Qaz təchizatında mühafizə zonaları və təhlükəsizlik tədbirləri Qaydalarının təsdiq edilməsi haqqında

4. Qaztənzİmləmə MƏNTƏQƏLƏRİ və qaztənzİmləmə qurğuları

4.1. Qazın təzyiqinin azaldılması və təzyiqin verilmiş səviyyədə saxlanılması aşağıda göstərilən yerlərdə aparılır:

şəhərlərin, qəsəbələrin və kənd yaşayış məntəqələrinin qazpaylayıcı şəbəkələrində, həmçinin qazdan istifadə edən iri qazanxanalar, qurğular və aqreqatlar üçün — sənaye, kommunal və digər müəssisələrin ərazisində quraşdırılan qaztənzimləmə məntəqələrində (QTM);

qazdan istifadə edən az istehsal güclü qurğular və aqreqatlar yerləşdirilmiş binalarda (sexlər, qazanxanalar və s.) quraşdırılmış qaztənzimləmə qurğularında (QTQ).

Yaşayış evlərini və əhaliyə məişət xidməti obyektlərini orta təzyiqli qaz kəmərlərindən qaz ilə təmin etmək üçün qaztənzimləmə məntəqələri əvəzinə qoruyucu qurğusu olan bina qaz tənzimləyicilərindən istifadə etməyə icazə verilir.

4.2. QTM və QTQ-lərinə giriş yerində qazın təzyiqindən asılı olaraq onlar aşağıdakı qruplara bölünür:

orta təzyiqli (0,05-dən 3 kqq/sm2 qədər, yaxud 0,005-dən 0,3 MPa qədər) qaz tənzimləyicisi;

yüksək təzyiqli (3-dən 12 kqq/sm2 qədər, yaxud 0,3-dən 1,2 MPa qədər) qaz tənzimləyicisi.

4.3. QTM-nin və QTQ-ın yerləşdirilməsi şərtilə daxili və xarici qaz təchizatı qurğularının layihələşdirilməsinə dair Dövləttikintikomun təsdiq etdiyi Tikinti Norma və Qaydaların (TN və Q) müvafiq bölməsinə uyğun olmalıdır.

4.4. QTM və QTQ yerləşdirilən şkaflar yanmayan materiallardan hazırlanmalı, onların aşağı və yuxarı hissələrində ventilyasiya üçün deşiklər olmalıdır və içərisindəki avadanlıqlara xidmət edilməsi və təmir üçün əlverişli hündürlükdə qoyulmalıdır.

4.5. İctimai binalarda yerləşən qızdırıcı qazanxanalarda QTQ-nı yerləşdirmək olmaz.

4.6. QTQ qaz kəmərləri girişinin birbaşa yaxınlığında elə yerləşdirilməlidir ki, əsas texnoloji avadanlıqların istismarı və təmiri zamanı çətinlik törətməsin.

QTQ yerləşdiyi yer yaxşı ventilyasiya olunmalı və işıqlandırılmalıdır. QTQ-da yerləşən avadanlıqlar və cihazlar mexaniki zədələnmədən və titrəmədən qorunmalıdır.

4.7. QTM-nin yerləşdirilməsi üçün nəzərdə tutulan tikintilər və binalara əlavə olunan tikililər, qızdırıcı qurğu, ventilyasiya, işıqlandırma, onların ildırım vurmasından mühafizəsi Azərbaycan Respublikası Dövləttikintikomun təsdiq etdiyi Tikinti Norma və Qaydaların (TN və Q) tələblərinə uyğun olmalıdır.

4.8. QTM və QTQ-də tətbiq olunan cihazların və avadanlıqların tipi və sayı, həmçinin onların yerləşdirilməsi Azərbaycan Respublikasının Dövləttikintikomu tərəfindən təsdiq edilmiş Tikinti Norma və Qaydaların (TN və Q) tələblərinə uyğun olmalıdır.

4.9. Qaz kəmərləri, avadanlıqlar və cihazlar QTM və QTQ-da elə yerləşdirilməlidir ki, onlara rahat xidmət edilməsi və təmiri təmin edilmiş olsun. 2 metrdən hündürdə yerləşən avadanlıqlara xidmət edilməsi üçün hasara alınmış nərdivanlı meydança quraşdırılmalıdır. Qaz kəməri döşəmədə yerləşdikdə onun üzərinə hasarlı keçid körpüsü düzəldilməlidir.

Qaz kəməri buraya giriş yolunu tutmamalıdır. Binaya əsas giriş yolunun eni 0,8 metrdən az olmamalıdır. QTQ-nın avadanlığı və ya çəpəri ilə başqa qurğular arasında da bu məsafə saxlanılmalıdır. QTQ çəpərinin konstruksiyası elə olmalıdır ki, o, təmir işlərinin aparılmasına maneçilik törətməsin.

4.10. QTM və QTQ-ın avadanlığında işləyən üfürmə şamlarının quraşdırılması aşağıda göstərilən tələblərə uyğun olmalıdır:

Üfürmə şamlarının ucluq sahələri damdan 1 metrə qədər hündürlüyə çıxarılmalı, mümkün qədər binanın havasorucu ventilyasiya qurğusunun borusu olmayan divarda yerləşdirilməlidir. Bu tələbin yerinə yetirilməsi mümkün olmadıqda üfürmə şamlarının ucluq sahələrindən hava sorulan yerə qədər məsafə (vertikal üzrə) 3 metrdən az olmamalıdır.

4.11. QTM və QTQ-da quraşdırılan, bütün nəzarət-ölçü cihazlarının Azərbaycan Respublikasının Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Agentliyinin müəyyən etdiyi qaydaların tələblərinə uyğunluğunu və sazlığını göstərən damğası olmalıdır.¹³

4.12. Elektrik ötürücü nəzarət-ölçü cihazları, həmçinin QTM-də quraşdırılan telefon aparatları «Azərenerji» Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin təsdiq etdiyi elektrik qurğularının quruluşu qaydaları (EQQ) tələblərinə uyğun olaraq partlayışa qarşı davamlı hazırlanmalıdır. Əks halda onlar QTM binasından təcrid edilməli, yaxud bayırda bağlı qutuda yerləşdirilməlidir.