T. C. Sa lık Bakanlı ı
Fizikokimyasal özellikleri
Yüklə 463,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Teratojenik Etkileri
- Farmakokinetik
- Desfluranın kan ve dokulardaki çözünürlü ü
- Metabolizma ve Eliminasyon
- Farmakodinamik Solunumsal Etkileri
|
Fizikokimyasal özellikleri: Desfluran, bir metil etil eterdir.(CF2H-O-CFH-CF3 ) ekil 1: 1,2,2,2- tetraflouroethyl diflouromethyl ether Ş (21) Kaynama noktası (760 mmHg = 1 atm. basınçta 22.8°C), izofluran ve sevofluranın kaynama noktalarından oldukça dü üktür ş (22)
. Yanıcı ve patlayıcı de ildir. Molekül a ırlı ı ğ ğ ğ 168.04 daltondur. Dü ük akım anestezisine imkan sa lar. Dü ük kan-gaz çözünürlü üne ve dü ük ş ğ
ğ ş
anestezik potense sahip oldu undan, hasta tarafından alınımı da daha dü üktür. E er yüksek ğ ş ğ
akım ile kullanılırsa hastanın ekshale etti i hava ile büyük miktarda atılım olmakta ve yeniden ğ
yüksek miktarda anestezik ajan verilmesi gerekmekte, bu durumda bo a giden anestezik miktarı ş
da daha fazla olmaktadır. Oysa bu ajan dü ük akımla kullanılırsa; hem daha fazla tasarruf ş
sa lanmakta, hem de ba langıçta gerekli olan yüksek akım periyodu daha kısa olmaktadır ğ ş (23) . Doymu buhar basıncı (20°C’da 669 mmHg), izofluran ve sevofluranınkilerden dü üktür ş ş
. 10
Desfluranın oda ısısında 1 atmosfer olan buhar basıncı; sevofluran, izofluran gibi anestetikleri sa layan de i ken-bypass vaporizatörlerden tamamen de i ik yapıda, yeni bir ğ ğ ş
ğ ş
vaporizasyon teknolojisini gerektirmi tir. Desfluran vaporizatörlerinin mekani i yeni olmakla ş ğ
birlikte, sa layıcı sistemin görünüm ve fonksiyonu halen kullanılan vaporizatörlerle aynıdır.Yeni ğ
bir vaporizatör teknolojisi, sıvı haldeki desfluranı gaz haline çevirerek ve seyreltici akımı ile gaz halindeki desfluran akımları anestezistin önceden belirtti i ekilde dengelemek suretiyle, ğ ş
ğ (25)
. Yo unla manın olmaması için, vaporizatörün rezervuarı ve rezervuarı örten bo luk ğ ş
ısıtılmaktadır. Bu tarz bir ısıtma sistemi olmasaydı (1 atm basınçta, 22.8 °C'ın altındaki ısılarla kar ıla acak olursa), sıvı desfluran yo unla abilirdi. Desfluran yakla ık 39 °C'a kadar ısıtılarak, ş ş
ğ ş ş yakla ık 1460 mmHg gibi belli bir buhar basıncı sa lanır. Seyreltici akımı ile karı tı ında, ş ğ
desfluranın parsiyel basıncı çok so uk bir ortamda bile yo unla masına izin vermeyecek kadar ğ ğ
dü üktür
ş (25)
.
Vaporizatörün tasarımında bazı güvenlik özellikleri de yer almaktadır.Vaporizatör, akan bir gaz kayna ına ba lı olmadıkça (0 ğ ğ
, 0 2 +N 2 0 ya da hava ile birlikte ya da O 2 ile birlikte olmaksızın) desfluran çıkı ına izin vermez. Sensörler ısı ve basınçları ölçer. Standart de erlerden ş ğ farkedilir düzeyde sapmalar olu ursa, preparat akı ını durdurulmasını tetikleyecek ayarı yapar. ş ş
Sıvı haldeki desfluran sürekli olarak buharla arak, rezervuarın içinde vaporizatörün ş
doldurulmasını gösteren bir alarmın tetiklenmesine yol açan bir düzeye iner. Ayrıca, sıvı desfluran düzeyi de göstergede izlenebilir. Desfluran uygulamasına son vermeye gerek olmaksızın, herhangi bir zamanda vaporizatöre sıvı desfluran eklenebilir; desfluranın çok dü ük ş
kan-gaz eriyirli i (0.42), anestezi derinli inin azalmasının önlenmesi için, vaporizatörün ğ ğ kapatılmadan doldurulması zorunlulu unu getirmi tir ğ ş
. Vaporizatör geli tirilirken, saydam bir ş
madde ile kaplı, desfluran seviyesinin dı arıdan görülebilmesine imkan sa layan elektronik ş ğ sensörler yerle tirilmi tir. Sıvı seviye sensörleri sayesinde, vaporizatör içinde yakla ık 60 ml ş ş
desfluran kaldı ında alarm verir; ve içerideki desfluran miktarı çok dü tü ünde ise aygıt ğ ş ğ
ısıtıcılarını kapatır. Desfluran herhangi bir katkı maddesi veya koruyucu madde gerektirmez. Bunun tersine halotan, vaporizatörde tortu bırakabilen thymol ilavesini gerektirir. Sevofluranın oldu u gibi, desfluran da; paslanmaz çelik, pirinç, alüminyum, nikel kaplı pirinç, bakır ya da ğ
ş
girmez (26) . Sodalime ile etkile im sonucunda sevofluran kullanımında compound A, desfluran ş
kullanımında ise karbon monoksit (CO) olu tu u bilinmektedir ş ğ (27)
. Dü ük akımlı anestezi, ş
kanister içindeki ısıyı yükselterek sevofluran ile compound A olu umunu arttırır. Compound ş
11 A'nın sodalime yapısında bulunan KOH (Potasyum hidroksit) ile etkile im sonucunda olu tu u ş ş ğ ve ısının da bu reaksiyonu arttırdı ı gösterilmi tir ğ ş (27) . Desfluran kullanımı ile CO olu umunda ş
ş
anestezide kanister içinde daha nemli bir ortam olu tu u için CO olu umunun önemli düzeyde ş ğ ş
engellendi ine dikkat çekilmektedir ğ (28) . Di er bir deyi le standart sodalime ile etkile im ğ ş ş bakımından dü ük akımlı anestezi sevofluran kullanımında compound A olu umunu arttırarak ş ş
göreceli de olsa olumsuz, desfluran kullanımında ise CO olu umunu azaltarak olumlu bir etkiye ş
yol açmaktadır (28)
. Desfluranın olu masına neden olan klorun yerine flor geçmesi, aynı zamanda etki ş
ş ş ş ş ş
MAC'ı %6 dır. MAC; ya , vücut ısısındaki dü ü ve e zamanlı olarak ba ka depresan etkili ş ş ş
ş ş
ilaçların (azot protoksit, fentanil, midazolam) uygulanması ile birlikte dü er ş (29) . Anestezi süresi, MAC'ı etkilemez. nsanlarda, ya lılık desfluranın MAC'ını azaltmaktadır. Di er güçlü etkili İ ş
inhalasyon anesteziklerinde oldu u gibi, MAC, bir ya ından küçüklerde en yüksek ğ ş
de erlerdedir. leri ya larda da neredeyse yarı yarıya dü er. % 60 konsantrasyonunda azot ğ İ ş ş
protoksit eklenmesi, desfluranın MAC de erlerini tüm ya gruplarında yakla ık %3 ğ ş ş
azaltmaktadır (30) . Anestezi adjuvanı olarak kullanılan depresanlar, beklendi i üzere desfluranın MAC'ı ğ
üzerine kalitatif etki göstermektedirler. Desfluran tek ba ına ya da % 60 azot protoksit üzerinde ş
verildi inde, fentanil desfluranın MAC'ını dü ürmektedir. Bu dü ü doza ba lıdır. Oksijen ğ ş ş ş ğ
içinde verilen desfluran ile, fentanilin 3mcg/kg'lık indüksiyon dozu, desfluranın MAC'ını %6.3'ten % 2.6'ya dü ürmektedir. Desfluran MAC'ındaki fentanil ile olu turulan dü ü , ş ş ş ş sevofluranın MAC'ındaki dü ü le benzerdir. Benzer ekilde, midazolam da desfluranın MAC'ını ş ş ş
dü ürmektedir. Midazolamın 0.05 mg/kg düzeyindeki premedikasyon dozu, MAC'ı %22 ş
oranında dü ürmektedir ve bu etkisinden dolayı, anestezi sonrası uyanma süresini ş
uzatmaktadır (30)
. Eri kin ya grubunda, desfluranın %100 oksijenle MAC de eri %6-7.3 olup; %60 azot ş ş
protoksit kullanılan vakalarda bu de er %2.8-4.0 düzeylerine dü erken; opioid veya ğ ş
benzodiazepin kullanılan hastalarda doz daha da azalır. Çocukluk ça ında %100 oksijen ğ
varlı ında MAC de erleri % 10 düzeylerinde iken, ileri ya larda bu de er, %5.2 ye iner ğ ğ ş ğ (31) . Dü ük kan/gaz da ılım katsayısı (0.42) ve doku/kan katsayıları (ya /gaz:18.7, ş ğ
beyin/gaz: 0.54, kan/gaz: 0.45, beyin/kan: 1.3), anestezi idamesi sırasında alveoler konsantrasyonda hızlı de i ikliklere izin verir; böylece anestezi derinli inin kontrolü kolayla ır. ğ ş
ğ ş
Daha yüksek erirli e sahip inhalasyon ajanları ile kar ıla tırıldı ında, bu hızlı de i me ğ ş ş ğ ğ ş
yetene i, total anestezik kullanımını azaltır ve anesteziden sonra hızlı bir derlenmeye katkıda ğ
bulunur. Desfluran, 22.8 °C'nin altındaki sıcaklıklarda renksiz, volatil bir sıvıdır. Kimyasal olarak oda ısısında stabildir ve en az 24 ay raf ömrü vardır (32)
. Kimyasal olarak bilinen tek yıkım ürünü, sodalime ile do rudan etkile erek olu an dü ük düzeylerde floroformdur ğ ş
ş (CHF3). Olu an ş CHF
3 miktarı, e it MAC dozlarda uygulanan izofluranla olu an miktarla aynıdır. Kuvvetli asitlerin ş ş
varlı ında bilinen bir yıkım reaksiyonu yoktur ğ (33) . Karaci erde minimum biyotransformasyona u rar. Desfluranın %0.02'den daha azı ğ ğ
idrarla, metabolitleri halinde atılır. Teratojenik Etkileri: Organogenez sırasında yakla ık 10 ve 13 kümülatif MAC/saat desfluran uygulanan sıçan ş
ş ş
sonrası rejeksiyon ve maternal toksisitede artı gözlenmi tir. Bununla birlikte, 10 kümülatif ş ş MAC/saat desfluran uygulanan tav anlarda, preterm sezaryen ile do urtulan erkek yavruların ş ğ
vücut a ırlıklrında % 6 azalma gözlenmi tir ğ ş (33) .
Moleküler yapının farmakokinetik etkisi desfluran ile izofluranın kar ıla tırılması ile ş ş
ortaya konulabilir; izofluranın desflurandan tek farkı alfa etil karbon yerle imindeki klor ş
(34) .
Desfluranın olu umunu sa layan bu de i im çözünürlü ü 3 kez azaltır, etkinli i ise 3 ş ğ ğ ş ğ ğ kez artırır. Bunun yanı sıra desfluranın buhar basıncı 3 kez daha yüksek olup, in vivo ve in vitro bozunuma direnç 10 kez daha yüksektir. Desfluranın minimum alveolar konsantrasyonu (MAC) isofluranın be katı olmakla birlikte her iki bile ik de oksijenasyonu bozmadan anestezi ş ş
sa layabilir, azot protoksit de bu ilaçlarla birlikte sakıncasızca kullanılabilir. Desfluranın MAC ğ
de eri di er inhalasyon anestezikleriyle aynı faktörlerden etkilenir. ndüksiyon hızını etkileyen ğ ğ İ
temel faktörler; kan/gaz eriyebilirli i, alveolar ventilasyon, kardiyak output, inspire edilen ajanın ğ
kullanılan yo unlu u ve havayolu irritasyonun derecesidir. ndüksiyon hızı sevoflurandan daha ğ ğ İ hızlıdır. Desfluranın kan ve dokulardaki çözünürlü ü, inhale edilen di er gaz anesteziklerden ğ ğ daha dü üktür, bunun sonucunda ilaç uygulaması sırasında inhale edilen konsantrasyona kar ı ş ş
alveoler konsantrasyonunda daha hızlı bir yükselme ve eliminasyon sırasında da daha hızlı bir dü ü olur ş ş (35)
. Desfluranın keskin kokusu, anestezinin indüksiyon hızını sınırlasa da, hayvanlarda ve insanlarda yapılan çalı maların verileri, di er inhale anesteziklerle kar ıla tırıldı ında, ş ğ
ğ
desfluran ile yapılan anesteziden sonraki uyanma hızının daha yüksek oldu unu göstermektedir. ğ
Örne in desfluran ile sa lanan anesteziden sonraki uyanma hızı, izofluran anestezisinden ğ ğ
sonraki uyanma hızına kıyasla iki ile dört kat daha yüksektir. Benzer ekilde, desfluran ş
13 anestezisinden sonra uyanma hızı, propofol gibi intravenöz ilaçlarla sürdürülene benzer düzeydeki intravenöz anesteziden uyanma hızı ile aynı ya da daha yüksektir. Tiopental, midazolam gibi sabit dozda hipnotik ilaçlar ya da narkotiklerin desfluran ile e zamanlı olarak ş
uygulanması di er güçlü etkili inhale anestezikler ile sa lanan anestezilerden sonraki uyanma ğ ğ hızları ile arasındaki farkı azaltabilir. ç organlara geçen ya da anestezi devresi içine olan İ
ğ
eliminasyon özelliklerinde belirgin bir de i ikli e yol açmaz ğ ş ğ (35) . Desfluranın kan ve dokulardaki çözünürlü ü: ğ Desfluranın dü ük (0.42) kan/gaz partitisyon katsayısı, di er ajanların uygulamalarından ş ğ
sonra saptanan artı ve dü ü lere göre desfluranda indüksiyon ve uyanma sırasında daha hızlı ş ş ş bir kinetik olu turur. nsanlarda ve hayvanlarda yapılan çalı malar, önceden yapılan bu ş İ
tahminleri do rulamaktadır. E zamanlı olarak desfluran, izofluran, halotan ve sevofluran ğ ş
verilenlerde, desfluran ile alveoler konsantrasyonda; inspire edilen konsantrasyona yakla an ş
daha hızlı artı gözlenmi tir. Desfluran ile elde edilen FA/Fj (alveolar ş ş konsantrasyon/inspirasyon konsantrasyonu) sonuçları, tek ba ına desfluran verilen daha önceki ş
ş ğ
bir FA/Fj artı ına sahiptir. Bu fark, azot protoksitin daha yüksek konsantrasyonda verilmesinden ş
kaynaklanan etki güçlenmesine (konsantrasyon etkisi) ba lıdır, nitröz oksid % 70'lik bir ğ
inspirasyon konsantrasyonu ile verilirken, desfluran sadece %2'lik bir konsantrasyonda verilmi tir ş (36)
. Anestezi idamesi sırasında, desfluran kan ve dokulardaki dü ük çözünürlü ü ş ğ
vaporizatörden verilen anestezik konsantrasyonu (F D ) ile alveollerde bulunan (FA) konsantrasyon arasındaki farkın izoflurandan 5 kat dü ük olmasıyla sonuçlanmaktadır. Verilen ve alveollerde ş
bulunan konsantrasyonların birbirine yakın olması, anestezinin daha etkin bir biçimde kontrol edilebilmesini sa lar. Desflurana daha hızlı ve kesin bir ekilde cevap alınması sayesinde, ğ ş
alveoler anestezik konsantrasyonu, özellikle ilaç için özelolarak tasarlanmı bir analiz cihazının ş
yoklu unda da kolayca ayarlanabilir. ğ Anestezi indüksiyonunda oldu u gibi desfluranın alveoler konsantrasyonunun ğ
sürdürülmesi için de "yüksek basınç" kullanmak gerekmemekte, dolayısıyla da izofluranda oldu u gibi hedeflenen dozun üzerine çıkılması tehlikesi olmamaktadır ğ (37) . Anestezik maddenin eliminasyonu sırasında, desfluranın
alveoler konsantrasyonu (FA), sevofluranın alveolar konsantrasyonuna kıyasla hızla dü mektedir. Sonuç ş
olarak, desfluran kullanımında derlenme daha kısa sürede olu maktadır. Desfluran kullanımında, ş
anestezinin sonlandırılması ile uyarıya ilk cevabın alınması arasında geçen süre izoflurandan iki kez kısadır. Benzer ekilde, desfluran anestezisinden sonra bili sel yetiler ve koordinasyon, ş ş
14 normale daha çabuk dönmektedir (38)
. Ba ka bulgular desfluranın derlenme kalitesinin de izoflurana kıyasla üstün oldu unu ş ğ
dü ündürmektedir ş (38) . Tsai ve ark. (39)
desfluranın postoperatif dönemde izoflurana göre daha az titreme (desfluranla % 12.5, isofluranla % 56) ve deliryuma (desfluranla % 0, izofluranla % 44) yol açtı ını saptamı lar. Bunun yanısıra derlenmenin ilk 45 dakikasının her döneminde ğ ş desfluranın derlenme skorları daha iyiydi. Metabolizma ve Eliminasyon: Elde edilen veriler, destiuranın biyolojik yıkılıma kar ı, halen bilinen halojenli ş
ğ
u rayan potent inhalasyon anestezi idir. Sevoflurandan 250 kez daha metabolize olur ğ ğ (38) . Desfluranın yıkılım oranı di er halojenli preparatlar içinde en az yıkılıma u rayan ğ ğ
izofluranınkinin 1/10 u kadardır (33)
. Sitokrom P-450 vasıtasıyla, desfluranın alfa-etil karbon atomu ile hidrojen atomu arasına, aktif bir oksijen atomu sokulur; ortaya çıkan stabil olmayan ürün, üç serbest flor (FI) iyonuna yıkılarak, trifloroasetikasit, CO 2 ve su açı a çıkar ğ (40)
. Farmakodinamik Solunumsal Etkileri: ndüksiyon sırasında, desfluranın %6'ya varan İ
konsantrasyonları nefesi tutma, öksürük, sekresyon artı ı ve laringospazmı provoke edebilir ş (41) . Ancak anestezi indüksiyonunda kullanılması gerekti inde; uygulanan yüksek doz, ğ
oksijen konsantrasyonunun devamı için, azot protoksit ya da taze hava akımının olması gerekebilir (42) .
tutulması, sekresyon artı ı oksihemoglobin desatürasyonuna neden olabilece inden, genel ş ğ anestezi indüksiyonu için maske ile kullanımı önerilmemektedir (43) .
volümü ve CO 2 'e ventilatuar yanıtı azaltırken, bir yandan da PaC0 2 (Parsiyel karbondioksit basıncı) düzeyini yükseltir. Azot protoksitin e it MAC konsantrasyonunda desfluran ile ş
de i tirilmesi, PaC0 ğ ş
2 artı ını azatmakla birlikte, CO ş 2
ş ş
baskılanmayı etkilemez (43)
. Gönüllülerden elde edilen ilk sonuçlar, desfluranın daha yüksek konsantrasyonlarına maruz kalan gönüllü ve hastalardan elde edilenlerden kalitatif ve kantitatif olarak farklılık göstermekteydi. lk çalı malarda oldu u gibi, %6'ya kadar olan desfluran konsantrasyonlarında İ ş
hava yolu irritasyonuna ili kin herhangi bir kanıt saptanmadı. %6 ila % 7’yi a an ş ş
konsantrasyonlar ba langıçta sıklıkla nefes tutma, öksürük ve laringospazma yol açmaktaydı ş (41) . 15
Hava yolu irritasyonuna yanıt olarak özellikle çocuklarda desatürasyon meydana gelmekteydi (43)
. Gönüllülerde gerçekle tirilen ilk çalı malarda saptanan ventilasyon baskılanması, daha sonraki ş ş
çalı malarda uygulanan daha yüksek konsantrasyonlarda daha belirgin hale gelmi tir. ş ş PaC0 2 'deki de i iklikler; minimal düzeyde solunumdaki azalmadan çok, tidal volümdeki ğ ş
azalma ile ölü bo lu un artmasına ba lıdır. Solunum hızındaki artı , minimal düzeydeki ş ğ ğ ş solunumda desfluranın yol açtı ı benzer bir dü ü ten kaynaklanan tidal volüm dü ü ünü ğ ş ş
ş ş
kısmen ya da tamamen engellemektedir. Solunum hızındaki artı , anestezi in dozu ile do rudan ş ğ ğ ili kilidir ve anestezide kullanılmı sa daha büyük olur. Solunum hızındaki artı , minimal ş ş
düzeyde solunumu sürdürme e iliminde olsa da, ölü ventilasyonun total ventilasyona oranı ğ
ğ
solunumda ortaya çıkan dü ü , PaC0 ş ş 2 'deki doza ba ımlı artı ı açıklar ğ ş (45,46) . Desfluranın bronkomotor tonus üzerine etkisi bilinmemektedir. Desfluran ile ilgili ilk klinik denemelerde, desfluran verilen 76 hastada astım öyküsü bulunmakla birlikte, bu hastaların hiçbirinde anestezi sırasında hırıltılı solunum (wheezing) geli memi tir. Geri kalan astım ş ş
öyküsü olmayan 1767 hastanın 10 tanesinde (% 0.57), anestezinin herhangi bir a amasında, ş
hırıltılı solunum oldu u belirtilmi tir. ğ ş Desfluranın solunumu baskılayıcı etkilerinin, sevofluran gibi di er güçlü etkili inhale ğ
anesteziklerinkilere benzer oldu u sonucuna varabiliriz. Anestezi sa layıcı konsantrasyonlar, ğ ğ solunum hızındaki artı a ra men alveoler ventilasyonu azaltır. Bu düzeydeki konsantrasyonları ş ğ
ayrıca, hastanın hava yolunu açık tutabilme ya da hava yolundaki yabancı cisimlere refleks cevabı da zayıflatır. Bütün güçlü inhalasyon anestezikleri, doza ba lı olarak solunum ğ
(47) .
Yüklə 463,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|