ritmlami yaxshi o ‘zlashtiradi. Shu sababli muskul to‘qimaIari nerv to‘qimalarga nisbatan ritmlarni yaxshi o ‘zlashtiradi. PARABIOZ HAQIDA TUSHUNCHA Nervning bir qismiga turli usullar (zahar, tuz eritmalari, elektr toki, mexanik vositalar va shunga o ‘xshashlar) bilan ta’sir etilganda nervning shu qismidagi labillik o ‘zgaradi. Nervning labilligi kamayadi, ya’ni nervning shu qismi normal sharoitda o ‘tkaza oladigan impulslarining hammasini o ‘tkaza olmaydi. Labillik shu qadar pasayishi mumkinki, nervning bu qismidan qo‘zg ‘alish butunlay o ‘tmaydi. Xilma-xil ta’sirlar tufayli labillikning bir joyda shu tariqa kamayishiga sabab shuki, barqaror, tarqalmaydigan qo‘zg‘alish ma’lum bir doirada paydo bo‘ladi. Ana shu mahalliy, barqaror, tarqalmaydigan qo‘zg ‘alish holatini N. Ye. Vvedenskiy parabioz deb atadi (Para-yaqin va bios- hayot demakdir). Parabiozning uchta bosqichi bor. N.Ye.Vvedenskiyning bu kashfiyoti fiziologiyaning yanada taraqqiy qilishida katta rol o ‘ynadi. Qo‘zg‘alish va tormozlanishning o ‘zaro 320
b o g iiq ekanligi va bu jarayonlarning birligi shu yerda birinchi marta ochiq-oydin ko‘rsatib berildi. Birinchi bosqich - transformatsiya fazasi yoki tenglashtiruvchi faza. Bunda nervning ta’sirlangan qismidan yuqoriroq joyida muskul har xil chastotali kuchli va kuchsiz ta’sirotlarga javoban bir xil darajada qisqaradi. Boshqacha aytganda ,nervning o ‘zgargan joyi bu fazada ta’sirotlaming kuchi va ritmi har xil bo‘lishidan qat'iy nazar, ulami tenglashtirib o ‘tkazadi. Ikkinchi bosqich - paradoksal fazadir. Bu davrda kuchli, katta chastotali ta’sirot, kuchsiz, siyrak qisqarish beradi va kuchsiz, kichik