəncərədən içəri uzadır. İçəridəkilər inad edərək, qiymətli məhsulun yoxluğunu bəhanə gətirirlər.
Şultsun sürücüsü uzun-uzadı təkiddən və nəhayət, altıncı kərə pəncərəyə həmlə etdikdən sonra,
möcüzə nəticəsində cırılmamış vərəqi ünvanına çatdırır. Bir anlıq sükutdan sonra, sürücü, axır
ki, bağırtı əvəzinə adi insan səsi eşidir. Ona bildirirlər ki, digər müştərilərlə konflikt yaranmasın
deyə, benzini yalnız hava qaralandan sonra verə bilərlər. Ya da bir saatdan sonra – təyyarəni
yanacaqla doldurandan sonra benzindaşıyan maşın aerodromdan qayıdanda.
– Özü də ondakı benzin çox yüksək keyfiyyətlidir, – deyə həmin səs şirnikdirici tərzdə xəbər
verir.
– Bu saat özüm aerodroma gedirəm, təyyarə uçunca orada qalacağam, – deyə sürücü sevinclə Dostları ilə paylaş: |