Sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti z. O. Kuvandikov
-§. Tashqi boshqaruv tartib-taomili
Yüklə 1,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
3-§. Tashqi boshqaruv tartib-taomili To‘lovga qobiliyatsizlik to’grisidagi qonunning 108-moddasi talablarida tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy etish tartibi belgilangan. Unga muvofiq, agar qarzdorning to‘lov qobiliyatini tiklashning haqiqiy imkoniyati aniqlansa, tashqi boshqaruv tartibtaomili kreditorlar yigilishining iltimosnomasi, ustav fondida (ustav kapitalida) davlat ulushi bo‘lgan qarzdor bo‘yicha esa vakolatli davlat organining arizasi asosida sud tomonidan joriy etiladi. Sudning tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy etish haqidagi ajrimi darhol ijro etilishi lozim va bu ajrim ustidan qonunchilikda belgilangan muddatda shikoyat berilishi (protest keltirilishi) mumkin. Tashqi boshqaruv tartib-taomili, agar ushbu Qonunda boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, o‘n ikki oydan yigirma to‘rt oygacha muddatga joriy etiladi. Tashqi boshqaruv tartib-taomili uchun belgilangan muddat ushbu moddaning uchinchi qismida belgilangan muddatlar doirasida kreditorlar yigilishining iltimosnomasiga, vakolatli davlat organining qaroriga yoki tashqi boshqaruvchining arizasiga ko‘ra sud tomonidan qisqartirilishi yoki uzaytirilishi mumkin. Sud sanastiyasi va tashqi boshqaruv tartib-taomillarining jami muddati o‘ttiz oydan oshmasligi kerak. Agar sud sanastiyasi tartib-taomili joriy etilgan sanadan to sud tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy etish to‘grisidagi masalani ko‘rib chiqish kuniga qadar o‘n sakkiz oydan ortiq vaqt o‘tgan bo‘lsa, sud qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash haqida qaror chiqaradi. 139 Tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy etish oqibatlari - tashqi boshqaruv tartib-taomili joriy etilgan paytdan e’tiboran: qarzdorning rahbari o‘z vazifasini bajarishdan chetlashtiriladi, qarzdorning ishlarini boshqarish tashqi boshqaruvchi zimmasiga yuklatiladi. Tashqi boshqaruvchi qarzdorning rahbari bilan tuzilgan mehnat shartnomasini tugatish yoki mazkur rahbarni boshqa ishga o‘tkazish to‘grisida buyruq chiqarishi shart; qarzdorning boshqaruv organlari vakolatlari tugatiladi. Qarzdorning rahbari va qarzdorning boshqa boshqaruv organlari vakolatlari tashqi boshqaruvchiga o‘tadi, bundan ushbu Qonunga muvofiq boshqa shaxslarga (organlarga) o‘tadigan vakolatlar mustasno. Qarzdorning boshqaruv organlari va (yoki) to‘lovga qobiliyatsizlikning ilgarigi tartib-taomilida tayinlangan sud boshqaruvchisi, tashqi boshqaruvchi tayinlangan paytdan e’tiboran uch ish kuni ichida qarzdorning buxgalteriya hujjatlari va boshqa hujjatlari, muhrlari va shtamplari (muhrlar va shtamplar mavjud bo‘lgan taqdirda), moddiy va boshqa qimmatliklari tashqi boshqaruvchiga topshirilishini ta’minlashi shart; kreditorlarning talablarini ta’minlash yuzasidan ilgari ko‘rilgan chora-tadbirlar bekor qilinadi; qarzdorning mol-mulkini xatlash va qarzdorga nisbatan uning o‘ziga tegishli mol-mulkni tasarruf etish borasidagi vakolatlarining boshqacha tarzdagi cheklovlari faqat to‘lovga qobiliyatsizlik tartib-taomillari doirasida qo‘llanilishi mumkin; to‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ish jarayonida vujudga kelgan barcha turdagi joriy soliq to‘lovlarini (bundan ish haqi va unga tenglashtirilgan to‘lovlar bo‘yicha soliqlar mustasno) to‘lash to‘xtatib turiladi va tashqi boshqaruv tartibtaomili jarayonining muddati yakunlanganidan keyin to‘lanadi. Bunday holda sud tashqi boshqaruvchining hisoboti tasdiqlangan hamda qarzdorga nisbatan qo‘zgatilgan to‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ishni yuritishni tugatish haqida qaror chiqargan sanadan e’tiboran ushbu soliq qarzlari olti oy davomida teng miqdorda bo‘lib-bo‘lib to‘lanadi; qarzdorning pul majburiyatlari va (yoki) soliqlari hamda yigimlari yuzasidan kreditorlar talablarining qanoatlantirilishiga nisbatan moratoriy joriy etiladi, bundan ushbu Qonunning 110-moddasida nazarda tutilgan hollar mustasno. 140 Tashqi boshqaruv tartib-taomili joriy etilguniga qadar qarzdorning majburiyatlar bajarilishi ta’minoti sifatida berilgan mol-mulkidan foydalanishdan mazkur tartib-taomil joriy etilganidan keyin olingan hosilga, mahsulotga va daromadlarga nisbatan kreditorning o‘z talablarini bajarish ta’minoti sifatidagi huquqi tatbiq etilmaydi. Tashqi boshqaruv tartib-taomili tugaganidan keyin pul majburiyatlari va (yoki) soliqlar hamda yigimlar bo‘yicha kreditorlarga qarzdor to‘lashi shart bo‘lgan neustoyka (jarima, penya), shuningdek etkazilgan zararning summalari tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy etish paytidagi mavjud miqdorlarda to‘lash uchun taqdim etilishi mumkin. Kreditorlarning talablarini qanoatlantirishga doir moratoriy- kreditorlarning talablarini qanoatlantirishga doir moratoriy tashqi boshqaruv tartibtaomili joriy etilguniga qadar bajarilish muddati kelgan pul majburiyatlariga va (yoki) soliqlar hamda yigimlarga nisbatan tatbiq etiladi, bundan qarzdorga nisbatan kuzatuv tartib-taomili va (yoki) sud sanastiyasi tartib-taomili joriy etilganidan keyin yuzaga kelgan pul majburiyatlari mustasno. Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan pul majburiyatlari va (yoki) soliqlar hamda yigimlar yuzasidan moratoriyning amal qilish muddati ichida: undiruv so‘zsiz (aksteptsiz) tartibda amalga oshiriladigan ijro hujjatlari va boshqa hujjatlar bo‘yicha undiruvga yo‘l qo‘yilmaydi; pul majburiyatlari va (yoki) soliqlar hamda yigimlar bo‘yicha majburiyat bajarilmaganligi yoki lozim darajada bajarilmaganligi uchun neustoyka (jarima, penya) va boshqa iqtisodiy (moliyaviy) sankstiyalar hisoblanmaydi, bundan qarzdorga nisbatan kuzatuv tartib-taomili va (yoki) sud sanastiyasi tartib-taomili joriy etilganidan keyin yuzaga kelgan pul majburiyatlari va (yoki) to‘lanishi lozim bo‘lgan foizlar mustasno. Tashqi boshqaruv joriy etilgan paytdagi pul majburiyatlari va (yoki) soliqlar hamda yigimlar bo‘yicha kreditorlar talablarining summasiga O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 327-moddasida nazarda tutilgan tartibda va miqdorda foizlar hisoblanadi. Bu foizlar bir navbatdagi talablarga qarzdorga nisbatan tashqi boshqaruv joriy etilgan sanadan e’tiboran va sud tomonidan shu navbat talablari bo‘yicha 141 kreditorlar bilan hisob-kitoblarni boshlash haqida ajrim chiqariladigan sanaga qadar yoki qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘grisida qaror qabul qilinadigan paytga qadar hisoblanadi. Hisoblangan foizlar summasi kreditorga asosiy qarz summasini to‘lash bilan bir vaqtda to‘lanishi lozim. Moratoriy kreditorlarning tashqi boshqaruvchi shartnomani bajarishdan To‘lovga qobiliyatsizlik to’grisidagi Qonunning 119- moddasiga muvofiq bosh tortganligi oqibatida etkazilgan zararlarning o‘rnini qoplash haqidagi talablariga nisbatan ham tatbiq etiladi. Ushbu moddaning ikkinchi va uchinchi qismlarida nazarda tutilgan qoidalar bajarilish muddati tashqi boshqaruv tartib-taomili joriy etilganidan keyin boshlangan pul majburiyatlariga va (yoki) soliqlarga hamda yigimlarga nisbatan qo‘llanilmaydi. Moratoriyning amal qilishi fuqarolarning mehnatga oid huquqiy munosabatlardan kelib chiqadigan talablariga, alimentlar undirishga hamda mualliflik shartnomalari asosida haq to‘lashga doir talablariga, shuningdek qarzdor qaysi fuqaroning hayotiga yoki sogligiga zarar etkazilganligi uchun javobgar bo‘lsa, ana shu fuqaroning talablariga nisbatan tatbiq etilmaydi. Kreditorning iltimosnomasiga asosan sud qarzdorning majburiyatlari bajarilishining ta’minoti sifatida mazkur kreditorning foydasiga qaysi pul majburiyatlari bo‘yicha mol-mulk berilgan bo‘lsa, o‘sha pul majburiyatlarini moratoriyning ta’sir doirasidan chiqarish to‘grisida, agar mol-mulk tashqi boshqaruv tartib-taomilini amalga oshirish uchun zarur bo‘lmasa, ajrim chiqarishi mumkin. Talablari qarzdorning mol-mulki bilan ta’minlangan kreditorning iltimosnomasiga asosan quyidagi hollarda sud mazkur mol-mulkni moratoriyning ta’sir doirasidan chiqarish to‘grisida ajrim chiqarishi mumkin, agar: qarzdorning mol-mulki bilan ta’minlangan kreditorning yoki kreditorlarning talablari miqdori garov narsasi qiymatidan oshib ketgan bo‘lsa; garovga qo‘yilgan mol-mulk qiymatini pasayib ketishdan himoya qilish mavjud bo‘lmasa; tashqi boshqaruv rejasini amalga oshirish qarzdorning mol-mulki bilan ta’minlangan talablarga daxl qilmasa; 142 garovga qo‘yilgan mol-mulkni tez buziladigan mahsulot sifatida saqlab qolish uchun choralar ko‘rish talab etilsa; sud sanastiyasining rejasi yoki tashqi boshqaruv rejasi belgilangan muddatda tasdiqlanmagan bo‘lsa. Tashqi boshqaruvchilikka nomzod taqdim etish tartibi - tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy qilish haqida sudga iltimosnoma bilan murojaat etish to‘grisida qaror qabul qilgan kreditorlarning yigilishi tashqi boshqaruvchilikka nomzodni ma’qullaydi. Tashqi boshqaruvchilikka nomzod kreditorlarning yigilishiga har qanday kreditor tomonidan yoki vakolatli davlat organi tomonidan taklif etilishi mumkin. Kreditorlarning yigilishi tomonidan qaror qabul qilishning To‘lovga qobiliyatsizlik to’grisidagi Qonunning 17-moddasida nazarda tutilgan tartibiga muvofiq kreditorlarning eng ko‘p ovozini olgan shaxsning nomzodi sudga taklif etiladi. Sud tashqi boshqaruv tartib-taomilini kreditorlar yigilishining tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy etish haqida iltimosnoma bilan sudga murojaat qilish to‘grisidagi qarori mavjud bo‘lmagan holda joriy etayotgan bo‘lsa, kreditorlarning yigilishi tashqi boshqaruvchilikka nomzodni sud tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy etish haqida ajrim chiqargan paytdan e’tiboran uch haftalik muddat ichida ko‘rib chiqishga, ma’qullashga va sudga taqdim etishga haqli. Tashqi boshqaruvchilikka nomzod kreditorlarning yigilishi tomonidan taqdim etilmagan taqdirda, sud vakolatli davlat organi tomonidan taklif etilgan nomzodlar orasidan tashqi boshqaruvchini tayinlaydi. Tashqi boshqaruvchini tayinlash - tashqi boshqaruvchi tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy etish bilan bir paytda sud tomonidan tayinlanadi. Tashqi boshqaruvchini tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy etish bilan bir paytda tayinlashning imkoni mavjud bo‘lmasa, sud tashqi boshqaruvchini tashqi boshqaruv tartib-taomili joriy etilgan paytdan e’tiboran bir oylik muddat ichida tayinlaydi. Tashqi boshqaruvchini tayinlash to‘grisida sud ajrim chiqaradi. Tashqi boshqaruvchini tayinlash to‘grisidagi sudning ajrimi darhol ijro etilishi lozim va uning ustidan shikoyat berilishi (protest keltirilishi) mumkin. Tashqi boshqaruvchini o‘z vazifasini bajarishdan ozod etish - 143 tashqi boshqaruvchi o‘z vazifasini bajarishdan quyidagi hollarda sud tomonidan ozod etilishi mumkin: o‘z arizasiga binoan; zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarmagan yoki lozim darajada bajarmagan taqdirda kreditorlar yigilishining qarori asosida. Bunday holda kreditorlar yigilishining qarorida tashqi boshqaruvchilikka tavsiya etilayotgan yangi nomzod haqidagi ma’lumotlar bo‘lishi kerak; vakolatli davlat organining arizasi asosida; ushbu Qonunning 22-moddasiga muvofiq tashqi boshqaruvchi etib tayinlanishiga monelik qiladigan holatlar aniqlangan taqdirda. Tashqi boshqaruvchi qonunchilikka muvofiq boshqa hollarda ham o‘z vazifalarini bajarishdan ozod etilishi mumkin. Tashqi boshqaruvchini o‘z vazifasini bajarishdan ozod etish to‘grisidagi ajrim darhol ijro etilishi kerak va ajrim ustidan shikoyat berilishi (protest keltirilishi) mumkin. Mazkur ajrim ustidan shikoyat berilishi (protest keltirilishi) bunday ajrimning ijro etilishini to‘xtatib qo‘ymaydi. Tashqi boshqaruvchining huquqlari - tashqi boshqaruvchi qarzdorning rahbari vakolatlarini amalga oshiradi. Tashqi boshqaruvchi quyidagilarga haqli: kreditorlarning yigilishini hamda kreditorlar qo‘mitasini chaqirishga; To‘lovga qobiliyatsizlik to’grisidagi Qonunning 118-moddasida nazarda tutilgan cheklovlarni hisobga olgan holda qarzdorning mol-mulkini tasarruf etishga; qarzdor nomidan kelishuv bitimi tuzishga; ushbu Qonunning 26-moddasiga muvofiq haq olishga; agar ushbu Qonunda yoki kreditorlar bilan kelishuvda boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, o‘z vazifalarini amalga oshirish uchun boshqa shaxslarni ular faoliyatiga qarzdorning mablaglaridan haq to‘lagan holda shartnoma asosida ishga jalb qilishga; o‘z vazifalarini bajarishni muddatidan ilgari tugatish to‘grisida sudga ariza berishga; To‘lovga qobiliyatsizlik to’grisidagi Qonunning 63 — 65- moddalarida belgilangan tartibda qarzdorning shartnomalarini haqiqiy emas deb topish haqida sudga ariza berishga; qarzdorning to‘lov qobiliyatini tiklash maqsadida tijorat banklaridan, moliya tashkilotlaridan qarz olishga, shuningdek qarzdorning faoliyatini davom ettirishidan manfaatdor bo‘lgan yuridik va jismoniy shaxslardan moliyaviy yordam olishga; qarzdorga taalluqli bo‘lgan axborotni va hujjatlarni qarzdorning 144 rahbaridan, ta’sischilaridan va (yoki) davlat organlaridan so‘rab olishga; o‘z huquq va majburiyatlarining amalga oshirilishini ta’minlash uchun davlat xizmatlaridan, shu jumladan O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi huzuridagi Davlat xizmatlari agentligi orqali ko‘rsatiladigan xizmatlardan oldindan to‘lovlarni amalga oshirmasdan foydalanish; qarzdorning shartnomalarini bajarish ushbu Qonunning 119-moddasida belgilangan tartibda rad etilishini ma’lum qilishga. Tashqi boshqaruvchi o‘z huquqlari va majburiyatlarini amalga oshirayotganda qarzdorning pul majburiyatlari bo‘yicha qonunchilikka muvofiq subsidiar javobgar bo‘ladigan shaxslarga nisbatan ular qarzdorni to‘lovga qobiliyatsizlikka olib borganligi munosabati bilan talablar qo‘yishga haqlidir. Tashqi boshqaruvchi qonunchilikka muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin. Tashqi boshqaruvchining majburiyatlari - tashqi boshqaruvchi: qarzdorning mol-mulkini qabul qilib olishi va uni inventarizastiyadan o‘tkazishi; qarzdorning uchinchi shaxslarda turgan mol-mulkini qidirishga, aniqlashga va qaytarishga qaratilgan choralar ko‘rishi; tashqi boshqaruvni o‘tkazish va kreditorlar bilan hisob-kitoblar qilish uchun maxsus hisobvaraq ochishi; tashqi boshqaruv rejasini ishlab chiqishi va kreditorlarning yigilishi tasdiqlashi uchun taqdim etishi; moliyaviy, buxgalteriya va statistika hisobini yuritishi hamda hisobdorlikni ta’minlashi; kreditorlarning qarzdorga nisbatan talablari yuzasidan e’tirozlar bildirishi; qarzdor oldidagi qarzni undirish choralarini ko‘rishi; kreditorlarning talablari reestrini yuritishi; kreditorlarning yigilishiga tashqi boshqaruv rejasi bajarilishining borishi va yakunlari haqida hisobotlar taqdim etishi; kreditorning talabiga ko‘ra qarzdorning moliyaviy ahvoli va (yoki) o‘z faoliyati to‘grisidagi axborotni o‘n kunlik muddatda taqdim etishi; tashqi boshqaruv rejasi bajarilishining borishi haqida kreditorlar yigilishiga va kreditorlar qo‘mitasiga, shuningdek, agar qarzdorning ustav fondida (ustav kapitalida) davlatning ulushi bo‘lsa, vakolatli davlat organiga axborot taqdim etishi shart. Tashqi boshqaruvchining zimmasida qonunchilikka muvofiq boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin. Kreditorlarning talablari - kreditorlar qarzdorga nisbatan o‘z talablarini tashqi boshqaruv tartib- 145 taomili amal qilayotgan muddatning istalgan vaqtida taqdim etishga haqli. Mazkur talablar tashqi boshqaruvchiga qarzdorning joylashgan eri va (yoki) elektron pochta manzili bo‘yicha yuboriladi. Kreditorlarning ushbu moddaning to‘rtinchi qismiga muvofiq aniqlangan deb e’tirof etiladigan talablari bu talablarni aniqlangan deb belgilash imkonini beruvchi hujjatlar ilova qilingan holda tashqi boshqaruvchiga yuboriladi. Tashqi boshqaruvchi kreditorlarning taqdim etilgan talablarini ko‘rib chiqadi va tegishli talab olinganidan keyin uni ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha kreditorlarning talablari reestriga uzogi bilan ikki hafta ichida tegishli yozuv kiritadi. Tashqi boshqaruvchi ko‘rib chiqish natijalari to‘grisida tegishli kreditorni kreditorning talablari olingan paytdan e’tiboran uzogi bilan bir oylik muddat ichida xabardor qiladi. Kreditor kreditorlarning talablarini tashqi boshqaruvchi tomonidan ko‘rib chiqish natijalari yuzasidan e’tirozlarini to‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ishni ko‘rayotgan sudga bu natijalardan xabardor bo‘lgan paytdan e’tiboran bir oylik muddat ichida bildirishi mumkin. Kreditorlarning ushbu moddaning uchinchi qismida nazarda tutilgan muddatda e’tirozlar bildirilmagan talablari tashqi boshqaruvchi tomonidan aniqlanadigan miqdorda, tarkibda va ularni qanoatlantirish navbatida aniqlangan talablar deb hisoblanadi. Kreditor mustaqil ravishda qarzdordan talab qilish huquqini notarial tartibda boshqa shaxslarga o‘tkazishi mumkin. Bunda talab qilish huquqini sotib olgan shaxs talabini o‘n kun muddat ichida kreditorlar reestriga kiritish uchun qarzdorning tashqi boshqaruvchisiga murojaat qilishi kerak. Kreditorlarning e’tirozlarini ko‘rib chiqish - kreditorlarning tashqi boshqaruvchi tomonidan aniqlangan o‘z talablari miqdori, tarkibi va ularni qanoatlantirish navbati xususidagi ushbu Qonunning 116- moddasida belgilangan muddatlarda berilgan e’tirozlari sud tomonidan mazkur e’tirozlar olingan sanadan e’tiboran bir oydan kechiktirmay ko‘rib chiqiladi. Kreditorlarning e’tirozlarini ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha sud ajrim chiqaradi, ajrimda kreditorlarning qaysi talablariga nisbatan 146 e’tirozlar asosli deb topilgan bo‘lsa, kreditorlarning shu talablari miqdori, tarkibi va ularni qanoatlantirish navbati ko‘rsatiladi. Kreditorlarning e’tirozlarini ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha sud chiqargan ajrim ustidan shikoyat berilishi (protest keltirilishi) mumkin. To‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ish doirasida kreditorlarning e’tirozlarini ko‘rib chiqish chogida chiqarilgan ajrimlar va boshqa sud hujjatlari alohida ish yuritishda kreditorlarning qarzdorga nisbatan talablarini ko‘rib chiqishda preyudistial kuchga ega bo‘ladi. Qarzdor xodimlari vakilining mehnatga haq to‘lash va mehnat shartnomasi bo‘yicha ishlovchi shaxslarga ishdan bo‘shatish nafaqasi to‘lash bo‘yicha qarzning miqdori va tarkibi haqidagi e’tirozlari ham ushbu moddada belgilangan tartibda ko‘rib chiqiladi. Qarzdorning mol-mulkini tasarruf etish - qarzdor mol-mulkining egasi yoki ta’sis hujjatlari bilan vakolat berilgan organlar qarzdorning mol-mulkini tasarruf etish bo‘yicha qaror qabul qilishga yoxud tashqi boshqaruvchining vakolatlarini boshqacha tarzda cheklashga haqli emas, bundan ushbu Qonunda nazarda tutilgan hollar mustasno. Agar ushbu Qonunda yoki tashqi boshqaruv rejasida boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, yirik bitimlar va manfaatdorlik nazarda tutilgan bitimlar tashqi boshqaruvchi tomonidan faqat kreditorlar yigilishining yoki kreditorlar qo‘mitasining roziligi bilan tuziladi. Balans qiymati qarzdorning ko‘chmas mol-mulkini yoki bitim tuzish paytidagi aktivlari balans qiymatining o‘n foizidan ko‘progini tashkil etadigan boshqa mol-mulkini tasarruf etishga olib keladigan bitimlar yirik bitimlar jumlasiga kiradi. Bitimni tuzgan taraflardan biri tashqi boshqaruvchiga yoki kreditorga nisbatan manfaatdor shaxs bo‘lsa, bunday bitimlar manfaatdorlik nazarda tutilgan bitimlar deb e’tirof etiladi. Qarzdorning shartnomalarini bajarishni rad etish - sudning tashqi boshqaruv tartib-taomilini joriy etish to‘grisidagi ajrimi qarzdor to‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ish qo‘zgatilguniga qadar tuzgan shartnomalarni bajarishni to‘xtatish yoki ularni bajarishni rad etish uchun asos bo‘la olmaydi. Qarzdorga nisbatan to‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ish qo‘zgatilguniga qadar tuzilgan, qarzdorning faoliyatini 147 davom ettirish uchun muhim bo‘lgan shartnomalarning bajarilishi tashqi boshqaruvchi tomonidan davom ettiriladi, bundan ushbu Qonunda nazarda tutilgan hollar mustasno. Bunda qarzdor tuzgan shartnomalarni qarzdorga nisbatan tashqi boshqaruv tartib-taomili joriy etilganligi munosabati bilan bajarishni to‘xtatish yoki ularni bajarishni rad etish bo‘yicha taraflarning kelishuvlari haqiqiy emas deb hisoblanadi, bundan ushbu Qonunda nazarda tutilgan hollar mustasno. Qarzdor xarajatlarining tartibga solinishi - qarzdorning iste’molga, shu jumladan mehnatga haq to‘lashga sarflanadigan xarajatlarining ko‘payishiga olib keluvchi qarorlar tashqi boshqaruvchi tomonidan faqat kreditorlar yigilishining yoki kreditorlar qo‘mitasining roziligi bilan qabul qilinishi mumkin, bundan qonunchilikda nazarda tutilgan hollar mustasno. Tashqi boshqaruv rejasi - tashqi boshqaruvchi sud tomonidan tayinlangan paytdan e’tiboran bir oylik muddat ichida tashqi boshqaruv rejasini ishlab chiqib, tasdiqlash uchun kreditorlar yigilishiga taqdim etishi kerak. Tashqi boshqaruv rejasini tasdiqlash to‘grisidagi masalani ko‘rib chiqish chogida ovoz berishda birinchi va ikkinchi guruh kreditorlari ishtirok etadi. Kreditorlar yigilishining tashqi boshqaruv rejasini tasdiqlash haqidagi qarori, agar uni birinchi va ikkinchi guruhlarning har biridagi kreditorlarning ko‘pchiligi yoqlab ovoz bersa, qabul qilingan deb hisoblanadi. Bunda ovoz berish huquqiga ega bo‘lgan va tashqi boshqaruv rejasini tasdiqlashga qarshi ovoz bergan kreditor yoki kreditorlar qarzdor tugatilgan taqdirda eng kamida olishi mumkin bo‘lgan kafolatli tovonga teng tovon olishga haqlidir. Agar birinchi va ikkinchi guruhlarning har biridagi kreditorlar tashqi boshqaruv rejasini tasdiqlash to‘grisidagi qarorni qabul qilmasa, shuningdek ovoz berish chogida guruhlardan biridagi kreditorlarning zarur miqdordagi ovozlari to‘planmasa, sudga qarzdorni bankrot deb topish va tugatish to‘grisida ish yuritishni boshlash to‘grisidagi iltimosnoma bilan murojaat qilish haqida qaror qabul qilinadi. 148 Kreditorlar yigilishining tashqi boshqaruv rejasiga o‘zgartishlar kiritish to‘grisidagi qarori birinchi va ikkinchi guruh kreditorlari tomonidan, agar har bir alohida guruhning ko‘pchiligi uni yoqlab ovoz bergan bo‘lsa, qabul qilinadi. Tashqi boshqaruv rejasida quyidagilar nazarda tutilishi kerak: qarzdorning to‘lov qobiliyatini tiklash chora-tadbirlari, mazkur chora- tadbirlarni amalga oshirish shartlari va tartibi, ularni amalga oshirish xarajatlari hamda qarzdorning boshqa xarajatlari; qarzdorning to‘lov qobiliyatini tiklash muddati. Qarzdorning to‘lov qobiliyati ushbu Qonunning 5-moddasida belgilangan to‘lovga qobiliyatsizlik alomatlari mavjud bo‘lmagan va (yoki) kreditorlar tomonidan bildirilgan talablardan voz kechilgan taqdirda tiklangan deb e’tirof etiladi. Tashqi boshqaruv rejasini tasdiqlashga qarshi ovoz bergan kreditorlar o‘z huquqlarini himoya qilish maqsadida quyidagilarni tekshirish uchun ekspertlarni jalb etishi mumkin: tashqi boshqaruv rejasini tasdiqlashga qarshi ovoz bergan kreditor hamda ushbu rejani tasdiqlash uchun ovoz berish huquqiga ega bo‘lmagan kreditor qarzdor tugatilgan taqdirda eng kamida olishi mumkin bo‘lgan kafolatli to‘lovga teng tovon olish huquqiga ega bo‘lishini; tashqi boshqaruv rejasining muvaffaqiyatli bajarilish imkoniyati mavjudligini; qarzdorning mol- mulki bilan ta’minlangan kreditorlarning boshqa kreditorlarga nisbatan ustunlik huquqini. Agar tashqi boshqaruv rejasida qarzdor talabini kamaytirish yoki hisobdan chiqarish nazarda tutilgan bo‘lsa, bu ushbu Qonunning 100- moddasiga muvofiq amalga oshiriladi. Tashqi boshqaruvchi kreditorlar yigilishining yoki kreditorlar qo‘mitasining talabiga binoan tashqi boshqaruv tartib-taomili jarayoni haqida kreditorlar oldida hisobot beradi. Tashqi boshqaruv rejasini amalga oshirish qarzdorning xo‘jalik faoliyati tugatilishiga olib kelmasligi kerak, bundan to‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ish qo‘zgatilganidan keyin yuzaga kelgan pul majburiyatlarini qanoatlantirish va (yoki) soliqlar hamda yigimlar 149 bo‘yicha majburiyatni bajarish vazifasi qarzdorning molmulkini sotib oluvchiga o‘tadigan hollar mustasno. Tashqi boshqaruv rejasini ko‘rib chiqish - tashqi boshqaruv rejasi kreditorlarning yigilishida ko‘rib chiqiladi, yigilish tashqi boshqaruv tartib-taomili joriy etilgan paytdan e’tiboran ikki oydan kechiktirmay tashqi boshqaruvchi tomonidan chaqiriladi. Tashqi boshqaruvchi zaruratga qarab barcha kreditorlarga kreditorlar yigilishi o‘tkaziladigan sana, vaqt va joy haqida xabar qiladi hamda mazkur yigilish o‘tkaziladigan sanadan kamida ikki hafta oldin ularga tashqi boshqaruv rejasi bilan tanishib chiqish imkoniyatini ta’minlaydi. Kreditorlarning yigilishida tashqi boshqaruvchi, qarzdor muassislarining (ishtirokchilarining) yoki qarzdor mol-mulki egasining vakili hamda qarzdorning xodimlari vakili maslahat ovozi huquqi bilan ishtirok etish huquqiga ega. Tashqi boshqaruvning muddatini uzaytirish - kreditorlarning yigilishi tashqi boshqaruv rejasini tasdiqlash to‘grisida qaror qabul qilgan va unda nazarda tutilgan tashqi boshqaruv tartib-taomilining muddati belgilangan dastlabki muddatdan ortiq bo‘lgan taqdirda, agar tashqi boshqaruv tartib-taomili muddatini uzaytirish yoki tashqi boshqaruvning tasdiqlangan rejasini amalga oshirish qarzdorning to‘lov qobiliyati tiklanishiga olib keladi deb hisoblash uchun etarli asoslar mavjud bo‘lsa, sud tashqi boshqaruvning tartib-taomili muddatini uzaytirish haqida ajrim chiqaradi. Bunday hollarda umumiy muddat To‘lovga qobiliyatsizlik to’grisidagi Qonunning 108 moddasida belgilangan muddatlardan oshib ketmasligi kerak. Qarzdorning to‘lov qobiliyatini tiklash chora-tadbirlari - tashqi boshqaruv rejasida qarzdorning to‘lov qobiliyatini tiklash yuzasidan quyidagi chora-tadbirlar nazarda tutilishi mumkin: ishlab chiqarishni qayta ixtisoslashtirish; norentabel ishlab chiqarishlarni yopish; debitorlik qarzlarini undirish; qarzdor mol-mulkining bir qismini sotish; qarzdorning talabidan o‘zganing foydasiga voz kechish; qarzdorning majburiyatlarini uchinchi shaxslar tomonidan bajarish; qarzdorning qo‘shimcha akstiyalarini joylashtirish; qarzdorning korxonasini (biznesini) mulkiy majmua sifatida sotish; tijorat banklaridan, moliya 150 institutlaridan qarz olish, shuningdek qarzdorning faoliyatini davom ettirishidan manfaatdor bo‘lgan shaxslardan mablaglar jalb etish; akstiyadorlik jamiyatining ustav fondini (ustav kapitalini) kreditorlik qarzdorligi hisobiga ko‘paytirish (qarzdorlikni akstiyaga ayirboshlash) to‘grisidagi qaror akstiyadorlarning umumiy yigilishida ishtirok etayotgan, ovoz beruvchi akstiyalarning egalari bo‘lgan akstiyadorlarning to‘rtdan uch qismidan iborat ko‘pchilik (malakali ko‘pchilik) ovozi bilan qabul qilinadi; qarzdorning aktivlari o‘rnini almashtirish. Tashqi boshqaruv rejasida qarzdorning to‘lov qobiliyatini tiklashning boshqa chora-tadbirlari ham nazarda tutilishi mumkin. Ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan chora- tadbirlardan tashqari vakolatli davlat organining taqdimnomasiga binoan sud ustav fondida (ustav kapitalida) davlat ulushi bo‘lgan qarzdorning faoliyat ko‘rsatmayotgan ob’ektlarini konservastiya qilish to‘grisida ajrim chiqarishi mumkin. Qarzdorning korxonasini (biznesini) mulkiy majmua sifatida sotish -kreditorlarning talablarini qanoatlantirish maqsadida tashqi boshqaruv rejasida qarzdorning korxonasini (biznesini) mulkiy majmua sifatida sotish nazarda tutilishi mumkin. Korxona (biznes) mulkiy majmua sifatida sotilayotganida qarzdorning tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishga mo‘ljallangan barcha turdagi mol-mulki, shu jumladan er uchastkalari, binolari, inshootlari, uskunalari, inventari, xom ashyosi, mahsuloti, talab qilish huquqlari, shuningdek qarzdorning xususiy alomatlarini aks ettiruvchi vositalari (firma nomi, tovar belgilari, xizmat ko‘rsatish belgilari), uning tovarlari, ishlari va xizmatlari, qarzdorga tegishli bo‘lgan boshqa mutlaq huquqlar o‘zga shaxslarga o‘tkaziladi, bundan boshqa shaxslarga topshirilishi mumkin bo‘lmagan huquq va majburiyatlar mustasno. Korxona (biznes) mulkiy majmua sifatida sotilayotganda qarzdorning mol-mulkini baholash baholovchi tashkilot tomonidan o‘tkaziladi, uning xizmatiga qarzdorning mol-mulki hisobidan haq to‘lanadi. Baholovchi tashkilot kreditorlar yigilishi yoki kreditorlar qo‘mitasi tomonidan tasdiqlanadi. 151 Agar qarzdorning hisobvaragidagi pul mablagi uning mol-mulkini baholash uchun etarli bo‘lmasa, tashqi boshqaruvchi bu haqda kreditorlarni xabardor qilishi kerak. Bunday holda qarzdorning mol- mulkini baholash bo‘yicha xarajatlar kreditorlar tomonidan amalga oshiriladi va ushbu xarajatlar qarzdor korxona molmulkining sotilishi natijasida qarzdorning hisobvaragiga kelib tushgan mablaglar hisobidan, ushbu Qonun 150-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan tartibda navbatdan tashqari qoplanadi. Zarur bo‘lgan taqdirda, to‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ishda ishtirok etuvchi shaxslar qarzdorning mol-mulkini baholash haqidagi hisobotning haqqoniyligini ekspertizadan o‘tkazishni talab qilishi mumkin. Tashqi boshqaruvchi korxonani (biznesni) kreditorlar yigilishining roziligi bilan bir yildan ortiq bo‘lmagan muddatda bo‘lib-bo‘lib to‘lash sharti bilan mulkiy majmua sifatida realizastiya qilishga, basharti xaridor o‘ziga xizmat ko‘rsatuvchi bankning tegishli kafolatini taqdim etsa, haqli bo‘ladi. Korxona (biznes) mulkiy majmua sifatida sotilayotganda korxona (biznes)sotilayotgan paytda amalda bo‘lgan barcha mehnat shartnomalari o‘z kuchini saqlab qoladi, ish beruvchining huquq va majburiyatlari esa korxonani (biznesni) mulkiy majmua sifatida sotib oluvchi ixtiyoriga o‘tadi. Korxonani (biznesni) mulkiy majmua sifatida sotish, agar ushbu moddada boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, elektron onlayn- aukstion shaklidagi kimoshdi savdosi o‘tkazish vositasida amalga oshiriladi. Elektron onlayn-aukstion shaklidagi kimoshdi savdosini o‘tkazish shartlari kreditorlar yigilishi yoki kreditorlar qo‘mitasi tomonidan belgilanadi. Agar korxona (biznes) tarkibida muomalada bo‘lishi cheklangan mol-mulk bo‘lsa, korxonani (biznesni) mulkiy majmua sifatida sotish qonunga muvofiq mazkur mol-mulkka mulk huquqi yoki boshqa ashyoviy huquq asosida ega bo‘la oladigan shaxslar ishtirokida elektron onlayn-aukstion shaklidagi yopiq kimoshdi savdolarini o‘tkazish yo‘li bilan amalga oshiriladi. 152 Elektron onlayn-aukstion shaklidagi kimoshdi savdosiga qo‘yiladigan korxonani (biznesni) mulkiy majmua sifatida sotishning boshlangich narxi, agar qonunchilikda boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, korxonaning molmulkini baholovchi tashkilot o‘tkazgan baholash hisobga olingan holda kreditorlar yigilishi yoki kreditorlar qo‘mitasi qarori bilan belgilanadi. Elektron onlayn-aukstion shaklidagi kimoshdi savdosini o‘tkazish shartlarida korxonani (biznesni) mulkiy majmua sifatida sotishdan tushgan pul mablaglarining tashqi boshqaruv tartib-taomili muddati tugashidan kamida o‘ttiz kun oldin qarzdor tomonidan olinishi nazarda tutilishi kerak. Mulkiy majmua sifatida sotilayotgan korxonaning (biznesning) oldi-sotdi shartnomasi elektron onlayn kimoshdi savdosi golibi bilan tashqi boshqaruvchi o‘rtasida elektron onlayn-aukstion shaklidagi kimoshdi savdosi yakunlari e’lon qilingan kundan e’tiboran o‘n kundan kechiktirmay tuziladi. Elektron onlaynaukstion shaklidagi kimoshdi savdosida golib chiqqan shaxs va kimoshdi savdosining tashkilotchisi kimoshdi savdosi o‘tkazilgan kuni ana shu savdoning natijalari to‘grisidagi bayonnomani rasmiylashtiradi va ushbu bayonnoma shartnoma kuchiga ega bo‘ladi. Elektron onlayn-aukstion shaklidagi kimoshdi savdosida golib chiqqan shaxs elektron onlayn-aukstion shaklidagi kimoshdi savdosi bayonnomasini yoki oldi-sotdi shartnomasini imzolashdan bosh tortgan taqdirda o‘zi to‘lagan zakalatdan mahrum bo‘ladi. Zakalat summasi elektron onlaynaukstion shaklidagi kimoshdi savdosi tashkilotchilarining ushbu tadbirni o‘tkazishga ketgan chiqimlari chegirib tashlangan holda qarzdorning aktivlari tarkibiga kiritiladi. Agar korxona (biznes) ushbu moddaning o‘n to‘rtinchi qismida nazarda tutilgan shartlar asosida mulkiy majmua sifatida sotilmagan bo‘lsa, tashqi boshqaruvchi, agar ushbu Qonunda boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, kreditorlar yigilishi qaroriga binoan korxonani (biznesni) mulkiy majmua sifatida ommaviy oferta savdosiga qo‘yishi va ommaviy axborot vositasida ommaviy oferta to‘grisidagi taklif e’lon qilingach, kamida o‘n besh kundan keyin uning uchun eng yuqori narxni 153 taklif qilgan shaxs bilan korxonaning (biznesning) oldi-sotdi shartnomasini tuzishi mumkin. Ommaviy oferta savdosiga qo‘yish haqidagi qaror kreditorlarning uchdan ikki qismi uni yoqlab ovoz bergan taqdirda qabul qilingan deb hisoblanadi, ofertaga taklif etilgan korxonani (biznesni) mulkiy majmua sifatida sotishdagi boshlangich narx esa ilgarigi elektron onlayn-aukstion shaklidagi kimoshdi savdosida belgilangan boshlangich narxdan kam bo‘lmasligi kerak. Korxonani (biznesni) mulkiy majmua sifatida sotishdan olingan summa hisobidan kreditorlarning talablarini qarzdor to‘la hajmda qanoatlantirish imkoniyatiga ega bo‘lgan hollarda, to‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ishni yuritish tashqi boshqaruvchining arizasiga binoan sud tomonidan tugatilishi lozim. Agar korxonani (biznesni) mulkiy majmua sifatida sotishdan tushgan summa kreditorlar talablarini to‘la hajmda qanoatlantirish uchun etarli bo‘lmasa, tashqi boshqaruvchi kreditorlarga kelishuv bitimi tuzishni taklif qiladi. Kelishuv bitimiga erishilmagan taqdirda, sud tashqi boshqaruvchining arizasiga binoan qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘grisida qaror qabul qiladi. Korxonani (biznesni) mulkiy majmua sifatida sotishdan olingan mablaglar ushbu Qonunning 149, 150 va 185-moddalarida nazarda tutilgan navbat tartibida taqsimlanadi. Tashqi boshqaruv tartib-taomili jarayonida tashqi boshqaruvchi kreditorlar yigilishining roziligi bilan qarzdorning arzonbaho va tez ishdan chiqadigan mol-mulkini, shuningdek xomashyo hamda tayyor mahsulot qoldiqlarini elektron onlayn-aukstion shaklidagi kimoshdi savdosi o‘tkazmagan holda, oldi-sotdi shartnomalari asosida to‘gridan- to‘gri sotishga haqlidir. Qarzdor mol-mulkining bir qismini sotishdan tushgan mablaglar To‘lovga qobiliyatsizlik to’grisidagi Qonunning 149, 150 va 185- moddalarida nazarda tutilgan navbat tartibida taqsimlanadi. Qarzdorning talab qilish huquqlaridan o‘zganing foydasiga voz kechish - qarzdorning talab qilish huquqlaridan o‘zganing foydasiga voz kechish, agar tashqi boshqaruv rejasida boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, talab 154 qilish huquqlarini tashqi boshqaruvchi tomonidan kreditorlar yigilishining yoki kreditorlar qo‘mitasining roziligi bilan elektron onlayn- aukstion shaklidagi kimoshdi savdosida sotish orqali amalga oshirilishi mumkin. Agar tashqi boshqaruv rejasida qarzdorning talab qilish huquqlarini elektron onlayn-aukstion shaklidagi kimoshdi savdosi o‘tkazmasdan muayyan xaridorga sotish imkoniyati nazarda tutilgan bo‘lsa yoki talab qilish huquqlari elektron onlayn-aukstion shaklidagi kimoshdi savdosida sotilmagan bo‘lsa, kreditorlar yigilishi yoki kreditorlar qo‘mitasi talab qilish huquqlarini sotish narxini va bunday sotuvning boshqa shartlarini belgilaydi. Qarzdor majburiyatlarining qarzdor mol-mulkining egasi yoki uchinchi shaxs tomonidan bajarilishi - qarzdorning muassislari (ishtirokchilari) yoki qarzdor mol-mulkining egasi tashqi boshqaruv tartib-taomili tugagunga qadar istalgan vaqtda kreditorlarning talablari reestriga muvofiq barcha kreditorlarning talablarini bir yo‘la qanoatlantirishga haqli. Qarzdorning pul majburiyatlari va (yoki) soliqlar hamda yigimlar bo‘yicha majburiyatlari uchinchi shaxs (uchinchi shaxslar) tomonidan bajarilishiga, basharti bunday bajarish kreditorlarning talablari reestriga muvofiq barcha kreditorlarning talablarini bir yo‘la qanoatlantirsa, yo‘l qo‘yiladi. Kreditorning o‘zi haqidagi, u bilan hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni taqdim etish majburiyatlarini buzganligi, xuddi shuningdek ijroni ta’minlashdan boshqacha tarzda bosh tortganligi oqibatida ushbu moddaning birinchi va ikkinchi qismlariga muvofiq kreditorlarning talablarini qanoatlantirish mumkin bo‘lmaganda, pul mablaglari qarzdor joylashgan erdagi (uning yashash joyidagi) notariusning yoki sudning depozitiga kiritilishi mumkin. Qarzdorning qo‘shimcha akstiyalarini joylashtirish - qarzdorning to‘lov qobiliyatini tiklash maqsadida tashqi boshqaruv rejasida qarzdor akstiyadorlik jamiyatining qo‘shimcha akstiyalarini joylashtirish imkoniyati nazarda tutilishi mumkin. Qo‘shimcha akstiyalarni joylashtirish yo‘li bilan ustav fondini (ustav kapitalini) ko‘paytirish 155 imkoniyati tashqi boshqaruv rejasiga faqat zaruriy qarorni qabul qilgan qarzdorning akstiyadorlari umumiy yigilishining iltimosnomasiga binoan, agar bu iltimosnoma tashqi boshqaruvchiga tashqi boshqaruv tartib-taomili tugaydigan sanaga kamida olti oy qolganida yuborilgan bo‘lsa, kiritilishi mumkin. Qarzdor akstiyadorlik jamiyatining ustav fondini (ustav kapitalini) uning qo‘shimcha akstiyalarini chiqarish yo‘li bilan ko‘paytirish to‘grisidagi qaror kreditorlar yigilishi tomonidan qabul qilinadi. Agar qarzdorning ustav fondini (ustav kapitalini) uning qo‘shimcha akstiyalarini joylashtirish yo‘li bilan ko‘paytirish haqidagi masalani hal qilishda e’lon qilingan akstiyalarning qarzdorning ustavida belgilangan miqdorini ko‘paytirishga oid qismiga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish zarur bo‘lsa, u holda qarzdorning ustaviga faqat qonunchilikda nazarda tutilgan tartibda o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilganidan keyin ustav fondini (ustav kapitalini) ko‘paytirish to‘grisida qaror qabul qilinishi mumkin bo‘ladi. Qarzdorning qo‘shimcha akstiyalarini joylashtirish asosan ularning haqini faqat pul mablaglari bilan to‘lagan holda, ochiq obuna bo‘yicha amalga oshirilishi mumkin. Qarzdorning akstiyadorlari qarzdorning joylashtiriladigan akstiyalarini akstiyadorlik jamiyatining o‘zlariga tegishli akstiyalari miqdoriga mutanosib miqdorda va ushbu moddaning to‘rtinchi qismiga muvofiq belgilanadigan narxda sotib olishda imtiyozli huquqqa ega bo‘ladi. Tashkil etilayotgan jamiyatlar ustav fondlarining (ustav kapitallarining) miqdori kiritilayotgan mol-mulkning baholovchi tashkilot tomonidan qarzdor molmulki egasi yoki qarzdorning tegishli bitimlarni tuzish to‘grisida qaror qabul qilishga ta’sis hujjatlari bilan vakolat berilgan boshqaruv organi takliflari hisobga olingan holda aniqlangan baholash qiymati asosida belgilanadi. Qarzdor aktivlarining o‘rni almashtirilayotganda bu haqda qaror qabul qilinguniga qadar amalda bo‘lgan barcha mehnat shartnomalari, ish beruvchining huquq va majburiyatlari yangi tashkil etilayotgan akstiyadorlik jamiyatiga yoki akstiyadorlik jamiyatlariga o‘tkazilgan holda, o‘z kuchini saqlab qoladi. Qarzdorning ayrim faoliyat turlarini 156 amalga oshirishga doir listenziyalari qonunchilikda belgilangan tartibda qayta rasmiylashtirilishi kerak. Mol-mulkning baholash qiymati kreditorlar talablarining summasidan ortiq bo‘lgan taqdirda, qarzdorning mol-mulki asosida tashkil etilgan akstiyadorlik jamiyati yoki akstiyadorlik jamiyatlarining akstiyalari qarzdorning mol-mulki tarkibiga kiritiladi va fond birjasida sotiladi. Qarzdorning mol-mulki asosida tashkil etilgan akstiyadorlik jamiyatining yoki akstiyadorlik jamiyatlarining akstiyalarini sotish barcha kreditorlarning talablarini qanoatlantirish uchun pul mablaglari to‘planishini ta’minlashi kerak. Qarzdorning mol-mulki asosida tashkil etilgan akstiyadorlik jamiyatining yoki akstiyadorlik jamiyatlarining akstiyalarini fond birjasida sotish qonunchilikda nazarda tutilgan tartibda amalga oshiriladi. Tashqi boshqaruv rejasida qarzdorning mol-mulki asosida tashkil etilgan akstiyadorlik jamiyatining yoki akstiyadorlik jamiyatlarining akstiyalarini fond birjasida sotish nazarda tutilishi mumkin. Kreditorlarning talablarini qanoatlantirish ushbu Qonunning 149 va 150- moddalarida belgilangan tartibda amalga oshirilishi kerak. Tashqi boshqaruvchining hisoboti - tashqi boshqaruvchi tashqi boshqaruv tartib-taomili muddatlari tugashi munosabati bilan yoki uni muddatidan ilgari tugatish uchun asoslar mavjud bo‘lganda kreditorlar yigilishini chaqirish huquqiga ega bo‘lgan shaxslarning (organlarning) talabiga binoan, shuningdek kreditorlarning talablari reestriga muvofiq barcha kreditorlarning talablarini qanoatlantirish uchun etarli pul mablaglari to‘plangan taqdirda kreditorlar yigilishi ko‘rib chiqishi uchun hisobot taqdim etishi shart. Tashqi boshqaruvchi, agar kreditorlar yigilishi tomonidan hisobotni ko‘rib chiqish natijalari yuzasidan muayyan navbatdagi kreditorlar bilan hisob-kitoblar boshlash haqida qaror qabul qilingan bo‘lsa, sudga hisobot taqdim etishi shart. Tashqi boshqaruvchining hisobotida quyidagilar bo‘lishi kerak: qarzdorning so‘nggi hisobot sanasidagi holatga ko‘ra buxgalteriya balansi; pul mablaglarining harakati to‘grisidagi hisobot; qarzdorning moliyaviy natijalari haqidagi hisobot; qarzdorning pul majburiyatlari va 157 (yoki) soliqlar hamda yigimlar bo‘yicha kreditorlarning talablarini qanoatlantirishga qaratilishi mumkin bo‘lgan bo‘sh pul mablaglari bor- yo‘qligi to‘grisidagi ma’lumotlar; qarzdorning debitorlik qarzi tafsiloti hamda qarzdorning amalga oshirilmay qolgan talab qilish huquqlari haqidagi ma’lumotlar; qarzdorning kreditorlik qarzini to‘lash imkoniyati to‘grisidagi boshqa ma’lumotlar. Tashqi boshqaruvchining hisobotiga kreditorlarning talablari reestri ilova qilingan bo‘lishi kerak. Tashqi boshqaruvchi hisobotni taqdim etish bilan bir vaqtda kreditorlar yigilishiga quyidagi takliflardan birini kiritadi: qarzdorning to‘lov qobiliyati tiklanganligi munosabati bilan tashqi boshqaruv tartib-taomilini tugatish va kreditorlar bilan hisob-kitob qilishga o‘tish to‘grisidagi; kelishuv bitimi tuzish haqidagi; tashqi boshqaruv tartib-taomilining muddatini uzaytirish to‘grisidagi; tashqi boshqaruvni tugatish hamda qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘grisidagi iltimosnoma bilan sudga murojaat etish haqidagi. Tashqi boshqaruvchining hisoboti tashqi boshqaruv tartib-taomili muddati tugaganidan keyin o‘n kundan kechiktirmay yoki tashqi boshqaruv tartibtaomilini muddatidan ilgari tugatish uchun asoslar yuzaga kelganidan keyin o‘n besh kundan kechiktirmay yoxud kreditorlar yigilishini chaqirish huquqiga ega bo‘lgan shaxslarning (organlarning) talabiga binoan kreditorlar yigilishi chaqirilgan taqdirda bir oydan kechiktirmay chaqiriladigan kreditorlar yigilishi tomonidan ko‘rib chiqiladi. Tashqi boshqaruvchi barcha kreditorlarga tashqi boshqaruvchining hisobotini ko‘rib chiqish bo‘yicha kreditorlar yigilishi o‘tkazilishi to‘grisida ushbu Qonunning 14-moddasida nazarda tutilgan tartibda xabar berishi shart. Tashqi boshqaruvchi kreditorlarga tashqi boshqaruv tartib- taomilining muddati tugashiga kamida o‘n besh kun qolganida yoki kreditorlar yigilishini chaqirishning belgilangan sanasiga kamida o‘n kun qolganida tashqi boshqaruvchining hisoboti bilan oldindan tanishish imkoniyatini berishi shart. 158 Kreditorlar yigilishi tashqi boshqaruvchining hisobotini ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha quyidagi qarorlardan birini qabul qilishga haqli: qarzdorning to‘lov qobiliyati tiklanganligi va kreditorlar bilan hisob-kitob qilishga kirishganligi munosabati bilan tashqi boshqaruv tartib-taomilini tugatish to‘grisidagi iltimosnoma bilan sudga murojaat etish haqidagi; kelishuv bitimi tuzish to‘grisidagi; tashqi boshqaruv tartib- taomilining muddatini uzaytirish to‘grisidagi iltimosnoma bilan sudga murojaat etish haqidagi; qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘grisidagi iltimosnoma bilan sudga murojaat etish haqidagi. Tashqi boshqaruvchi hisobotining sud tomonidan tasdiqlanishi Tashqi boshqaruvchining kreditorlar yigilishi tomonidan ko‘rib chiqilgan hisoboti va kreditorlar yigilishining bayonnomasi kreditorlar yigilishi o‘tkazilgan sanadan keyin ikki kundan kechiktirmay tashqi boshqaruvchi tomonidan sudga yuboriladi. Tashqi boshqaruvchining hisobotiga kreditorlarning talablari reestri va kreditorlar yigilishi qabul qilgan qarorga qarshi ovoz bergan yoki ovoz berishda ishtirok etmagan kreditorlarning shikoyatlari ilova qilinishi kerak. Tashqi boshqaruvchining hisoboti va kreditorlarning shikoyatlari sud tomonidan majlisda ko‘rib chiqiladi. Sud majlisi o‘tkaziladigan sana, vaqt va joy to‘grisida tashqi boshqaruvchi, shuningdek shikoyat bergan kreditorlar xabardor qilinadi. Xabardor qilingan shaxslarning hozir bo‘lmasligi to‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ishni ko‘rishga monelik qilmaydi. Tashqi boshqaruvchining hisoboti quyidagi hollarda sud tomonidan tasdiqlanishi lozim, agar: kreditorlarning barcha talablari kreditorlarning talablari reestriga muvofiq qanoatlantirilgan bo‘lsa; qarzdorning to‘lov qobiliyati tiklanishi va kreditorlar bilan hisob-kitoblarga o‘tilishi munosabati bilan kreditorlar yigilishi tashqi boshqaruv tartibtaomilini tugatish to‘grisida qaror qabul qilgan bo‘lsa; kreditorlar yigilishi tomonidan muayyan navbatdagi kreditorlar bilan hisob-kitoblar boshlanishi haqida qaror qabul qilingan bo‘lsa; 159 tashqi boshqaruvchi muayyan navbatdagi kreditorlar bilan hisob-kitoblarni boshlash to‘grisida iltimosnoma bergan bo‘lsa; kreditorlar bilan qarzdor o‘rtasida kelishuv bitimi tuzilgan bo‘lsa; tashqi boshqaruv tartib-taomili muddatini uzaytirish to‘grisidagi iltimosnoma bilan sudga murojaat etish haqida kreditorlar yigilishi tomonidan qaror qabul qilingan bo‘lsa. To‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ishni yuritish kreditorlar bilan hisob-kitoblar tugallanganidan va tashqi boshqaruvchining hisoboti kreditorlar bilan hisob-kitoblar yakunlariga ko‘ra sud tomonidan ko‘rib chiqilganidan keyin tugatiladi. Agar sud tomonidan belgilangan muddatda kreditorlar bilan hisob- kitoblar amalga oshirilmagan bo‘lsa, sud qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash haqida qaror qabul qiladi. Muayyan navbatdagi kreditorlar bilan hisob-kitoblarni boshlash to‘grisida ajrim chiqarish oqibatlari - sud tomonidan muayyan navbatdagi kreditorlar bilan hisob-kitoblarni boshlash to‘grisida ajrim chiqarilishi kreditorlarning talablari reestriga muvofiq kreditorlar bilan hisob- kitoblarni boshlash uchun asos bo‘ladi. Sudning muayyan navbatdagi kreditorlar bilan hisob-kitoblarni boshlash to‘grisidagi ajrimida quyidagilar belgilanadi: talablari qanoatlantirilishi boshlanadigan kreditorlarning talablarini qanoatlantirish navbati; navbatdagi kreditorlar bilan hisob-kitoblarni tugallash navbatining mazkur ajrim chiqarilgan sanadan e’tiboran ikki oydan oshmasligi shart bo‘lgan muddati; bunday navbatdagi kreditorlarning talablarini qanoatlantirish nisbatlari. Kreditorlarning ular bilan hisob-kitoblarni boshlash haqida ajrim chiqarilgan kreditorlarga nisbatan navbat tartibida qanoatlantirilishi lozim bo‘lgan talablari sud tomonidan aniqlangan taqdirda, sud kreditorlarning talablarini qanoatlantirish tartibini o‘zgartirish to‘grisida ajrim chiqarishga haqli. 160 Agar muayyan navbatdagi kreditorlar bilan hisob-kitoblar sud tomonidan belgilangan muddatda amalga oshirilmagan yoki hisob- kitoblar belgilangan nisbatda amalga oshirilmagan bo‘lsa, kreditor muayyan navbatdagi kreditorlar bilan hisob-kitoblarni boshlash to‘grisidagi ajrim chiqarilgan sanadan e’tiboran to uning talablari tegishincha to‘la yoxud belgilangan nisbatda qanoatlantirilgan sanaga qadar to‘lanmagan summaga O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 327moddasida nazarda tutilgan miqdorda foizlar hisoblanishini talab qilishga haqli. To‘lovga qobiliyatsizlik to‘grisidagi ishni yuritish tugatilganligi yoki sud tomonidan qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash haqida qaror qabul qilganligi tashqi boshqaruvchining vakolatlari tugashiga olib keladi. Agar tashqi boshqaruv tartib-taomili kelishuv bitimini tuzish yoki kreditorlarning talablari qanoatlantirilishi bilan tamomlansa, tashqi boshqaruvchi yangi rahbar saylanguniga (tayinlanguniga) qadar qarzdorning rahbari vazifasini bajarishni davom ettirib turadi. Tashqi boshqaruvchi qarzdorning rahbarini saylash (tayinlash) to‘grisidagi masalani ko‘rib chiqish uchun qarzdorning boshqaruv organini o‘z tashabbusi bilan chaqirishga haqli. Qarzdorning va qarzdor mol-mulki egasining boshqa boshqaruv organlari vakolatlari tiklanadi. Agar sud tomonidan qarzdorni bankrot deb topish va tugatishga doir ish yuritishni boshlash to‘grisida qaror qabul qilingan hamda tugatish boshqaruvchisi etib boshqa shaxs tayinlangan bo‘lsa, tashqi boshqaruvchi tugatish boshqaruvchisiga ishlarni topshirguniga qadar o‘z vazifasini bajarishni davom ettirib turadi. Tashqi boshqaruvchi tugatish boshqaruvchisi tayinlangan sanadan e’tiboran uch ish kunidan kechiktirmay ishlarni unga topshirishi shart. Yüklə 1,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|