Şərq ruhunun Qərb həyatı

Xidmətçi və əfəndi
Mirdad Şəmadimin yeganə xidmətçisi deyildi. Sən xidmətçilərini saya bilərsənmi Şəmadim? Dünyada Şəmadimə xidmət etməyən bir quzğun, qartal, sidr ağacı, bir palıd, bir dağ, ulduz, dəniz, okean, mə­lək və bir kral varmı? Bütün dünya Şəmadimin xidmətində deyilmi?

Xeyir, Mirdad da Şəmadimin yeganə əfəndisi deyil. Şəmadim, əfəndilərini saya bilərsənmi?

Şəmadimin xidmət etmədiyi bir həşərat, bit, bir bayquş, bir tikan, bir qıl, su çöküntüsü, bir odun, bir oğru və dilənçi varmı? Şəmadim dün­yadakı hər şeyin qulluğunda deyilmi?

Dünya öz işini görüncə, sənin işini də görər. Onda, sən öz işini gör­düyün zaman, dünyanın işini də görmüş olmayacaqsanmı?

Bəli, baş qarının əfəndisidir. Ancaq qarın da, əfəndi olmaqda başdan geri durmur.

Bir şeyin ona qulluq etmədən qulluğunda durması mümkün de­yil­dir. Özünə qulluq edənin qulluğunda durmadan qulluq etmək müm­kün deyildir?

Şəmadim, sənə və hər kəsə deyirəm ki, xidmət edən əfəndinin əfən­­disidir. Əfəndi də xidmət edənin xidmətçisidir. Xidmətçi əsla ba­şı­nı önünə əyməsin! Əfəndi də başını əsla yuxarı qaldırmasın! Ən yax­şı­sı, əfəndinin içindəki öldürücü əfəndilik qürurunu əzməsi, xidmətçinin də etibarını zədələyən yazıqlığın köklərini özündən qoparıb atmasıdır.

Bilin ki, söz təkdir. Siz sözdəki hecalar kimisiz. Həqiqətdə ha­mı­nız eynisiz. Çünki, bir heca digər hecadan daha hörmətli və ya daha əhə­miyyətli deyildir. Bir çox heca da tək bir hecadır ki, o da “söz”dür. Hər kəsi və hər şeyi sevmək və özünü sevmə xoşbəxtliyindən də uca bir səadəti dadmaq istəyirsizsə, tək hecanın sözləri olmalısınız.

Sözü tək heca olan insan əfəndi olmağa müvəffəq olmuşdur. Çün­ki o, artıq özünün əfəndisidir. Yer və səma belə bir insanın əmr­lə­ri­ni yerinə gətirmək üçün bir-birilə yarışır. Lakin əfəndiliyi belə olan in­san da heç vaxt özünü əfəndi olaraq görməz.

İndi mən də səninlə, əfəndinin xidmətçisi ilə və ya xidmətçinin əfən­disi ilə danışdığı kimi danışmıram. Mən səninlə qardaşın qardaşla danışdığı kimi danışıram. O zaman, niyə görə mənim sözlərim sənə iz­ti­rab verir?

Əgər istəyirsən məni qəbul etməzsən. Lakin, mən səni qəbul edə­cə­yəm. Bir az əvvəl sümüklərimdəki ətin sənin sümüklərindəki ətdən baş­qa bir ət olmadığını deyən sən deyilmiydin? O zaman mən özümü yaralamadan səni necə yaralaya bilərəm? Buna görə sənə deyirəm ki; qanını tökmək istəmirsənsə, dilinə sahib ol. Qəlbini bütün kədərlərə bağlamaq istəyirsənsə, qəlbini mənə açıq tut.

İnsan bütün sözləri tələ və tikanlı olan bir dilə sahib olacağına dil­siz olsaydı çox daha yaxşı olardı. İnsanların sözləri özləri üçün ti­kan və tələ olmağa davam edəcəkdir. Ta ki, anlayış, onların dillərini tə­mizləyib, bir neçə hecadan ibarət olan sözlərini tək bir hecaya en­di­rə­nə qədər.

Ey rahiblər, qəlblərinizi araşdırın. Ordakı bütün maneə və bar­ri­ka­daları yıxın! “Mən”inizin qundaqlanmış olduğu qundaqları atın ki, onu Tanrının sözünə bənzər və kainatda ondan meydana gələn hər şey­lə əmin-amanlıq içində olacaq şəkildə tək hecalı görəsiz.

Nuha belə öyrətmişdim.

Sizə də belə öyrədirəm.
Mirdad susdu və oradakıları son dərəcə böyük təəccüb içə­ri­sin­də qoyaraq öz otağına getdi. Narahat edici bir səssizlikdən sonra, yol­daş­­lar da otaqlarına getdi və hamı Mirdad haqqında fikirlərini şərh et­dilər.

− O, krallıq tacını xəyal edən bir dilənçidir. – dedi Şəmadim.

− Nuha öyrətmişdim demədimi? – dedi Mikayyun.

− Düyünlü bir iplik çarxı kimidir sanki. – dedi Ebimar.

− Bizim dünyamızın xaricində olan bir ulduzdur. – dedi Mikastər.

− Mükəmməl fikirləri var, lakin ziddiyyətlər içində itib-bat­mış­dır. – dedi Bennun

− Bilmədiyimiz bir açarla köklənmiş bir gitar. – dedi Zemura.

− Dost bir qulaq axtaran bomboş sözlər. – dedi Himbal.