Pedagogika fakulteti pedagogika kafedrasyy
Ýurdumyzdaky orta we ýokary bilim hakda has giňişleýin okaň
Yüklə 2,54 Mb.
|
|
Ýurdumyzdaky orta we ýokary bilim hakda has giňişleýin okaň
Orta hünärment mekdepleri kollejlere we tehniki mekdeplere (ştat we döwlete degişli däl) bölünýär. Talyplary iki-üç we käte dört ýylda saýlanan hünärler boýunça taýýarlaýarlar. Köplenç dokuzynjy synpdan soň ýetginjek girip biler. Kadadan çykma lukmançylyk kollejleri. Doly umumy maglumat elýeterli bolanda kabul edilýär. Bakalawr programmasyna Russiýanyň islendik ýokary okuw mekdebinde diňe on birinji synpdan soň girip bolýar. Geljekde okuwçy magistr derejesinde okuwyny dowam etdirer. Käbir uniwersitetler indi bakalawr derejesini däl-de, hünäri hödürleýärler. Şeýle-de bolsa, Bolonýa ulgamyna görä, bu ulgamda ýokary hünär bilimi ýakyn wagtda elýeterli bolmaz. Indiki etap ýokary hünärli işgärleri taýýarlamakdyr. Bu aspirantura (ýa-da aspirantura) we rezidensiýa. Mundan başga-da, ýokary hünär bilimi bolan hünärmenler tejribe meýilnamasyna gatnaşyp bilerler. Bu ýokary hünärli pedagoglary we döredijilik adamlaryny taýýarlamak hakda. Bu ulgam, adaty usullardan tapawutlanýan täze, özboluşly öwrediş görnüşidir. Distansion bilim beýleki maksatlar, meseleler, mazmun, gurallar, usullar we özara gatnaşyk görnüşleri bilen tapawutlanýar. Kompýuter tehnologiýalaryny, telekommunikasiýa, mysal tehnologiýalaryny we ş.m. Bu nukdaýnazardan, şeýle okuwlaryň iň köp ýaýran görnüşleri aşakdakylardyr. • Birinjisi interaktiw telewizora esaslanýar. Ony durmuşa geçirmegiň dowamynda mugallymdan birneme uzaklykda ýerleşýän diňleýjiler bilen göni wizual aragatnaşyk bolýar. Häzirki wagtda bu görnüş ösmedik we gaty gymmat. Şeýle-de bolsa, belli bir ugurda täsin tehnikalar, laboratoriýa synaglary we täze bilimler görkezilende zerurdyr. • Aralyk bilimiň ikinji görnüşi, dürli didaktiki mümkinçilikleri bolan (tekst faýllary, multimediýa tehnologiýalary, wideo konferensiýalary, e-poçta we ş.m.) kompýuter telekommunikasiýa torlaryna (sebitleýin, global) bil baglaýar. Bu uzak aralyk okuwynyň umumy we arzan görnüşidir. • Üçünjisi CD (esasy elektron okuw kitaby) we global ulgamy birleşdirýär. Uly didaktiki potensialy sebäpli bu görnüş orta mekdepde we mekdepde okatmak, şeýle hem okuw üçin amatlydyr. CD-iň artykmaçlyklary köp: multimediýa, interaktiwlik, minimal maliýe ýitgileri bilen köp mukdarda maglumatyň bolmagy. "Russiýa Federasiýasynda bilim barada" kanuny, ileri tutulýan ugurlaryň biri hökmünde maýyplaryň bilim almagy üçin amatly şertleriň döredilmegini nygtaýar. Mundan başga-da, bu diňe bir görnüşde däl, eýsem mazmunda-da öz beýanyny tapýar. Kanunda bu sistema "öz içine alyjy bilim" diýilýär. Ony durmuşa geçirmek, aýratyn zerurlyklary bolan çagalar üçin diskriminasiýa, deň hukuklylygy we bilime elýeterliligi göz öňünde tutýar. Öz içine alyjy bilim Russiýanyň ähli okuw jaýlarynda amala aşyrylýar. Esasy maksat, okuw prosesinde päsgelçiliksiz gurşaw döretmek we maýyplara hünär taýýarlygy bermek. Ony durmuşa geçirmek üçin käbir meseleleri ýerine ýetirmeli: • okuw jaýlarynyň tehniki enjamlary; • mugallymlar üçin ýörite okuw kurslaryny ösdürmek; • maýyplar bilen gatnaşyklary ösdürmäge gönükdirilen beýleki talyplar üçin metodiki ösüşleri döretmek; • bilim edaralarynda maýyplaryň uýgunlaşmagyna kömek edýän maksatnamalary işläp düzmek. Bu iş diňe işlenip düzüldi. Öňümizdäki birnäçe ýylda maksat we kesgitlenen meseleler doly ýerine ýetirilmelidir. Häzirki wagtda Russiýada bilimiň görnüşleri aýdyň tapawutlanýar, her derejäniň wezipeleri we mazmuny aýan edilýär. Muňa garamazdan, tutuş bilim ulgamyny üýtgedip gurmak we özgertmek dowam edýär. Russiýa Federasiýasynda bilim düşünjesi we derejesi Russiýa Federasiýasyndaky bilim, indiki nesli terbiýelemäge we terbiýelemäge gönükdirilen ýeke-täk prosesdir. 2003-2010-njy ýyllarda Içerki bilim ulgamy Çaga Deklarasiýasynyň düzgünlerine laýyklykda uly özgertmeler geçirdi. Hünär we aspirantura derejelerinden başga-da Russiýa Federasiýasynyň magistr derejesi we magistr derejesi ýaly bilim ulgamynyň derejeleri girizildi. 2012-nji ýylda Russiýada "Russiýa Federasiýasynyň bilimi barada" kanun kabul edildi. Europeanewropa ýurtlaryndaky ýaly bilim derejeleri talyplar we mugallymlar üçin uniwersitetleriň arasynda erkin hereket etmegi üpjün edýär. Bolonýa jarnamasyna gol çeken islendik ýurtda iş tapmak mümkinçiligi başga bir şübhe. Bilim: düşünmek Bilim, öňki nesilleriň toplan bilimlerini we tejribelerini paýlaşmagyň prosesi we netijesidir. Okuwyň esasy maksady, jemgyýetiň täze agzalaryny ýüze çykýan ynançlar we gymmatlyklar bilen tanyşdyrmakdyr. Okuwyň esasy wezipeleri aşakdakylar: • Jemgyýetiň mynasyp agzalaryny terbiýelemek. • Bu jemgyýetde emele gelen gymmatlyklar bilen sosiallaşmak we täze nesli tanatmak. Youngaş hünärmenleriň hünärli taýýarlygy. • Döwrebap tehnologiýalaryň kömegi bilen işlemek bilen baglanyşykly bilimleri geçirmek. Bilimli adam belli bir bilim toplan, belli bir hadysanyň sebäplerini we netijelerini anyk kesgitläp bilýän we şonuň üçin logiki pikirlenýän adamdyr. Bilimiň esasy kriteriýasyna, adamyň logiki pikirlenmek, bilim ulgamyndaky boşluklary dikeltmek ukybynda ýüze çykýan yzygiderli bilim we pikirlenmek diýip atlandyryp bolar. Adam durmuşynda bilimiň ähmiýeti Jemgyýetiň medeniýeti okuw arkaly nesilden-nesle geçýär. Bilim jemgyýetiň ähli ugurlaryna täsir edýär. Bilim ulgamyny kämilleşdirmek şeýle täsiriň mysaly bolup biler. Umuman aýdanyňda, Russiýa Federasiýasynda hünär derejesiniň täze derejesi döwletiň bar bolan zähmet çeşmeleriniň hiliniň ýokarlanmagyna getirer, bu bolsa öz gezeginde içerki ykdysadyýetiň ösüşine düýpli täsir eder. Mysal üçin, hukuk hünäri bolmak ilatyň hukuk medeniýetini ösdürmäge kömek edýär, sebäbi her bir raýat kanuny hukuklaryny we borçlaryny bilmelidir. Ynsan durmuşynyň ähli ugurlaryny öz içine alýan hil we yzygiderli taýýarlyk, sazlaşykly şahsyýeti ösdürmäge mümkinçilik berer. Okuw adama uly täsir edýär. Sebäbi häzirki şertlerde diňe bilimli adam sosial basgançaga çykyp, jemgyýetde ýokary orny eýeläp biler. .Agny, öz-özüňi tanamak, ýokary hilli taýýarlygyň ýokary derejesi bilen gönüden-göni baglanyşyklydyr. Russiýada bilim ulgamy birnäçe guramany öz içine alýar. Bu edaralar aşakdakylary öz içine alýar: • Mekdebe çenli bilim (ösüş merkezleri, çagalar baglary). • Umumy bilim (mekdepler, grammatika mekdepleri, liseýler). • educationokary okuw jaýlary (uniwersitetler, gözleg institutlary, akademiýalar, institutlar). • Orta ýörite (tehniki mekdepler, kollejler). • Döwlete degişli däl. • Goşmaça bilim. Bilim dolandyryş meseleleri • Bilim işgärleri üçin pes aýlyk. • highokary hünärli işgärleriň bolmazlygy. • Guramalaryň we guramalaryň material we tehniki enjamlary ýeterlik däl. • Russiýa Federasiýasynda hünär derejesiniň pes derejesi. • Ilatyň medeni ösüşiniň pes derejesi. Bu meseleleri çözmegiň jogapkärçiligi diňe bir döwlete däl, eýsem Russiýa Federasiýasynyň häkimlikleriniň derejelerine hem degişlidir. Bilim ösüşiniň tendensiýalary Higherokary bilimiň halkaralaşmagy, mugallymlaryň we okuwçylaryň halkara öňdebaryjy tejribe alyşmak üçin hereketi. • Amaly ylymlara elýeterliligi üpjün edýän, amaly mugallymlaryň sanyny köpeldýän amaly bilim ugrunda içerki bilim ugruny güýçlendirmek. • Multimedia tehnologiýalaryny we beýleki wizual ulgamlary okuw prosesine işjeň ornaşdyrmak. • Distansion bilimiň meşhurlygy. Şeýlelikde, bilim häzirki zaman jemgyýetiniň medeni, intellektual we ahlak ýagdaýyna esaslanýar. Bu Russiýa döwletiniň durmuş-ykdysady ösüşinde aýgytly faktor. Bilim ulgamynyň özgerdilmegi şu güne çenli global netijelere getirmedi. Şeýle-de bolsa, käbir gowulaşmalar bar. Täze kanuna laýyklykda, Russiýa Federasiýasynyň bilim derejesi uniwersitetleriň arasynda mugallymlaryň we okuwçylaryň erkin hereket etmegi üçin mümkinçilikleriň döremegine kömek etdi, bu bolsa Russiýanyň bilim işiniň halkaralaşmagyna tarap barýandygyny görkezýär. Gynansagam, häzirki zaman dünýäsinde köp adam mümkin bolan ösüş derejesine ýetip bilmeýär we bu adamyň özi, beýleki adamlar, döwlet we jemgyýet üçin köp ýitgilere sebäp bolýar. Bilime bolan hukuk, adamyň maglumat we gönüden-göni okuw we bilime bolan islegini kanagatlandyrmaga gönükdirilen esasy we tebigy hukukdyr. Maglumat we bilime bolan zerurlyk, adamyň esasy zerurlyklary bilen deňdir: fiziologiki, howpsuzlyk we howpsuzlyk. Bilimiň kanuny kesgitlemesi, 1992-nji ýylyň 10-njy iýulyndaky "Bilim barada" 3266-1 belgili kanunyň sözbaşysynda berilýär, bu bolsa adamyň, jemgyýetiň we döwletiň bähbitlerine gönükdirilen maksatly bilim we okuw prosesini aňladýar. raýat (talyp) tarapyndan döwlet tarapyndan kesgitlenen bilim derejelerine ýetmek barada beýannama goşulýar. (bilimiň hili). Aboveokardaky kesgitlemeden, bilimiň iki komponentiň (prosesleriň) bolmagy - bilim we terbiýe, şeýle hem okuwçylar üçin degişli bilim aýratynlyklarynyň gazanylandygyny tassyklamak bilen häsiýetlendirilýär. Bilimiň bilimiň, okuwyň we netijeleriň bitewiligi bolmalydygyny bellemelidiris. Has giňeldilen bilim düşünjesi, GDA agza ýurtlar üçin Model Bilim kody konsepsiýasynyň taslamasynda bar. Onda bilim, şahsyýetiň, jemgyýetiň we döwletiň bähbitlerini göz öňünde tutup, ýurduň durnukly durmuş-ykdysady we ruhy ösüşini üpjün etmek, medeniýeti täze nesillere, ahlak, intellektual, nesillere geçirmek, bilimleri goramak, gowulaşdyrmak we geçirmek diýmekdir. estetiki we üznüksiz gowulaşmak. bilim we terbiýe prosesine düşünilýär. jemgyýetiň fiziki ýagdaýy. Bilim "adamyň, jemgyýetiň we döwletiň bähbitlerine laýyklykda maksatly bilim we terbiýe" diýmekdir. Russiýada bilim ulgam. Sungatda. "Bilim barada" Kanunyň 8-nji maddasynda bilimiň Russiýa Federasiýasynda bir sistema bolandygy aýdylýar. Islendik ulgam, "tebigy ýerleşen we biri-biri bilen baglanyşykly bölekleriň bitewiligi" bolan belli bir sanly elementiň gurama görnüşidir. Ulgam (grek. Systema - böleklerden ybarat; baglanyşyk) - belli bir bitewiligi, agzybirligi emele getirýän we biri-biri bilen gatnaşykda we gatnaşykda bolan elementleriň toplumy. Häzirki zaman ylmynda dürli ulgamlary öwrenmek ulgam çemeleşmesiniň, ulgamlaryň umumy teoriýasynyň we dürli ýörite ulgam teoriýalarynyň çäginde amala aşyrylýar. Rus biliminiň yzygiderliligi baradaky Kanunyň ýerine ýetirilmegi esasy meseleleriň biridir. Diňe bu ulgamyň özara baglanyşygy we sazlaşygynda rus bilim ulgamynyň dürli derejeleri bilen okuw meýilnamalarynyň arasyndaky gereksiz köpeltmelerden, "boşluklardan" we gapma-garşylyklardan dynyp bileris we netijede bilim hyzmatlarynyň hilini we halka habar bermek prosesini ýokarlandyryp bileris. täsirli bolup biler. Şunuň bilen baglylykda, W.B.Nowiçkowa syn edip, kanun çykaryjynyň adamyň bilim ulgamyna "özara täsir edýän elementleriň jemini" girizmändigini, sebäbi jemgyýetiň däl-de, döwletiň däl-de, eýsem adamyň esasy sebäbiniň, başlangyçdygyny aýtdy. ulgamyň özi oýlap tapylmadyk inflýasiýa nokady we tutuş bilim ulgamynyň merkezi baglanyşygydyr. Häzirki zaman Russiýanyň ähli hukuk ulgamynyň gumanistik ugry şahsyýetiň ýakyn wagtda bilim ulgamyna garaşsyz kiçi ulgam hökmünde goşulmagyna getirer. Bu dördünji kiçi ulgamyň girizilmegi, bilim hukuk gatnaşyklaryna gatnaşýan ähli taraplaryň hukuklaryny, borçlaryny we borçlaryny has anyk kesgitleýär. Häzirki wagtda Russiýanyň bilim ulgamynda üç ýa-da beýleki ulgamda üç kiçi ulgam bar (ýa-da ulgamyň üç elementi): Mazmun kiçi ulgamy. Bu düşünje, adatça, döwlet bilim standartlaryny we okuw meýilnamalaryny öz içine alýar, sebäbi bular belli bir ýurtda bilimiň gurluş tarapyny görkezýän elementlerdir. Bilim ulgamynyň ähli segmentlerinde jikme-jik we düşnükli ülňüleriň bolmagy, adatça, belli bir ýurtda bilimiň ýokary derejesini görkezýär. Bu görkezijä görä, Russiýa birinji ýerde durýar. Funksiýa kiçi ulgam. Rus biliminiň bu kiçi ulgamy, eýeçiligiň görnüşine, görnüşine we görnüşine garamazdan bilim programmalaryny we döwlet bilim standartlaryny ýerine ýetirýän bilim edaralaryny öz içine alýar. Guramaçylyk we dolandyryş kiçi ulgamy. Russiýada guramaçylyk we dolandyryş kiçi ulgamy üç derejeli, sebäbi döwlet bilim standartlaryny girizmegiň üznüksiz işini dolandyrmak jogapkärçiligi adatça üç esasy dolandyryş edarasy - federal döwlet edaralary, sebit döwlet edaralary we ýerli bilim edaralary arasynda bölünýär. (okuw jaýlaryny dolandyrmak). Mundan başga-da, şeýle üç derejeli dolandyryş kiçi ulgamy Russiýa Federasiýasynda işleýän hususy bilim edaralarynyň gurşawyna degişlidir. Kadadan çykma hökmünde, şäher bilim edaralary - bu ýagdaýda guramaçylyk we dolandyryş kiçi ulgamy dört derejedir: ýokarda agzalan üç dolandyryş edarasyndan başga-da, şäher bilim dolandyryş edaralary, ygtyýarlyklarynyň çäginde hökmany gözegçilik edýärler. munisipal bilim edaralarynyň administrasiýalary görkezmeler bermäge, şeýle hem beýleki ygtyýarlyklary ulanmaga haklydyr (sungat. .31 Bilim kanuny). Theeri gelende aýtsak, bilim, tejribe, özüni alyp baryş häsiýetleri, beden we akyl ösüşi ýaly taraplar bilen häsiýetlendirilýän üç basgançakly prosesdir. Şeýlelikde, bilim adamzadyň jemgyýetçilik funksiýalary baradaky käbir pikirler bilen kesgitlenýär. Russiýa Federasiýasynyň "Bilim barada" Kanunyna görä, rus bilimi üznüksiz yzygiderli derejedäki ulgam bolup, olaryň hersinde dürli görnüşli döwlet, döwlete degişli däl, şäher bilim edaralary bar: Mekdepden öň; Umumy bilim; Ene-atanyň aladasyz galan ýetimler we çagalar üçin okuw jaýlary; Hünär (başlangyç, ikinji derejeli ýörite, ýokary we ş.m.); Üznüksiz bilim edaralary; Bilim hyzmatlaryny berýän beýleki edaralar. Mekdebe çenli bilim hökmany däl we adatça 3 ýaşdan 6-7 ýaş aralygyndaky çagalary öz içine alýar. 7-18 ýaş aralygyndaky orta mekdep bilimi. Aýry-aýry dersler boýunça ýöriteleşen we ösüş taýdan kemçilikli çagalara bilim berýän ýörite mekdepleri goşmak bilen dürli mekdepler bar. Başlangyç bilim, adatça kiçi obalardan we uzak etraplardan başga orta bilimiň bir bölegidir. Başlangyç mekdebiň ýa-da umumy orta mekdebiň birinji tapgyry 4 ýyl bolup, çagalaryň köpüsi 6 ýa-da 7 ýaşynda mekdebe başlaýar. Umumy umumy bilim. Çagalar 10 ýaşynda başlangyç mekdebi gutarýarlar, orta mekdebe gidýärler we ýene 5 ýyl okaýarlar. 9-njy synpy gutarandan soň, olara umumy orta bilim şahadatnamasy berilýär. Munuň bilen mekdebiň 10-njy synpyna (liseý ýa-da gimnaziýa) girmek üçin ýüz tutup bilerler ýa-da tehniki mekdebe girip bilerler. Doly umumy bilim. Mekdepde ýene iki ýyl (liseý ýa-da gimnaziýa) ýaş ýigitler soňky synaglary tabşyrýarlar, şondan soň doly orta bilim şahadatnamasyny alýarlar. Ýokary bilim. Uniwersitetler, akademiýalar we ýokary okuw jaýlary tarapyndan üpjün edilýär. 1996-njy ýylyň 22-nji awgustynda çykan 125-FZ Federal Kanunyna laýyklykda "andokary we ýokary bilim barada Russiýa Federasiýasynda şu aşakdaky ýokary okuw mekdepleri döredildi: uniwersitet, akademiýa, institut. Bu okuw jaýlaryny gutaranlara ýörite diplom (okuw möhleti - 5 ýyl), ýa-da bakalawr derejesi (4 ýyl) ýa-da magistr derejesi (6 ýyl) berilýär. Okuw döwri azyndan 2 ýyl bolsa, ýokary bilim doly däl hasaplanýar. Hünär okuwy. Hünär okuwy başlangyç, orta we ýokary hünär okuw jaýlary tarapyndan üpjün edilýär. Başlangyç hünär bilimi. Şeýle bilim, hünär liseýlerinde, tehniki mekdeplerde ýa-da beýleki başlangyç hünär okuw jaýlarynda 9-njy ýa-da 11-nji synplary gutarandan soň alnyp bilner. Orta hünär hünär bilimi. Orta hünär bilim edaralary dürli tehniki mekdepleri we kollejleri öz içine alýar. 9-njy we 11-nji synplardan soň ol ýere kabul edildi. Professionalokary hünär bilimi. Aspirantura ulgamy: aspirantura we doktorlyk okuwlary. Ykdysadyýetiň globallaşmagy we Russiýanyň bitewi bilim giňişligine girmek isleginiň fonunda bilim pudagyndaky häzirki zaman özgertmeler, döwletleriň jemgyýetçilik durmuşynyň dürli ugurlaryna garaşlylygyny kesgitleýän ýeke-täk Europeanewropa gyzyklanmalaryna degişlidir. Europeanewropanyň ýeke-täk bilim ulgamyny döretmäge gönükdirilen esasy resminamalaryň biri 1999-njy ýylda 29 ýurduň bilim ministrleri tarapyndan gol çekilen Bolonýa Jarnamasydyr. Uniwersitetiň Hartiýasy Magna Charta Universitatum (Bolonýa 1988) we Sorbonna jarnamasy - "Europeanewropanyň ýokary bilim ulgamynyň binagärligini sazlaşdyrmak baradaky bilelikdäki jarnama" (1998) Bolonýa jarnamasynyň we ýeke-täk Europeanewropa giňişliginiň döredilmegi üçin esas bolup hyzmat etdi. Esasy ýörelgeler ileri tutulýan pikirleriň arasynda öňe sürüldi. Europeanewropa yklymynyň ösüşi üçin ýokary bilim zolaklary. 1999 yildagi Boloniya deklaratsiyasi (2003 yilda Rossiya tomonidan imzolangan) nafaqat Yevropa davlatlarining ta'lim tizimlariga, balki boshqa yo'nalishlarga ham integratsiyani belgilaydi. Bundan tashqari, ta'limning o'zi milliy davlatlarning yaqinlashuvi va transmilliy ijtimoiy-davlat tizimlarining shakllanishida kuchli omil hisoblanadi. Bitewi bilim gurşawyny döretmek meýilnamalarynyň köp derejede diňe bir bilim däl, eýsem Europeanewropa sebitiniň ýurtlarynyň we geljekde köpmilletli ýurtlaryň medeni, ylmy, ykdysady integrasiýasynyň maksatlaryny kesgitleýändigini görmek bolýar. birmeňzeş hökümet görnüşi. gurluşykdan ybarat. Russiýanyň Bolonýa prosesine girmegi, ýurduň içerki syýasatyna global täsiriň elementlerinden biridir we şol bir wagtyň özünde-de bu Russiýanyň bilim ulgamynyň özgermegine sebäp bolýar. Globallaşma prosesinde Russiýanyň Europeanewropa sebitindäki bähbitleri Europeanewropa ýurtlarynyň şuňa meňzeş gyzyklanmalaryna çynlakaý garşy çykyp biler. Mundan başga-da, bar bolan beýannamalarda Russiýanyň 21-nji asyryň birinji ongünlüginiň ahyrynda niýeti. Europeanewropanyň umumy ýokary bilim ulgamynyň bir bölegi bolmak syýasy päsgelçilikdir we bu ugurda EUB ýurtlary üçin diňe deň hyzmatdaşlygy üpjün edip bolar. Mugt bilime barýan ýolda Russiýa diňe bir daşarky däl, eýsem içerde-de köp päsgelçilikleri başdan geçirýär. Meseleler diňe bir dünýä prosesleri bilen çäklenmän, ýakyn we uzak möhletde Russiýanyň durnukly ösüşiniň bähbitlerini göz öňünde tutup, belli bir taryhy döwür üçin amatly bilim özgertmeleriniň modelini gözlemek bilen baglanyşykly. Häzirki zaman şertlerinde ýurdumyzyň bilim ulgamynyň wezipesi geçiş döwrüni çalt, täsirli we netijeli geçirmek, rus raýatlaryna diňe şu gün däl, eýsem geljekde hem zerur we amaly bilimleri bermekden ybarat. Rus bilim ulgamynyň ösüşi globallaşmagyň global tendensiýalary bilen kesgitlenýär. Soňky 15 ýylda ýurtdaky durmuş-ykdysady üýtgeşmeler bilim ulgamynda içerki krizise sebäp boldy. Russiýa ýeke-täk halkara bilim giňişligini döretmäge işjeň gatnaşýar. 90-njy ýyllardan başlap, "açyk döwlet-jemgyýetçilik ulgamy" hökmünde demokratiýalaşmagyna we ösüşine gönükdirilen Russiýanyň bilim ulgamyny giň gerimde döwrebaplaşdyrmak amala aşyryldy. Soraglary gözden geçiriň 1. Rus bilim ulgamy barada näme bilýärsiňiz? 2. Başlangyç bilim Russiýada nähili amala aşyrylýar? 3. Rus mekdebe çenli çagalar edaralary barada näme bilýärsiňiz? 4. Russiýanyň bilim baradaky täze kanun haçan tassyklandy we manysy näme? 16-njy mowzuk: Beýik Britaniýanyň we Belgiýanyň bilim ulgamynyň aýratynlyklary Meýilnama: 1. Iňlis biliminiň aýratynlyklary. 2. Angliýada maşgala bilimi we ylmy işjeňlik 3. Belgiýanyň bilim ulgamynyň gurluşy Beýik Britaniýada iki bilim ulgamy bar: birinjisi - Angliýa, Uels we Demirgazyk Irlandiýa; ikinjisi Şotlandiýada. Bu iki ulgam biri-birine bagly däldir Beýik Britaniýa adasynyň demirgazyk-gündogar böleginde (ýurduň çäginiň 90% -i bu adada) we Irlandiýa adasynda, şeýle hem olara ýanaşyk ýerleşýän kiçi adalarda ýerleşýär. Beýik Britaniýa köplenç ýurduň esasy böleginden soň Angliýa diýilýär. Meýdany 244,1 müň inedördül metr. Ilaty 58,5 milliondan gowrak adam. Zähmet partiýasy 1900-nji ýylda esaslandyryldy. Konserwatiw partiýa 1867-nji ýylda esaslandyryldy. 1992-nji ýylyň 18-nji fewralynda Özbegistan bilen diplomatik gatnaşyklaryny ýola goýdy. Milli baýramçylyk - Şa aýalynyň doglan güni. Döwlet mekdebi (döwlet mekdebi) - okuwçylaryň 93%. Hususy pudak (hususy mekdep) - okuwçylaryň 7%. 1988-nji ýylda Beýik Britaniýada bitewi döwlet bilim standartlary girizildi 5-16 ýaş aralygyndaky ähli çagalar hökmany bilim almaly. * 5-11 ýaşly başlangyç mekdep * Orta mekdep * 11-16 GCSE * 16-18 ýaş aralygyndaky altynjy synp * 18 ýaşdan soň ýokary bilim Mekdebe çenli bilim 3 ýaşdan 5 ýaşa çenli çagalar çagalar baglaryna we mekdebe çenli çagalar synplaryna baryp bilerler: jemgyýetçilik (çagalar bagynyň oýun topary) ýa-da hususy (çagalar bagy) Başlangyç bilim 5 ýaşdan 7 ýaşa çenli kiçi çagalar üçin mekdep (çaga mekdebi ýa-da taýýarlyk mekdebi). Matematika, Iňlis, geografiýa, aýdym-saz we sungat öwredilýär. 7 ýaşdan 11 ýaşa çenli başlangyç mekdep (kiçi mekdep ýa-da taýýarlyk mekdebi)Primary school yoki elementary school - Adaty ylymlary çuňňur öwrenmek - Tebigat ylymlaryny we maglumat tehnologiýalaryny okatmagyň başlangyjy - Esasy öwrenilen derslerden umumy giriş synagy (CEE) synag we intellektiň ösüş derejesini kesgitleýän synag görnüşinde (IQ). Orta bilim - Döwlet orta mekdepleri: umumy bilim berýän mekdep; grammatika mekdebi - Hususy mekdepler (döwlet mekdebi) Angliýadaky mekdepleriň aýratynlyklary - Öwrenilen dersleri garaşsyz saýlamagyň mümkinçiligi - 4-6 ders çuňňur öwrenilýär, beýleki goşmaça dersler az mukdarda özleşdirilip bilner - Orta bilim prosesi, iňlisleriň orta bilim şahadatnamasyny (GCSE) almak üçin Iňlis synagyndan geçmek üçin çagalary taýýarlamaga gönükdirilendir. Ýokary bilim - Kollejler, uniwersitetler, politehniki institutlar - 16-18 ýaş aralygyndaky uly talyplar üçin taýýarlyk kolleji (6-njy synp kolleji) - Öňdebaryjy bilim derejesiniň umumy şahadatnamasy (Bilimiň ýokary derejeli umumy şahadatnamasy) Angliýanyň bilim ulgamynyň artykmaçlyklary Iňlis şahadatnamalary, diplomlary we derejeleri dünýä derejesinde ykrar edilýär. Most Iň döwrebap bilim usullary, yzygiderli döwrebaplaşdyrylan bilim gurallar we iň esasysy ökde professorlar. Independent Garaşsyz saýlamak üçin üznüksiz gözegçilik we mümkinçilikler. Iňlis bilim ulgamynyň aýratynlyklary Ip Düzgün-nyzam. Irki hünär. Learning Okuwda garaşsyzlyk we başlangyç. Esasy üns ylmy gözlegleri geçirmek we düzme taýýarlamakdyr. Social Jemgyýetçilik we köpçülikleýin çärelere gatnaşmak. Belgiya ta’lim tizimining o’ziga xos xususiyatlari
Yüklə 2,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||