Şİfahi xalq əDƏbiyyati (cavablar) Folklorun əsas xüsusiyyətləri



Yüklə 110,53 Kb.
səhifə9/41
tarix23.05.2022
ölçüsü110,53 Kb.
#59178
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   41
Şifahi xalq ədəbiyyatı

Müasir folklor: Folklor yaradıcılığının üçüncü mərhələsi “müasir folklor” adlanır. Müasir folklor özünün bir sıra xüsusiyyətləri ilə klassik folklordan fərqlənir
1.Klassik folklorun vətəni kənddir. Onun daşıyıcıları kəndlilərdir. Şəhərdə yaşayan klassik folklor nümunələri kənddən gəlir. Müasir folklorun isə vətəni şəhərdir. O şəhərdə yaranır və şəhərdən kəndə yayılır.
2.Klassik folklor min illər boyu formalaşan ənənə əsasında yaranır və ənənəvi mahiyyət daşıyır. Müasir folklor qeyri-ənənəvidir. Orada klassik folklora məxsus ənənəvi ünsürlər yox dərəcəsindədir.
3.Klassik folklor üzünü keçmişə çevirir. Yəni keçmişdə olmuş hadisələrdən bəhs edir. Müasir folkor isə üzünü bu günə tutub, bu günün aktual məsələlərindən bəhs edir.
4.Klassik folklordan fərqli olaraq müasir folklor yazı mədəniyyətinin içərisində yaranıb və yazı mədəniyyətinə bağlıdır.
Şəhər mədəniyyəti inkişaf etmiş ölkələrdə onun çoxlu janrları mövcuddur. Bununla yanaşı, Azərbaycanın Bakı, Gəncə, Şəki, Təbriz kimi şəhərlərində müasir folklor nümunələri yaranmaqdadır. Meyxana, şəhər lətifələri, ayrı-ayrı tanınmış şəxsiyyətlərdən bəhs edən rəvayət, əhvalat və xatirələr, şayiələr və qeybətlər və s. müasir follkor nümunələridir.


11.Arxaik folklorun xüsusiyyətləri və janrları;
Arxaik folklor şifahi söz yaradıcılığının ilk mərhələsidir və mifoloji düşüncənin məhsuludur. Arxaik folklor nümunələri bu gün də yaşayır. Ancaq bu örnəklər dünyanın mifoloji mənzərəsindən təmizlənmiş haldadır. Belə ki, bu örnəklərdə, əsas etibarilə, bu inancın tarixi, bu mərasimin keçirilməsi səbəbi barədə heç nə deyilmir. Bununla yanaşı, bu örnəklərdə söz, mifoloji dövrdə olduğu kimi, magik məna daşıyır. Yəni söz, hansısa təbiət qüvvəsinə (küləyə, yağışa, günəşə) ruhlara, heyvana və ya insana təsir etmək funksiyası daşıyır və bir çox hallarda mərasimə bağlı vəziyyətdədir. Müəyyən hallarda isə mərasimdən qoparaq müstəqil şəkildə yaşayır.
Mərasim nəğmələri və qədim mərasimdən baş götürən inanclar, alqış və dualar, qarğışlar, andlar, sınamalar arxaik folklor janrlarıdır.



Yüklə 110,53 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   41




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin