T. C. BÜLent eceviT ÜNİversitesi Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü



Yüklə 2,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/24
tarix03.02.2017
ölçüsü2,62 Mb.
#7518
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24

T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 39 
 
13- BOŞALTICI LAVMAN UYGULAMA TALİMATI
 
 
 
1.
 
AMAÇ:  Alt  kolon  ve  rektum  içine  lavman  eriyiğini  vererek  eriyikle  birlikte  barsak 
içeriğinin dışarıya çıkmasını sağlamaya yönelik standart bir yöntem belirlemektir. 
2.
 
KAPSAM:  Bu  talimat  barsakta  bulunan  dışkının  dışarıya  boşaltılması  için  yapılan 
tanılama ve uygulama faaliyetlerini kapsar. 
3.
 
SORUMLULAR: Bu protokolün uygulanmasından hemşire sorumludur. 
4.
 
TANIMLAR: 
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER: 

 
Tanılama  

 
Lavman tipi;  
o
 
Kalıcı lavman,  
o
 
Geçici lavman,  

 
Yaş ve rektum mesafesi;  
o
 
Bebek 2,5 - 4 cm  
o
 
Oyun çağı ve okul öncesi 5 - 7,5 cm  
o
 
Okul çağı 10 cm  
o
 
Yetişkin 12,5 cm  

 
Sıvı Miktarı;  
o
 
Bebekte 50 cc veya daha az  
o
 
Oyun çocuğu ve okul öncesi çocukta 300 cc veya daha az  
o
 
Okul çağı çocukta 500-1000 cc  
o
 
Yetişkinde 750-1000 cc  

 
Lavman (eriyik) ısısı;  
o
 
Ateş düşürmek için: 35 °C  
o
 
Çocukta 37 °C  
o
 
Yetişkinde 35 °C - 38 °C  
o
 
Diğer  

 
Kateter;  
o
 
Çocukta 12-16 Fransız Numaralı  
o
 
Yetişkinde 18-20 Fransız Numaralı 

 
İşlem süresince tanılama;  
o
 
Rektal tüp yaşa uygun mesafede +/-  
o
 
Lavman setinde hava +/-  
o
 
Pozisyon stabilitesi +/-  
o
 
Rektal bölge  
˗
 
Fissur +/-  
˗
 
Fistül +/-  
˗
 
Hemoroid +/- 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 40 
 
o
 
Terleme +/-  
o
 
Taşikardi +/-  

 
İşlem sonrası tanılama;  
o
 
Verilen eriyiğin tolerasyonu +/-  
o
 
Amaca ulaşıldı mı +/-  
o
 
Gaz çıkarma +/-  
o
 
Dışkılama +/-  
o
 
Verilen miktarın tamamı geriye alındı mı?+/-  
o
 
Dışkı  
˗
 
Renk  
˗
 
Görünüm  
˗
 
Miktar  

 
Tanılama  Sıklığı:  İşlem  öncesi  ve  sonrası  bir  kez  yapılır.  Amaca  ulaşılamadıysa 
hekime bilgi verilir.  
 
6.
 
ARAÇ ve GEREÇLER: 

 
Lavman seti  

 
Koruyucu yatak bezi  

 
Sürgü ya da komot  

 
Tuvalet kâğıdı  

 
Disposable eldiven  

 
Uygun miktar ve ısıda eriyik  

 
Kayganlaştırıcı jel ya da pomat  

 
Paravan veya perde  
 
7.
 
İŞLEM BASAMAKLARI: 

 
İşlem öncesi hasta ve yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
Perde veya paravan çekilir,  

 
Lavman seti yataktan veya sedyeden 45-60 cm yukarı asılır,  

 
Koruyucu yatak bezi yatağa serilir,  

 
“Hastaya Pozisyon Verme Talimatı’na göre sol lateral pozisyon verilir (alt bacak 
düz, üst bacak kıvrık), 

 
Hastanın yanında sürgü bulundurulur, 

 
Tüpün üzerine kayganlaştırıcı sürülür,  

 
Hastaya derin nefes alması söylenir,  

 
Sol elle anüs bölgesi açılır, sağ elle rektal tüp yaşına uygun mesafede ilerletilir,  

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 41 
 

 
Tüp  yerleştirdikten  sonra  lavman  setinin  içerisindeki  solüsyon  hava  gitmeyecek 
şekilde verilir,  

 
Tüp bir kerede çekilir, 

 
Hasta 3-5 dakika sırt üstü yatırılır, altına sürgü verilir,  

 
Hastaya verilen sıvı miktarı kadar sıvının gelip gelmediği kontrol edilir,  

 
Dışkılama olmuşsa hastanın anal bölge temizliği yapılır,  

 
Dışkılama olmamış ise 1 saat sonra hekime haber verilir.  

 
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
Yapılan işlem ve sonuç “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir.   
 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 42 
 
14- BULANTI KUSMASI OLAN HASTANIN BAKIM TALİMATI 
 
1.
 
AMAÇ:  Bulantıyı  azaltıcı  girişimlerle  olası  komplikasyonları  önlemek  ve  hastayı 
rahatlatmak. 
2.
 
KAPSAM: Bu talimat;  bulantı  kusması  olan hastalarda hastanın  rahatlığını  sağlamaya 
yönelik bakımı kapsar. 
3.
 
SORUMLULAR: Bu talimatın uygulanmasından hekimler ve hemşireler sorumludur. 
4.
 
TANIMLAR  

 
Aspirasyon:  Nefes  alma  sırasında,  mide  içeriği  gibi,  yabancı  maddelerin  solunum 
sistemine kaçmasıdır.   

 
Antiemetik: Bulantı ve kusma önleyici ilaçlar.  

 
Fowler  pozisyonu:  Yatağın  baş  kısmının  yükseltilerek,  90°  oturma  pozisyonuna 
getirilmesi pozisyonuna fowler denir
.
 
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER:  
Bulantı, kusma belirtileri  

 
Bradikardi 

 
Solukluk 

 
Terleme 

 
Pupillaların genişlemesi 

 
Öğürme 

 
Besin artıklarının regürjitasyonu 
 
Hastanın  şuur  durumunun  değerlendirilmesi  önemlidir:  Yer,  zaman  ve  kişi 
oryantasyonu. 
 
Kusma ve bulantının özellikleri değerlendirilir; 

 
 Kusma öncesi bulantının olup olmadığı durumlar tespit edilir. 

 
 Bulantının sıklığı belirlenir.  

 
Sürekli (hiperemezis gravidarum, beyin tümörü, sitostatik tedavi) 

 
Süreksiz (kötü ağız hijyeni, kötü çevre faktörleri) 

 
Kusmanın ne zaman olduğu belirlenir. 

 
Açlık kusması (Gebelikte, kronik alkol bağımlılığında) 

 
Her yemekten sonra (akut gastritte, özofagus divertikülünde) 

 
Belirli gıdalardan sonra kusma (tiksinti, intolerans) 

 
Şiddetli ağrı ile kusma (böbrek ve safra koliği, pankreatit) 

 
Yemeklerden bağımsız kusma (kafa içi basınç artışı, menenjit, beyin tümörleri) 

 
Diyare ile birlikte kusma (enterit, ileus) 

 
Bulantıyla birlikte kusma (enfeksiyonlar, gastrointestinal hastalıklar) 

 
Sürekli kusma (hiperemezis gravidarum, beyin tümörü, sitostatik tedavi) 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 43 
 

 
Kusmanın şekli belirlenir: 

 
Gevşek, atonik ve akışkan (kusma refleksi yok, ileus) 

 
Fışkırır tarzda (kafa-beyin travmaları, pilor stenozu) 

 
Öğürme ile birlikte (seyahat hastalığı, gebelik) 

 
Kusma muhteviyatı değerlendirilir: 

 
Miktarı 

 
Rengi 

 
Kokusu (kötü kokulu pilor stenozu) 

 
İçerik  değerlendirilir  (Dilüe,  yapışkan,  pıhtılı,  safralı,  hematemez,  kahve  telvesi 
şeklinde, sindirilmiş besin) 
 
6.
 
ARAÇ VE GEREÇLER: 

 
 Özel ağız bakımı protokolüne uygun malzemeler  

 
 Acil durum için O2 tüpü  

 
 Aspirasyon cihazı 

 
 Paravan 

 
 Temiz çarşaf, giysi 

 
 Non- steril eldiven  

 
 Maske 
 
7.
 
İŞLEM BASAMAKLARI: 

 
 Oda  havalandırılır,  bulantı-kusmaya  neden  olabilecek  çevresel  faktörler  ortamdan 
uzaklaştırılır (hasta yakınlarını odadan çıkarın). 

 
 Hasta  mahremiyeti  korunmalı  ve  diğer  hastaları  rahatsız  etmemek  için  paravan 
çekilmelidir. 

 
 Uygulamalar  esnasında  rahat  olunmalı  ve  hastanın  anlayabileceği  şekilde  açıklama 
yapılmalıdır. 

 
 Hastaya uygun pozisyon verilir (mide içeriğinin aspirasyonunu önlemek için). 

 
Bilinci yerinde olan hasta için yarı fowler pozisyon 

 
Bilinci yerinde olmayan hastalar için baş yanda pozisyon 

 
 Takma dişleri varsa çıkartılır. 

 
 Kusma muhteviyatı aspire edilmişse aspirasyon işlemi uygulanır. 

 
Akciğer - kalp hastalarında göğüs ağrısı, solunum güçlüğü varsa: 

 
Uygun pozisyon verilir, 

 
Oksijen uygulaması yapılır (doktor orderi ile). 

 
 Malzemeler toplanıp temizlenerek kaldırılır. 

 
Hastanın  diyeti  ekip  çalışanlarıyla  birlikte  düzenlenir  (Kemoterapi  yapılmadan  4-6 
saat önce yağlı gıdaların kesilmesi, sevdiği gıda alımının sağlanması vb.). 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 44 
 

 
 Hastanın  aldığı  -  çıkardığı  sıvı  takibi  yapılır  ve  sıvı  alımı  düzenlenir  (özellikle 
antiemetikler sonrasında sıvı alımı artırılır). 

 
 Kusma  sonrası  diş  eti  ve  ağız  mukozası  değerlendirilerek  “Ağız  Bakımı  Talimatı” 
uygulanır. 

 
 Order edilen tedavi uygulanır. 

 
 Hasta rahat edebileceği pozisyona getirilir. 

 
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır. 

 
 Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır. 

 
 Yapılan işlem “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir. 
 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 45 
 
15- DEMİR PREPARATLARINI UYGULAMA TALİMATI 
1.
 
AMAÇ:  Demir  preparatlarını  uygun/doğru  teknikle  uygulayarak  komplikasyonları 
önlemek. 
2.
 
KAPSAM:  Bu  talimat  demir  eksikliği  ve  komplikasyonları,  demir  içeren  gıdalar, 
anaflaktik  reaksiyon  belirtileri,  yüksek  doz  belirtileri,  yan  etkilerinin  tanılanması, 
hastanın bilgilendirilmesi,  oral,  IM,  IV, (Z tekniği) demir preparatlarının uygulanması 
ile takibini kapsar.  
3.
 
SORUMLULAR: Bu talimatın uygulanmasından hemşire ve hekim sorumludur. 
4.
 
TANIMLAR: 
5.
 
UYARILAR ve ÖNERİLER: 

 
Oral  demir  preparatları,  gastrointestinal  sistem  (GİS)  yakınmalarına  yol  açmadığı 
sürece aç karnına verilir.  

 
Demir  içeren  oral  preparatlar,  süt  ve  süt  ürünleri,  çay,  kahve  gibi  içecekler  ve 
antiasitler, tetrasiklinler gibi ilaçlarla birlikte verilmez (en az 1 saat beklenmelidir).  

 
Bebeklerde mama ile birlikte verilmez (en az 1 saat beklenmelidir).  

 
Demir  ilacı  kullanımı  ile  gaitanın  rengi  koyulaştığından  GİS  kanama  ile 
karıştırılmamalı ve hasta ve yakınlarına bilgi verilmelidir.  

 
GİS  yakınmaları  oluşursa  ilacın  yemek  sonrası,  düzelmezse  yemek  aralarında 
alınması gerektiği ve demir ilaçlarının portakal suyu ile alındığında emilimin artacağı 
hasta ve yakınlarına anlatılmalıdır. 

 
Oral  ilaçlar  dişlerde  leke,  ağızda  tat  değişikliği  yapabileceğinden  “Ağız  Bakım 
Talimatı”na uygun ağız bakımı yapılmalıdır.  

 
IM  uygulamada  aynı  bölgeye  en  fazla  2.5  cc  tek  enjeksiyonda  uygulanır  (artan 
miktardaki ilaç diğer gluteal bölgeye yapılabilir).  

 
IM preparatlar; yalnız gluteal kasa Z tekniği ile derin olarak uygulanır.  

 
IV  demir  preparatları  perfüzyon  şeklinde  verilecekse;  sadece  %0,9  NaCl  ile 
sulandırılır (1/20 oranında).  

 
IV perfüzyona önce yavaş (20 damla/dk) başlanır sonra damla sayısı artırılarak (40-
60 damla/dk) devam edilir.  

 
Direkt IV demir preparatı 1 ml /dk da uygulanır.  

 
Anaflaktik  reaksiyon  görülebileceğinden,  kortikosteroidler,  adrenalin  ve 
antihistaminikler hazır bulundurulmalıdır.  

 
38 ̊C ve üzeri ateşte IV demir preparatı uygulaması ateş düşene kadar ertelenir.  

 
Sistemik arter kan basıncı yüksekse perfüzyon yavaş verilir.  
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 46 
 
Demir Eksikliği Anemisinin Komplikasyonları  

 
Çocuklarda  

 
Büyüme ve motor gelişmede duraksama,  

 
Öğrenme ve davranış bozuklukları,  

 
Uykuya eğilim,  

 
Enfeksiyonlara direnç azalması,  

 
Egzersiz intoleransı,  

 
Taşikardi-ödem.  

 
Genel Belirtiler  

 
Anemiye ait genel belirtiler (solukluk-halsizlik-çarpıntı-dispne),  

 
Tırnaklarda kolay kırılma, düzleşme, çukurlaşma,  

 
Saçlarda kolay kırılma ve kuruluk,  

 
Subfebril ateş,  

 
Çeşitli sindirim yolu yakınmaları,  

 
Splenomegali (Oluşum mekanizması bilinmez),  

 
Dil yüzeyleri çok düzgündür,  

 
Sinirlilik, uykusuzluk, inatçı baş ağrıları,  

 
Ağızda ve dilde yanma,  

 
Ekstremitelerde uyuşukluk. 

 
Gebelerde; 
o
 
Erken doğum,  
o
 
Olumsuz fetal gelişme.   
 

 
Demir İçeren Yiyecekler:  
Demirden Zengin 
Nispeten Zengin 
Demirden Fakir 
İstiridye Kırmızı 
Kırmızı, beyaz et 
Tahıl ürünleri 
Karaciğer 
Yeşil sebze ve meyveler 
İnek sütü  
Baklagiller 
Balık 
Ispanak (Emilimi az) 
Böbrek 
Üzüm 
 
Pekmez   
 
 
 

 
Demir Eksikliğinde Laboratuar Bulguları:  

 
Serum demiri düşük (%40 mikrogramdan az)  

 
Demir bağlama kapasitesi yüksek (%400 mikrogram ve üzeri)  

 
Ferritin 1 ml’ de 10 mg’dan azdır  

 
Retikülosit azalmış veya normal  

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 47 
 

 
Htc düşük, hemoglobin düşük, lökosit normal  

 
Tedaviye başladıktan 4-5 gün sonra retikülositoz başlar  

 
Trombosit sayısı normal ya da düşük  

 
Demir Tedavisi Uygulanmayacağı Durumlar:  

 
Demir yükselmesi  

 
Demire karşı aşırı duyarlılık  

 
Talasemi  

 
Bronşial astım (Allerji riski yüksek olduğu için gözetim altında)  

 
Chron hastalığı  

 
Kurşun  anemisi  (Bu  tür  anemide  demirin  kullanımında  bozukluk  vardır.  Demir 
vermenin bir yararı yoktur.)   

 
Anaflaktik Reaksiyon Belirtileri:  

 
Kızarıklık  

 
Kaşıntı  

 
Ürtiker  

 
Baygınlık  

 
Dispne  

 
Artralji  

 
Hipotansiyon  

 
Şok  

 
Tanılama  Sıklığı:  Uygulamaya  başlandığı  ilk  5  dakika  sürekli,  sonra  perfüzyon 
süresince  

 
Yüksek Doz Belirtileri:  

 
Mavi-yeşil kusmuk  

 
Siyah diyare  

 
Hipotansiyon/şok  

 
Mortalite %30  

 
Demir Tedavisinin Yan Etkileri:  

 
Bulantı, kusma  

 
Diyare/konstipasyon  

 
Midede yanma  

 
Ateş  

 
Geçici tat alma duygusu kaybı  

 
Ağızda metalik tat  

 
Lokal ürtiker  

 
Parenteral tedavide enjeksiyon yerinde ağrı-leke  

 
Anaflaksi  
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yürürlülük Tarihi: 
Ocak 2014 
Revizyon Tarihi 
 
Revizyon No: 
 
HASTA BAKIM TALİMATLARI 
 
B.E.Ü. 2014 
Sayfa 48 
 
6.
 
ARAÇ ve GEREÇLER: 

 
IM/IV ilaç uygulama talimatı malzemeleri 

 
Kortikosteroidler,  

 
Adrenalin,  

 
Antihistaminikler  
 
7.
 
İŞLEM BASAMAKLARI: 

 
İşlem öncesi hasta ve yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. 

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun yıkanır. 

 
Oral demir preparatları talimata uygun verilir,  

 
“Ağız Bakım Talimatına” uygun ağız bakımı yapılır/yaptırılır,  

 
IM  demir  preparatları  
İntramüsküler    (Kas  İçi-İm)  Yolla  İlaç  Uygulama  Talimatı
 
uygun hazırlayın, Z tekniği ile derin olarak uygulayın,  
Z Tekniği:  

 
İğneyi batırmadan önce doku yana doğru çekilir,  

 
Enjeksiyonun sonunda 2-3 dizyem hava verilir,  

 
İğneyi çekince enjeksiyon yeri ovmadan baskı uygulanır,  

 
Vital bulguları talimata uygun kontrol edin (IV uygulama öncesi),  

 
IV demir preparatları “
İntravenöz (Damar İçi - Iv) Yolla İlaç Uygulama Talimatı
 na 
uygun;  1  ampul  preparatı  100  ml  %0,9  NaCl  ile  sulandırılıp,  önce  dakikada  20 
damla, daha sonra 40-60 damla olacak şekilde uygulanır,  

 
Direkt IV uygulanacaksa ilaç 1 ml/dk şeklinde verilir,  

 
Anaflaktik  reaksiyon  açısından  ilk  5  dakika  hasta  yalnız  bırakılmamalı,  daha  sonra 
işlem boyunca hasta gözlemlenmelidir,  

 
Hasta  yüksek  doz  tanılama  kriterlerine  göre  tanılanır,  belirtilerden  herhangi  biri 
görüldüğünde derhal doktora haber verilir,  

 
Kullanılan malzemeler kaldırılır,  

 
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.  

 
Eller “El Hijyeni Talimatı”na uygun yıkanır. 

 
Elde  edilen  belirti,  bulgular  ve  yapılan  işlem  “Hemşire  Gözlem  Formu”na 
kaydedilir.          
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
T.C. 
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ 
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi 
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü 
 
Yüklə 2,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin