Таълим психологияси

 O’qituvchining shaxsiy xislatlari: 
9)o‟z bilimini 
oshirishga 
intilish. 
8)uddaburonlik, 
kuchli 
xarakterga ega 
bo‟lish; 
7) 
kamtarlik; 
6) 
oldamiylik, 
dilkashlik; 
5) 
mehribonlik; 
4) 
jamoat ishlarida 
faollik; 
3) 
mehnatsevarlik; 
2)
amaliy – 
psixologik aql – 
farosatlilik; 
1) 
Bolalarni 
sevish; 
 
O’qituvchining 
shaxsiy 
xislatlari: 

---

79 
2.O`qituvchining kasbiga xos bilimi: 
8) Ota - onalar va 
jamoatchilik bilan 
olib boriladigan 
tarbiyaviy 
ishlarning 
mazmunini bilishi; 
7) O‟quvchilarga
tarbiyaviy ta‟sir 
etishning
samaradorligini 
bilishi; 
6) O‟z fanini 
o‟qitish 
metodikasini
bilishi; 
5) Maktab yoshida 
bolalarninng 
psixologik – 
pedagogik 
xususiyatlarini 
tushunishi;
4) Hozirgi zamon 
pedagogikasining 
metodologik 
asoslarini 
egallaganligi; 
3) Entopsixologik 
bilimlarni egallash; 
2) Psixologiya 
asoslari, yosh
psixologiyasi va 
pedagogik 
psixologiya asoslarini 
bilish; 
1) Ta‟lim va tarbiya 
jarayoni mohiyati 
bilan uning
maqsad 
va vazifalarini 
tushunishi; 
2 
Kasbiga xos 
bilimi: 
3.O’z kasbiga xos xislatlari:- 
-
milliy mafkura va mustaqil davlat mafkurasini tushunishi; 
-
zamonaviy maktab olib boriladigan o‟quv- tarbiya jarayonida umuinsoniy 
boyliklar, milliy an‟analar va urf – odatlarning ahamiyatini tushunishi; 
-
o‟qituvchining kuzatuvchanligi; 
-
o‟z diqqat – e‟tiborini taqsimlay olishi; 
-
pedagogik fantaziya (xayol)ning rivojlanishi; 
-
o‟ziga tanqidiy munosabatda bo‟lishi; 
-
o‟zini qo‟lga ola bilishi, o‟zini tuta olishi; 
-
pedagogik takt; 
-
nutqning emosional ifodalanishi. 

---

80 
5 
Tashkilotchilik 
malakalari: 
Bolalar 
jamoasini 
uyushtira 
bilishi; 
Turli 
sharoitlarda 
bolalar 
jamoasini 
boshqara olishi; 
Bolalarni 
qiziqtirib ularni 
faollashtira 
olishi; 
Amaliy 
masalalarni 
ustalik bilan hal 
eta olishi. 
4.Shaxsiy – pedagogik uddaburonligi: 
-
dars mashg‟ulotlari uchun zarur materiallarni tanlay bilishi; 
-
o‟quvchilarning bilish faoliyatini boshqara olishi; 
-
ta‟lim va tarbiya jarayonida o‟quvchilar onginingtarqqiy etib borishini 
istiqbolli ravishda rejalashtira olishi; 
-
pedagogik vazifalarni shakllantirish va tarbiyaviy ishlarni rejalashtirishni 
bilishi; 
-
bolalar jamoasiga rahbarlik qilishda o‟z faoliyatini rejalashtirishini
bilishi; 
-
o‟quv maqsadlarini rejalashtira olishi; 
-
o‟zining ta‟lim – tarbiya ishlariga tayyorlanish tizimini rejalashtira olishi. 
6.Kommunikativ malakalari: 
-
bolalarni o‟ziga jalb etishni bilishi; 
-
bolalar va ota – onalar bilan maqsadga muvofiq pedagogik munosabatlarni 
tiklashni bilishi; 
-
bolalarning jamoalararo va jamoa ichida o‟zaro munosabatlarni tartibga
solishini bilishi; 
-
bolalar va ota – onalar bilan tashqaridan aloqa bog‟lashni bilishi. 

---

81 
8. Ijodiy 
xislatlari: 
Pedagogik 
mahoratni
takomillashtirish
ga
intilishi; 
Empatik 
qobiliyati-o`zini 
o`quvchi o`rniga 
qo`ya olishi. 
o‟zining 
pedagogik ta‟siri 
natijalarini 
oldindan
ko‟rish 
o‟quvchilarni 
tarbiyalash
dasturini ishlab 
chiqish va
uni 
amalga
oshirish
qobilyati;
7. Gnostik malakalari: 
-
bolalarning asab – psixik taraqqiyoti darajasini aniqlay bilishi; 
-
o‟zining tajribasi va pedagogik faoliyati natijalarini tanqidiy tahlil qila 
olishi; 
-
boshqa o‟qituvchilarning tajribalarini o‟rganib, undan (nazariy va amaliy 
tomondan) to‟g‟ri xulosa chiqara olishi; 
-
psixologik va pedagogik adabiyotlardan foydalanishni bilishi; 
-
o‟quvchilarni to‟g‟ri tushunib, ularning xulq - atvor sabablarini 
tushuntirishni bilishi; 
Shunday qilib, ko‟rsatib o‟tilgan modelning asosiy tuzilishi 
tariqasida quyidagilar keltiriladi.; 
-
shaxsning jamoatchilik va kasbiy yo‟nalishi; 
-
pedagogik mahorat va qobiliyati; 
-
xarakterning psixologik xususiyatlari; 
-
bilish faoliyati; 
-
o‟qituvchi shaxsining bolalarni kasbga tayyorlash ishlari 
darajasidagi umumiy taraqqiyoti. 

---

82 
Professiogramma yoshlarga o‟zlarining kelgusida o‟qituvchilik kasbini to‟g‟ri va 
ongli ravishda tanlab olishlariga yordam beradi. Professiogrammani kasbga xos 
ravishda o‟qitishni tashkil qilishda ta‟limning samaradorligi va uning muvaffaqiyati
qanday bilim va ko‟nikmalarga, ayniqsa, shaxsning qanday qobiliyat va shaxsiy 
xislatlariga bog‟liq ekanligini albatta ko‟rsatish zarurdir.
Mana shu
prfessiogrammaga asosan bo‟lajak mutahassis- o‟qituvchilarning sifat jihatidan o‟z 
kasbiga naqadar tayyorligi
 
haqida bir fikrga kelishimiz mumkin. 
Pedagogik kasb, ma‟lumki, har kimning ham qo‟lidan kelavermaydi. 
Pedagogik faoliyatdan yutuqlarga faqat shu kasbga qiziqqan, shu faoliyat bilan 
shug‟ullanishga moyil, oqibat natijada esa pedagogik qobiliyatga ega bo‟lgan 
kishilargina erisha oladi.