Nazorat uchun savollar:
1. Tuproqni tabiiy komponent sifatida qanday ta’riflaysiz?
2. Tuproqni tabiatda modda va energiya almashinuvidagi rolini ta’riflang.
3. Tuproqni nima uchun ba’zi olimlar landshaftning ,,kо‘zgusi” yoki ,,xotirasi” deb biladilar?
4. V.V.Dokuchayev – tuproqshunoslik va tuproqlar geografiyasining asoschisi ekanligining mohiyati nimada?
5. V.V.Dokuchayevning fan taraqqiyotiga qо‘shgan hissasi nimada?
6. Tuproq tо‘g‘risidagi ilk tushunchalar va ilmiy qarashlarning asosi nimada?
7. О‘rta Osiyolik allomalarning tuproq tо‘g‘risidagi fikrlarini bilasizmi?
8. Rus olimi M.V.Lomonosovni nima uchun birinchi tuproqshunos deb atalgan?
9. AQShda XIX asr oxiriga kelib tuproq xaritalarini yaratilishining sababi nimada?
10. Tuproqlar geografiyasining rivojlanishiga hissa qо‘shgan xorijiy olimlar tо‘g‘risida nimalarani bilasiz?
Foydalaniladigan adabiyotlar:
Rafiqov A.A., Abirqulov Q.N., Xodjimatov A.N. Tabiatdan foydalanish iqtisodiyoti. T.: Adabiyot jamg‘armasi, 2004 (О‘quv qо‘llanma).
Tojiyev U., Namozov X. va b. O’zbekiston tuproqlari. “O’zbekiston milliy ensiklopediyasi” davlat ilmiy nashriyoti. T.: 2004.
Turopov I., Nomozov X. Tuproq bomitirovkasi. T.: Fan va texnologiya, 2010.
Xoliqov Sh., Uzoqov P., Boboxojayev I. Tuproqshunoslik. T.: N.Doba, 2011 (Darslik).
G’afurova L., Maxsudov X., Namozov X. O’zbekiston tuproqlari va ulardan samarali foydalanish. T.: 2003.
Ma’ruza-3
3–Mavzu: Giperegenez jarayoni va tuproq hosil qiluvchi tog‘ jinslarining vujudga kelishi.
Reja:
1. Minerallar va tog‘ jinslari.
2. Tog‘ jinslarining nurash jarayonlari.
3. Tuproq hosil qiluvchi tog‘-ona jinslar.
Tayanch iboralar: Gipergenez, litosfera, Yer po‘sti, minerallar, magmatik (otqindi) tog‘ jinslari,metamorfik tog‘ jinslari, cho‘kindi tog‘ jinslari, ona
jins, denudatsiya, peneplenlashish, fizik nurash, kimyoviy nurash,
biologik nurash, elyuvial,delyuvial,allyuvial, prolyuvial, eol
yotqiziqlari, lyoss.
Dostları ilə paylaş: |
