34) Qədim İtaliyanın təbii şəraiti
35)Plebeylərlə patrisilərin mübarizəsi
E.ə. 509-cu ildə romalıların tiraniyaya meyilli hökmdara qarşı üsyanı nəticəsində:
1)Romada hökmdar-padşah hakimiyyəti devrildi.
2)Romada respublika quruluşu yaradıldı.
Lakin o, patrisilərin plebeylər üzərindəki siyasi və iqtisadi ağalığını təmin etdiyi üçün öz aristokratik xarakterini qoruyub saxlamışdı. Plebeylərin hüquqsuzluğu respublika dövründə onların patrisilərə qarşı in mübarizəsinə səbəb oldu. Patrisilǝr plebeylərə icazə vermirdilar.
İcma torpaqlarından istifadə etməyə;
2. Dövlətin idarə işində iştirak etməyə.
Lakin patrisilǝr ordunun zəif olacağından ehtiyat edərək plebeylara güze getdilər. Beləliklə, Respublika dövründə patrisilərlə plebeylər arasında iki yüz ildən ç (e.a. 509 – e.a. 265) davam edən mübarizə nəticəsində plebeylər qalib gələrək aşağıd ka hüquqları qazandılar.
Xalq tribunu seçmək (e.ə. V əsrin əvvəl- indǝ)
Borc əsarətinə birdaha düşməmək və
Vətəndaşların borca görə qula çevrilməməsi (e.a. IV əsrin sonlarında);
Konsul vəzifəsi tutmaq;
Romanın tamhüquqlu vətəndaşı olmaq.
Xalq tribununu öldürmək Romada ən ağır cinayət sayılırdı. Beləliklə, Roma geniş işğalçı müharibələr aparmaq; dövlətin bütün qüvvələrini cəmləşdirmək; daxili münaqişələri nizamlamaq üçün plebeyləri tamhüquqlu vətəndaşlar kimi tanıdı. Hər bir Roma vətəndaş istənilən vəzifə tutmaq hüququ alması ila Romada vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması başa çatdı. Lakin vəzifəyə görə əvvəlki kimi əmək haqqi verilmədiyi üçün yoxsullar dövlət işlərində vəzifə tutmağa meyl etmirdilər.
36) Roma tərəfindən İtaliyanın işğalı
E.a. III əsrin birinci yarısında geniş işğalçı müharibələrə başlayan Roma Cənubi İtaliyadakı yunan şəhərlərini tutmaqla bütün İtaliyanı və yarımadanı özünə tabe edərək Aralıq dənizi hövzəsini ələ keçirməyə başladı. Romalılar onlar tabe etdikləri tayfalan “Parçala və hökmranlıq et” siyasəti ilə idarə edirdilər.
Dostları ilə paylaş: | 
