Stiven Kinq Yaşıl Mil



Yüklə 3,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/44
tarix07.04.2017
ölçüsü3,44 Mb.
#13625
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   44

www.vivo-book.com 

 

147 



– Bunu etməyi ona mən öyrətmiĢəm, – Delakrua fəxrlə dedi. “Ay 

sən  öləsən,  sən  öyrətmisən,  qorx  ki,  o  səni  öyrədər...”  –  deyə 

düĢündüm, amma bir söz demədim.  

– Onun adı Mister Cinqlzdır. 

–  Yox  bir!  –  Harri  mehribanlıqla  etiraz  etdi.  –  Onun  adı 

Paroxod-Billidir, cizgi filmindəki kimi. Bu adı ona rəis Hovell verib.  

–  Onun  adı  Mister  Cinqlzdır,  –  Delakrua  israr  etdi.  Əgər  sizə 

lazım  olsaydı,  istənilən  məsələdə  qatığa  qara  deyərdi,  amma  siçanın 

adına  gəlincə,  onu  fikrindən  döndərmək  mümkün  deyildi.  –  O  özü 

bunu  mənim  qulağıma  dedi.  Kapitan,  onun  üçün  bir  qutu  ala 

bilərəmmi?  Mənimlə  birlikdə  burada  yatması  üçün  siçanıma  bir  qutu 

ala bilərəmmi? – Ġndi onun səsində əvvəllər dəfələrlə eĢitdiyim yaltaq 

ton  əmələ  gəlmiĢdi.  –  Mən  qutunu  çarpayımın  altına  qoyacağam. 

Orada o, heç kimə maneçilik törətməz, heç kimə...  

–  Belə  görürəm  ki,  sənə  bir  Ģey  lazım  olanda  ingilis  dili 

imkanların inanılmaz dərəcədə yüksəlir.  

–  Oooo-ho-ho-hooo,  –  Harri  mənim  böyrümü  dümsükləyərək 

astadan mırıldandı. – Bəla özü də təĢrif gətirdi. 

Amma,  məncə,  Persi  həmin  axĢam  bəlaya  heç  oxĢamırdı.  O  öz 

saçlarını barmaqları ilə daramır, səfeh dəyənəyi ilə oynamırdı və hətta 

uniformasının  köynəyinin  ən  üstdəki  düyməsi  də  açıq  idi.  Onu  belə 

vəziyyətdə  ilk  dəfə  görürdüm  və  balaca  bir  detalın  necə  böyük 

dəyiĢiklik  yarada  bilməsi  məni  təəccübləndirirdi.  Amma  məni  ən  çox 



www.vivo-book.com 

 

148 



təəccübləndirən  onun  üzündəki  ifadə  oldu.  Üz  ifadəsindən  özünə 

arxayınlıq  və  sakitlik  oxunurdu.  Bu,  rahatlıq  ifadəsi  deyildi  – 

düĢünmürəm ki, Persi Uetmorun rahatlıq haqqında nəsə anlayıĢı olsun; 

əksinə,  əldə  etmək  istədiyini  ala  bilmək  üçün  bir  az  gözləməli 

olacağını qəfildən dərk eləmiĢ adamın ifadəsi idi. Bu da cəmi bir həftə 

əvvəl  Brutusun  yumruqları  ilə  qorxutduğum  cavan  oğlandan  onu 

tamamilə fərqli birisi edirdi.  

Delakrua  ondakı  bu  dəyiĢikliyi  sezmədi  və  dizlərini  sinəsinə 

sıxaraq kameranın bir küncünə qısıldı. Onun gözləri qorxudan o qədər 

böyüdü  ki,  az  qaldı  üzünün  yarısını  tutsun.  Siçan  onun  daz  baĢına 

dırmaĢaraq  orada  yerini  rahatladı.  Mən  bilmirdimki,  Persiyə 

inanmamağa  ciddi  səbəblərinin  olduğunu  siçan  xatırlayırdı,  ya  yox. 

Lakin  ona  baxanda  əmin  oldum  ki,  xatırlayır.  Bəlkə  də  baĢında 

oturduğu  fransızdan  gələn  qorxu  hissinin  iyini  duyaraq  sadəcə  ona 

reaksiya vermiĢdi.  

– Belə de! – Persi dilləndi. – Görürəm ki, sən özünə bir dost da 

tapmısan, Eddi.  

Delakrua  cavab  verməyə  cəhd  elədi  –  yəqin  ki,  onun  yeni 

dostuna  xətər  yetirəcəyi  təqdirdə  Persinın  baĢına  nələrin  gələ 

biləcəyinə  dair  boĢ  hədə-qorxu  (mən  belə  düĢünürəm),  –  lakin  səsi 

çıxmadı. Onun alt dodağı bir balaca əsdi, vəssalam; Mister Cinqlz isə 

qorxusundan  titrəmirdi.  O,  arxa  ayaqları  ilə  Delakruanın  saçlarından 

yapıĢmıĢ, ön ayaqlarını isə onun dazına qoyaraq sakitcə oturmuĢdu və 


www.vivo-book.com 

 

149 



gözləri  ilə  Persini  ölçürmüĢ  kimi  nəzərlərini  ona  zilləmiĢdi.  Adətən 

insanlar  öz  köhnə  düĢmənlərini  belə  baxıĢlarla  baĢdan  ayağa  süzərək 

ölçürlər.  

Persi nəzərlərini mənə çevirdi:  

–  Bu  mənim  qovduğum  siçan  deyilmi?  Demək  istəyirəm  bu, 

karser kamerasında özünə yuva qurmuĢ siçan deyilmi? 

Bir  söz  demədən  baĢımı  yırğaladım.  Mənə  elə  gəldi  ki,  Persi 

yenicə  “Mister  Cinqlz”  adı  verilmiĢ  bu  siçanı  son  dəfə  qovduğu 

gündən  bəri  görməyib  və  onun  üzündə  bu  siçanı  yenidən  qovmaq 

istədiyinin əlamətləri yoxdur.  

–  Hə,  düz  tapmısan,  həmin  siçandır,  –  cavab  verdim.  –  Lakin 

Delakrua iddia eləyir ki, indi bu siçanın adı Paroxod Billi deyil, Mister 

Cinqlzdır. O deyir ki, bu adı siçan özü onun qulağına pıçıldayıb.  

–  Demək,  elə  deyir,  –  Persi  dilləndi.  –  Möcüzələrin  arası  heç 

kəsilmir,  elə  deyilmi?  –  Birdən  mənə  elə  gəldi  ki,  Delakruaya  kimin 

burada  ağa  olduğunu  göstərmək  üçün  Persi  öz  dəyənəyini  çıxarıb 

kameranın  dəmir  barmaqlıqlarını  döyəcləməyə  baĢlayacaq.  Lakin 

Persi, sadəcə, əllərini belinə qoyaraq yerində durub baxırdı.  

Və  özümün  də  sizə  sözlə  izah  edə  bilməyəcəyim  bir  səbəbdən 

dedim: 


– Persi, Delakrua elə indicə bizdən bir qutu xahiĢ etdi. O, siçanın 

qutuda  yatmasını  istəyir.  Deyəsən,  siçanı  özü  ilə  kamerasında 

saxlamaq  fikrinə  düĢüb.  –  Səsimə  Ģəkk-Ģübhəli  bir  ton  verdim  və 


www.vivo-book.com 

 

150 



Harrinin  mənə  təəccüblə  baxdığını...  yox,  əslində,  görmədim,  hiss 

etdim. – Bu barədə nə düĢünürsən? 

–  DüĢünürəm  ki,  siçan  gecələrin  birində,  yəqin  ki,  Delakrua 

yatanda, onun burnunun içini murdarlayacaq və sonra qaçacaq, – deyə 

Persi  sakitcə  cavab  verdi.  –  Lakin  o,  fransızın  yeni  nəzarətçisi  də  ola 

bilər.  Mən  bu  yaxınlarda,  Tut-Tutun  arabasında  çox  gözəl  bir  siqar 

qutusu  görmüĢəm.  Amma  bilmirəm  onu  kiməsə  satıb  ya  yox.  Bəlkə 

qutunu iyirmi ya da on sentə satmağa razılaĢar.  

Mən  oğrun-oğrun  Harriyə  nəzər  saldım  və  gördüm  ki,  o,  ağzını 

ayırıb  bizə  baxır.  Bu,  həyulalar  Ġbnizar  Skrucun  baĢına  açdıqları 

oyunlardan  sonrakı  milad  səhəri  onda  baĢ  verən  dəyiĢikliklərin 

tamamilə eynisi olmasa da, ona həddən artıq yaxın idi.  

Persi  üzünü  dəmir  barmaqlıqların  arasına  soxaraq  Delakruaya 

tərəf  əyildi.  Delakrua  küncə  bir  az  da  bərk  qısıldı.  Allaha  and  içirəm 

ki, əgər imkanı olsaydı, əriyib divarın içinə girərdi.  

– Siqar qutusunu almaq üçün sənin iyirmi, ya da on sentin varmı, 

əbləh? – Persi soruĢdu. 

– Mənim dörd sentim var. Onları qutuya ödəməyə hazıram, əgər 

qutu gözəldirsə, s’il est bon (bu yaxĢıdır– fr.).  

–  Bilirsənmi  nə  var!  –  Persi  dedi.  –  Əgər  o  diĢsiz  qoca  oğraĢ 

“Korona” siqar qutusunu sənə dörd sentə satsa, mən əczaxanadan bir 

balaca pambıq oğurlayıb qutunun içinə döĢəyərəm və nə qədər ki sən 

buradasan,  özümüz  üçün  “Siçan  Hilton”  açarıq,  –  deyəndən  sonra 


www.vivo-book.com 

 

151 



Persi nəzərlərini mənə yönəltdi və, – Bitterbakın edamı zamanı aparat 

otağında  yerinə  yetirdiyim  iĢ  haqqında  raport  yazmalıyam,  Pol,  – 

deyib bir anlıq susdu və yenə davam etdi. – Sənin kabinetində qələm 

varmı? 


– Əlbəttə var! – cavab verdim. – BoĢ blanklar da var. Sol yuxarı 

siyirtmədə. 

–  Bu,  əla  oldu,  –  deyə  cavab  verəndən  sonra  o,  təkəbbürlü 

görkəmlə uzaqlaĢdı. 

Harri ilə baxıĢdıq. 

–  O  xəstələnməyib  ki?  –  Harri  təəccüblə  soruĢdu.  –  Bəlkə  öz 

həkiminə gedib və orada ona deyiblər ki, yalnız üç aylıq ömrü qalıb? 

Mən  ona  nə  baĢ  verdiyi  haqqında  heç  bir  fikrimin  olmadığını 

dedim.  O  vaxt,  elə  bir  qədər  sonra  da  dediklərim  həqiqət  idi,  amma 

zaman keçdikcə hər Ģeyi öyrəndim. Həmin hadisədən bir neçə il sonra 

Ģam  yeməyi  süfrəsinin  arxasında  mənim  Hal  Mursla  çox  maraqlı 

söhbətim  oldu.  O  vaxt  biz  artıq  sərbəst  söhbət  edə  bilirdik:  o,  artıq 

təqaüdə  çıxmıĢdı,  mən  isə  oğlan  uĢaqları  üçün  islah-əmək 

koloniyasında  iĢləyirdim.  Həmin  Ģam  yeməyində  biz  çox  içib  az 

yediyimizdən, dilimiz yaman açılmıĢdı. Söhbət zamanı Hal mənə dedi 

ki,  Persi  onun  yanına  gəlib  məndən  və  ümumiyyətlə,  YaĢıl  Mildəki 

həyatından  Ģikayət  edibmiĢ.  Bu  Ģikayəti  o,  məhz  Delakruanın  bizim 

blokumuza  gəliĢindən  və  onun  yeni  məhbusu  ölənəcən  döyməsinə 

mənimlə  Brutusun  münasibətindən  sonra  edibmiĢ.  Söhbətdən  məlum 


www.vivo-book.com 

 

152 



oldu  ki,  Persinin  ən  çox  xətrinə  dəyən  Ģey  mənim  ona  “gözümün 

önündən rədd ol” deməm olub. Onun düĢüncəsinə görə, qubernatorun 

qohumu olan adamla bu tərzdə danıĢmaq olmazmıĢ.  

Murs  onu  da  dedi  ki,  Persini  Ģikayət  etməkdən,  mümkün 

olduqca,  saxlamağa  çalıĢıb;  lakin  Persinin  məndən  Ģikayət  etməyə 

hazırlaĢdığını,  cəzalandırılmağıma  və  ən  azından,  həbsxananın  baĢqa 

hissəsinə  köçürülməyimə  nail  olmaq  fikrinə  düĢdüyünü  öyrənəndə, 

Persini  öz  kabinetinə  çağırmıĢ  və  ona  deyibmiĢ  ki,  əgər  o,  aranı 

qarıĢdırmaqdan  əl  çəksə,  elə  edəcək  ki,  Delakruanın  edamında  Persi 

öndə  duracaq  və  əmrlər  verəcək.  Yəni,  Persi  düz  elektrik  stulunun 

yanında  duracaqdı.  Hər  Ģeyə,  əlbəttə,  həmiĢə  olduğu  kimi,  mən 

rəhbərlik  edəcəkdim,  amma  müĢahidəçilər  bunu  bilməyəcəkdilər. 

Onlara  elə  gələcəkdi  ki,  edam  prosesinə  əsas  rəhbərliyi  məhz  cənab 

Persi  Uetmor  edir.  Murs  ona  bizim  süfrə  baĢında  müzakirə 

etdiyimizdən və mənim razı olacağımdan artığını vəd etməmiĢdi, lakin 

Persinin  bütün  bunlardan  xəbəri  yoxdur.  O,  mənim  baĢqa  yerə 

köçürülməyimlə  bağlı  etdiyi  təhdidlərə  son  qoymağa  razılaĢıb. 

Beləliklə, “E” blokundakı iĢçi atmosfer yenidən qaydasına düĢmüĢdü. 

Persi hətta özünün köhnə düĢməninin Delakrua ilə qalmasına da etiraz 

etmədi.  Çox  qəribədir,  düzgün  stimul  verildikdə,  bəzi  insanların 

davranıĢları  necə  də  dəyiĢirmiĢ!  Bu  kontekstdə  Mursun  təklifi  yalnız 

balaca, dazbaĢ fransızın həyatını almaq imkanını vəd etməkdən ibarət 

idi. 


www.vivo-book.com 

 

153 



 

 

9 

 

 

Tut-Tuta elə  gəldi ki, əla “Korona” siqar qutusu üçün dörd sent 



çox  azdır  və  belə  düĢünməkdə  bəlkə  də  o,  haqlı  idi  –  siqar  qutuları 

həbsxanalarda  çox  yüksək  qiymətləndirilirdi.  Belə  qutularda  min  cür 

xırda-xuruĢ  Ģeylər  saxlamaq  olardı,  onlardan  xoĢ  ətir  gəlirdi  və  bu 

qutularda  bizim  sakinlərimizə  azadlığı  xatırladan  nəsə  müəmmalı  bir 

Ģey  vardı.  Həbsxanalarda  siqaretə  icazə  verilsə  də,  siqara  icazə 

verilmirdi,  mənə  elə  gəlir  ki,  məhbuslara  azadlığı  xatırladan  da  elə 

budur. 

O vaxt artıq blokumuza yenidən qayıtmıĢ Din Stanton məbləğə 



bir sent əlavə etdi, mən özüm də bir sent verdim. Tut yenə də qutunu 

belə  ucuz  satmaq  istəməyərək  israr  edəndə,  iĢə  Brutus  qarıĢdı.  O, 

əvvəlcə  qocaya  belə  xəsis  olduğuna  görə  utanmalı  olduğunu  dedi, 

sonra isə vəd etdi ki, Delakruanın edamının ertəsi günü Ģəxsən özü bu 

qutunu ona qaytaracaq.  

–  Əgər  qutunun  satıĢından  danıĢırıqsa,  bəlkə  də  altı  sent, 

həqiqətən,  ucuz  qiymətdir,  biz  bu  haqda  uzun-uzadı  mübahisələr  edə 

bilərik, – Brutus dedi. – Amma razılaĢ ki, təklif etdiyimiz pul belə bir 

qutunun icarə haqqı üçün yaxĢı qiymətdir. Cəmi bir aydan, lap deyək 


www.vivo-book.com 

 

154 



ki,  altı  həftədən  sonra  o,  YaĢıl  Mildən  keçməli  olacaq.  Qutunun  yox 

olmasından sən xəbər tutunca, o, yenə sənin arabanın altındakı taxçada 

olacaq.  

–  O  özünə  ürəyiyumĢaq  bir  hakim  tapa  bilər  ki,  ona  oxunmuĢ 

hökmü  dəyiĢsin  və  o  da  burada  beləcə  oturub  “Köhnə  tanıĢlar  heç 

unudularmı”  mahnısını  oxuyar,  –  deyə  Tut-Tut  tutduğunu  buraxmaq 

istəməsə  də,  o,  vəziyyəti  hamıdan  yaxĢı  bilirdi  və  onun  hər  Ģeyi 

bildiyini Brutus da bilirdi. Gör neçə illərdi ki, – bəlkə də hələ atlı poçt 

arabaları  dövründən  –  qoca  Tut-Tut  üstündə  Bibliyadan  seçilmiĢ 

kəlamlar yazılan köhnə arabasını Kold Mauntində ora-bura sürürdü və 

əlbəttə  ki,  onun  çoxlu  informasiya  mənbəyi  vardı...  zənnimcə,  onun 

mənbələri bizimkilərdən daha etibarlı idi. Ona görə də o, yaxĢı bilirdi 

ki, Delakrua üçün ürəyiyumĢaq hakim tapmaq mümkün olmayacaqdı. 

Onun  ümidi  yalnız  qubernatora  qalmıĢdı,  o  da  ki,  bir  qayda  olaraq 

məhbuslara  cəzalarını  yüngülləĢdirən  fərman  çıxarmırdı,  əksinə,  öz 

seçicilərindən yarım düjününü diri-diri elektrik stulunda yandırmıĢdı.  

–  Hətta  onun  edamı  təxirə  salınmasa  belə,  bu  siçan  oktyabr 

ayında,  bəlkə  də  ġükran  Gününədək  qutunun  içini  batıracaq  axı,  – 

deyə Tut-Tut israrla mübahisə etsə də, Brutus artıq onun yavaĢ-yavaĢ 

yola gəlmək üzrə olduğunu sezmiĢdi. – Bir siçanın tualet kimi istifadə 

etdiyi siqar qutusunu sonra kim alar?  

–  Aman  Tanrım,  –  Brutus  dilləndi.  –  Səndən  indiyə  qədər 

bundan  daha  axmaq  söz  eĢitməmiĢdim,  Tut.  Məncə,  bu  birinci  yer 


www.vivo-book.com 

 

155 



tutar. Əvvəla, Delakrua bu qutunu elə təmiz saxlayacaq ki, istəyirsən 

qutunun içində lap kilsə naharı ye! O öz siçanını elə sevir ki, qutunu, 

yeri gəlsə, yalayıb təmizləyəcək. 

–  YaxĢı,  bunu  baĢa  düĢdüm,  –  deyə  Tut  burnunu  qırıĢdıraraq 

razılaĢdı. 

–  Ġkincisi,  –  deyə  Brutus  sözünə  davam  etdi,  –  siçan  peyini 

nədir,  axı...  quĢ  saçması  kimi,  balaca  bərk  kürəciklər.  Götürüb  çölə 

silkələsən, nə iyi qalar, nə izi.  

Qoca  Tut-Tut  baĢa  düĢdü  ki,  bu  mübahisəni  davam  etdirməyin 

onun  üçün  heç  bir  faydası  olmayacaq;  o,  nə  vaxt  üzü  küləyə  dura 

biləcəyini  və  nə  vaxt  onun  qasırğanın  qarĢısında  əyiləcəyini  baĢa 

düĢmək  üçün  burada  kifayət  qədər  uzun  müddət  yaĢamıĢdı.  Hələlik 

qasırğa  yox  idi,  lakin  bizim,  göy  formalıların,  siçandan  xoĢumuz 

gəlirdi,  üstəlik,  həm  də  Delakruanın  bu  siçanı  saxlamaq  fikrini 

bəyənirdik.  Bu  isə  qasırğa  olmasa  da,  ən  azından,  fırtına  demək  idi. 

Beləliklə,  Delakrua  qutuya  sahib  oldu.  Persi  isə  verdiyi  sözü  tutdu  – 

qutunun  içi  əczaxanadan  gətirlmiĢ  yumĢaq  pambıq  döĢəkcə  ilə 

döĢəndi.  Pambıq döĢəkcəni  ona Persi özü verdi və Delakrua pambığı 

almaq üçün əlini dəmir barmaqlıqların arasından uzadarkən, mən onun 

gözlərindəki  qorxunu  açıq-aĢkar  görə  bildim.  O  qurxurdu  ki,  Persi 

onun  əlindən  yapıĢıb  barmaqlarını  sındıracaq.  Mən  də  Persinin  belə 

edəcəyindən  bir  az  narahat  idim,  lakin  bu,  baĢ  vermədi.  Həmin  an 

mənim az qala Persidən xoĢum gəldiyini deyə biləcəyim yeganə an idi, 


www.vivo-book.com 

 

156 



lakin  hətta  o  anda  belə  onun  gözlərindəki  soyuq  təkəbbür  ifadəsini 

sezməmək mümkün deyildi. Delakruanın balaca, sevimli heyvanı var; 

elə  Persinin  də  vardı.  Delakrua  öz  sevimli  heyvanını  bacardığı  qədər 

sevib  əzizləyəcək,  onun  qayğısına  qalacaqdı;  Persi  isə  səbirlə 

gözləyəcək (ən azından, onun kimi birisinin səbir edə biləcəyi qədər) 

və sonra onu diri-diri yandıracaqdı.  

–  “Siçan  Hilton”  fəaliyyətə  baĢlayıb,  –  Harri  dedi.  –  Ġndi  məni 

düĢündürən  bir  sual  var:  bu  balaca  oğraĢ  ondan  istifadə  edəcək,  ya 

yox? 

Delakrua bir əli ilə Mister Cinqlzı tutub ehmallıca qutunun içinə 



qoyanda  bu  sualın  cavabı  məlum  oldu.  Siçan  ağ  pambığın  içinə 

dalaraq  öz  yerini  rahatladı,  elə  bil,  Bi  Xalanın  yun  Ģərfinə  dalmıĢdı. 

Elə o vaxtdan bəri qutu onun evi oldu, o vaxta qədər ki... Yox, Mister 

Cinqlzın hekayəsinin sonunu vaxtı gələndə danıĢacağam. 

Siqar qutusunun siçan nəcisi ilə dolacağına dair qoca Tut-Tutun 

narahatlığının  da  tamamilə  əsassız  olduğu  məlum  oldu.  Mən  qutuda 

heç  vaxt  bir  dənə  də  nəcis  qırıntısı  görmədim.  Delakruanın  dediyinə 

görə,  o  da  heç  nə  görməmiĢdi...  –  ümumiyyətlə,  kamerasının  heç  bir 

yerində.  Bir  xeyli  vaxt  keçəndən  sonra  Brutus  mənə  dirəkdəki  dəliyi 

göstərdi  və  biz  orada  xırda  rəngli  tiliĢkələr  tapdığımız  vaxt  karser 

kamerasının  Ģərq  küncündən  masanı  çıxardım  və  orada  siçan 

peyinindən balaca bir təpəcik aĢkar etdim. Belə məlum olurdu ki, o öz 

təbii  ehtiyaclarını  ödəmək  üçün  həmiĢə  eyni  yerə  gedirmiĢ,  özü  də 


www.vivo-book.com 

 

157 



bizdən mümkün olduqca uzağa. Bir Ģeyi də deməliyəm: siçanın harasa 

iĢədiyini  də  görməmiĢəm,  adətən,  siçanlar  öz  balaca  kranlarını  iki 

dəqiqədən  artıq  bağlı  saxlaya  bilmirlər,  xüsusilə  də  yemək  zamanı. 

Sizə demiĢdim axı, bu balaca yaranıĢ Allahın sirlərindən biridir.  

Mister  Cinlqz  siqar  qutusundan  olan  yeni  evində  yerləĢəndən 

təxminən  bir  həftə  sonra  Delakrua  bizə  nəsə  göstərmək  istədiyini 

deyərək,  məni  və  Brutusu  öz  kamerasına  çağırdı.  O,  nəsə  göstərmək 

adı ilə bizi elə tez-tez çağırırdı ki, artıq təngə gəlmiĢdik – əgər Mister 

Cinqlz pəncələrini havada oynadaraq kürəyinin üstünə çevrilirdisə, bu, 

dünyada  ən  maraqlı  vaqiə  idi  –  ən  azından,  bu  qara  qəpiyə  dəyməz 

əbləh  luizianalı  fransızın  fikrincə;  lakin  bu  dəfə  onun  göstərmək 

istədiyi Ģey həqiqətən əyləncəli idi.  

Delakruaya  hökm  oxunandan  sonra,  demək  olar  ki,  hamı  onu 

yaddan çıxarmıĢdı, lakin onun bir qohumu – ərə getməmiĢ qoca xalası 

–  vardı.  Məncə,  xalası  ona  həftədə  bir  dəfə  məktub  yazırdı.  Bir  gün 

xalası  ona  iri  bir  bağlama  dolusu  nanəli  nabat  göndərmiĢdi.  Buna 

bənzər  konfetlər  indi  “Kanada  Mints”  adı  ilə  satılır.  Nabatlar  iri, 

çəhrayı  həblərə  bənzəyirdi.  Delakruaya  bu  bağlamanın  hamısını 

birdəfəlik götürməyə icazə verilmədi, təbii – çünki bağlamanın içində 

iki  kiloqramdan  artıq  nabat  vardı.  Delakrua  mədə  sancıları  ilə 

xəstəxanaya  düĢənədək  bu  nabatları  yeməyə  davam  edəcəkdi.  Bizim 

YaĢıl  Milimizdəki  bütün  məhbuslar  kimi,  onun  da  ölçü,  əndazə 



www.vivo-book.com 

 

158 



haqqında heç bir anlayıĢı yox idi. Ona görə də biz ona bir dəfəyə altı 

nabat verirdik, özü də yalnız onun yadına düĢüb istəyəndə. 

Biz onun kamerasına yetiĢəndə Mister Cinqlz çarpayının üstündə 

Delakrua  ilə  yanaĢı  oturaraq  pəncələrində  tutduğu  həmin  çəhrayı 

nabatlardan  birini  məmnunluqla  gəmirirdi.  Delakrua,  sadəcə, 

fərəhindən  az  qalırdı  çatlasın  –  o,  beĢ  yaĢlı  oğlunun  ilk  qırıq-qırıq, 

dolaĢıq  ifasına  qıraqdan  tamaĢa  edən  klassik  pianoçuya  bənzəyirdi. 

Amma  məni  yanlıĢ  baĢa  düĢməyin;  gördüyümüz  mənzərə  həqiqətən 

çox gülməli idi. Nabat az qala Mister Cinqlzın bədəninin yarısı boyda 

idi və onun ağ tüklü qarnı artıq əməlli-baĢlı ĢiĢmiĢdi.  

– Eddi, nabatı ondan al, – deyə Brutus həm gülə-gülə, həm də bir 

az narahatlıqla qıĢqırdı. – Aman Tanrım, o partlayana qədər yeyəcək. 

Mən  nanənin  iyini  elə  buradanca  hiss  edə  bilirəm.  Ona  neçəsini 

yedizdirmisən? 

– Bu ikincisidir, – Delakrua cavab verdi və bir qədər narahatlıqla 

Mister Cinqlzın dombalmıĢ qarnına baxdı. – Sən həqiqətən düĢünürsən 

ki, onun... demək istəyirsən... qarnı doğrudan partlaya bilər? 

– Əlbəttə! – Brutus cavab verdi.  

Brutusun  nüfuzu  Delakrua  üçün  kifayət  idi.  O,  əlini  yarısı 

yeyilmiĢ  çəhrayı  nabata  tərəf  uzatdı.  Mənə  elə  gəldi  ki,  siçan  onun 

əlini  diĢləyəcək,  lakin  Mister  Cinqlz  itaətkarcasına  nabatdan,  daha 

doğrusu,  onun  qalıqlarından  imtina  edərək  onu  verdi.  Mən  Brutusa 

tərəf baxdım. Brutus da Ģübhə ilə baĢını yırğaladı – sanki, “yox bu ola 


www.vivo-book.com 

 

159 



bilməz”  deyirdi;  o  da  bir  Ģey  baĢa  düĢməmiĢdi.  Sonra  Mister  Cinqlz 

özünü  Ģappıltı  ilə  siqar  qutusunun  içinə  atdı  və  elə  yorğun  bir 

görkəmlə  böyrü  üstə  uzandı  ki,  onun  bu  hərəkətinə  üçümüz  də 

qəhqəhə çəkərək güldük. Bundan sonra biz tez-tez siçanı Delakruanın 

yanında  oturaraq  pəncələrinin  arasında  tutduğu  nabatları  gəmirən 

görürdük.  O,  bu  nabatları  elə  səliqə  ilə  yeyirdi  ki,  lap  elə  bil  axĢam 

vaxtı  çay  süfrəsində  oturmuĢ  yaĢlı  xanım  idi.  Onların  hər  ikisindən 

sonralar həmin dirəyin dəliyindən burnuma dəyən bir az acı, bir az da 

Ģirin nanəli nabat iyi gəlirdi.  

“E”  blokuna  əsil  qasırğa  kimi  çökən  Uilyam  Uortonun 

həbsxanamızda  peyda  olması  ilə  bağlı  hekayəyə  keçməzdən  əvvəl 

Mister  Cinqlz  haqqında  demək  istədiyim  bir  Ģey  də  var.  Nanəli 

nabatlarla  bağlı  hadisədən  təxminən  bir  həftə,  yəni  Delakruanın  öz 

dostunu  ölənədək  yedirtməyəcəyinə  tam  əmin  olandan  sonra  balaca 

fransız məni öz kamerasına çağırdı. Brutus bəzi məsələləri həll etmək 

üçün  intendantlığa  getmiĢdi,  mən  isə  blokda  təkbaĢına  qalmıĢdım  və 

belə  vəziyyətlərdə,  qaydalara  görə,  məhbusa  yaxınlaĢa  bilməzdim. 

Lakin  Delakruanı,  lazım  olarsa,  kürə  atırmıĢ  kimi,  bir  əlimlə  iyirmi 

metr  kənara  tullaya  biləcəyimdən  əmin  olduğuma  görə  qaydaları 

pozaraq onun nə istədiyini öyrənmək qərarına gəldim.  

– Bir tamaĢa  elə, boss Ekcum,  – deyə o dilləndi.  –  Ġndi  Mister 

Cinqlzın nələrə qadir olduğunu görəcəksən! – O, əlini siqar qutusunun 

arxasına uzadıb oradan balaca bir taxta makara çıxardı. 


www.vivo-book.com 

 

160 



–  Sən  bunu  haradan  götürmüsən?  –  deyə  ondan  soruĢsam  da, 

deyəsən,  verdiyim  sualın  cavabını  bilirdim.  Delakruaya  bunu  verə 

biləcək yeganə bir adam vardı.  

– Qoca Tut-Tutdan, – o cavab verdi. – Hə, bir bura bax! 

Mən  artıq  baxırdım  və  Mister  Cinqlzın  öz  qutusunun  içində 

ayağa  qalxaraq  ön  pəncələrini  qutunun  kənarlarına  söykədiyini  və 

muncuk kimi parıldayan qara gözlərini Delakruanın sağ əlinin baĢ və 

Ģəhadət  barmaqlarının  arasında  tutduğu  makaraya  zillədiyini 

görürdüm.  Mənzərəyə  tamaĢa  edəndə  kürəyimlə  üzüyuxarı  qalxan 

soyuq vicvicə hiss etdim. Həyatımda heç vaxt bir siçanın nəyəsə belə 

diqqətlə,  belə  dərrakə  ilə  baxdığını  görməmiĢdim.  Mən  Mister 

Cinqlzın  fövqəltəbii  bir  varlıq  olduğuna  inanmıram  və  əgər  siçan 

haqqında söylədiklərim sizi belə düĢünməyə vadar edibsə, lütfən məni 

bağıĢlayın;  lakin  onun,  öz  həmcinsləri  ilə  müqayisədə,  bir  növ  dahi 

olduğuna heç vaxt Ģübhəm olmayıb.  

Delakrua  əyilib  tırtılsız  makaranı  kameranın  döĢəməsi  ilə 

diyirlətdi.  O,  bir-birinə  ox  ilə  bərkidilmiĢ  iki  təkər  kimi  çox  rəvan 

hərəkət edirdi. Siçan bir göz qırpımında qutunun içindən çıxıb, it ağac 

qırığının  arxasınca  qaçdığı  kimi,  döĢəmə  ilə  onu  ardınca  Ģığıdı.  Mən 

təəccübdən qıĢqırdım və Delakrua məmnunluqla gülümsədi.  

Makara  divara  çırpılaraq  kənara  səkdi.  Mister  Cinqlz  onun 

ətrafına  dolanıb  arxasına  keçdi  və  makaranı  geriyə,  çarpayıya  tərəf 

diyirlətməyə  baĢladı.  Makaranı  geri  diyirlədərkən  hərəkət  səmtinin 


Yüklə 3,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   44




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin