”Qurilish materiallari va buyumlari” fanidan o‘quv-uslubiy majmua

Polimer mastikalar.
Polimer mastikalar sintetik bog‘lovchilar, kukun 
to‘ldirgichlar, plastifikatorlar, qotiruvchilar va modifikatorlar asosida olingan 
quyuq kompozitsion materialdir.
Mastikalar qurilish materiallarini elimlash, konstruksiyalar yuzalarini 
etarli qalinlikda qoplash, choklarni berkitish, notekis yuzalarni to‘g‘rilash, 
konstruksiya va buyumlarni korroziyadan saqlash maqsadida ishlatiladi. 
Mastikalar elimlardan quyuqligi va kukun to‘ldirgich miqdorining ko‘pligi 
bilan farq qiladi.
Mastikalar xossalarini yanada yaxshilash uchun tarkibiga bitum, qatron, 
kanifol, kazein va boshqa modifikatsiyalovchi qo‘shimchalar kiritiladi.
Rezina-bitumli mastikalar polivinilxlorid linoleumlarni va plitkalarni, 
mato asosli o‘rama materiallarni elimlashda ishlatiladi.
Indenkumaron-nayrit mastikalari
bilan asossiz va asosli polivinilxlorid 
linoleumlar va pardalar, qog‘oz qatlamli plastiklar, rezina linoleum va boshqa 
sintetik qoplama materiallar elimlanadi.
Difenilketon polimeri asosidagi mastikalar bilan yog‘och tolali va 
yog‘och payraxali plitalar, qog‘ozqatlamli bezakli plastiklar va boshqa 
materiallar elimlanadi.
Mastika va elimlar yuzaga surilganda 0,5-1mm qalinlikda yupqa tekis, 
benuqson (qatlamlanmasdan) qatlam hosil qilishi kerak. Ular bir jinsli bo‘lishi, 
zararli birikmalarni ajratmasligi va ma’lum muddatda xossalarini 
o‘zgartirmasligi shart.
2.
 Germetik polimer materiallar 
Polimer germetiklar yig‘ma konstruksion elementlar choklarini 
zichlashtirish uchun ishlatiladi. Bunday yig‘ma konstruksiyalarga panellar, 

---

bloklar, qismlar va boshqalar kiradi. Germetiklar elastik bo‘lishi va haroratdan, 
kirishishdan hosil bo‘ladigan deformatsiyalarni so‘ndirishi kerak.
Germetiklar bino va inshootlarning issiqlik, tovush va gidroizolyasiyasini 
ta’minlashi zarur.
Germetiklar atmosfera muhiti, turli agressiv moddalar va havo 
aralashmalariga chidamli bo‘lishi, o‘zidan inson organizmiga salbiy ta’sir 
etuvchi moddalarni ajratmasligi kerak.
Konstruksiya choklarini berkitish va zichlashtirish maqsadida qotuvchan 
va qotmaydigan germetiklovchi mastikalar va elastik zichlashtiruvchi 
qistirmalar ishlatiladi.