Suleyman-m teze qxd

Çalışma 
34. İmtahana gəlməmisiniz. Dekana 
izahat 
yazın. 
İzahata verilən tələbləri göstərməklə onun formasını da qeyd edin. 
MONlllll HİTİİH HİViaRİ 
Monoloji nitqin natiqlik üslubunda ən çox yayılmış növləri çıxış, 
mühazirə və məruzədir. 
ÇIXIŞ 
məişət üslubunun ən geniş yayılmış növüdür. Monoloji 
nitqin bu növü daha çox prezident yanında ilin yekunlarına və ya 
istehsalatın hər hansı bir sahəsinə aid toplantıda, nazirlərin 
hesabatında, yığıncaqlarda, qurultay və iclaslarda özünü göstərir. 
Məsul şəxs qarşısında başqalarının monoloji nitqi çıxış 
adlanır. 
Ali məktəb rəhbərliyinin nümayəndələrinin (rektor, prorektor, tədris 
hissə müdiri, dekan, dekan müavinləri, kafedra müdirləri, kitabxana 
müdiri və b.), orta və peşə məktəblərinin, lisey və kolleclərin, mənzil 
istismar sahələrinin, idarə, müəssisə və təşkilatların rəhbərlərinin 
sinfə, auditoriyaya, iclas zalına, kabinetə daxil olub danışması, toy 
məclisində masabəyi və qonaqların təbrik üçün söz deməsi, 
mərasimlərdə, mitinqlərdə, bir tikilinin, qurğunun açılışında, hər hansı 
bir görüşdə deyilən qısa, 
S6 

---

yığcam və ya geniş fikirlər təplusu 
çıxışdır. 
Çıxışda söz alıb 
danışanın nitqi hansı münasibətlə deyilməsindən asılıdır. Söz 
sahibinin mövqeyi, həyatda tutduğu yer, yaxınlıq, dəstluq münasibəti, 
harada kimin və ya kimlərin qarşısında söz deməsi kimi məsələlər 
çıxışın ahənginə, tənuna ciddi təsir göstərir. Natiq qəmli, kədərli 
hadisələrdən kəsik-kəsik, fasilələrlə danışır, sözlərində, cümlələrində 
ləngiyir, amma təntənəli, bayram görüşlərində, ad günləri və 
yubileylərdə sürətli ritmiə danışır, bəlağətli və fəsahətli çıxışı ilə 
məclisi şənləndirir, insanlarda yaxşı əhval-ruhiyyə, xoş ovqat yaradır. 
Üç hissədən - giriş, əsas hissə və sən- luqdan ibarət çıxış ə vaxt 
razılıqla qarşılanır ki, natiq özündən əvvəl çıxış edənlərin dediklərini 
təkrarlamadan, dilin fənetik, leksik vasitələrindən qrammatik 
normalar daxilində, zəngin lüğət tərkibindən fikrini ərijinal şəkildə 
ifadə edə bilsin. 
Çıxış kiçik vaxt kəsiyində, adətən, plansız, konspektsiz ərsəyə 
gəlir. Lakin elmi kənfianslarda hansısa fakta, düstura, cədvəl və 
rəqəmlərə ehtiyac əlarsa, çıxış edən şərh edəcəyi məsələni müəyyən 
plan üzrə qeydlər əsasında apara bilər. 
Natiq üçün əsas keyfiyyət onun