Taraqqiyot psixologiyasi va differensial psixologiyasi

Adabiyotlar

1. 
   VigotskiyL.S. Sobr. soch. V 6 t. M., 1982. T. 1.
   
2. 
   G`oziev E. Psixologiya (Yosh davrlari psixologiyasi). T. 2002.
   
3. 
   Rubalko E.F. Vozrastnaya i differentsialnaya psixologiya. M. 2001.
   

Xorijiy adabiyotlar

4. 
   William Damon,Richard M. Lerner Handbook of Child Psychology, Theoretical Models of human Development . © 2006- Psychology
   
5. 
   David G. Myers. Psychology. © 2010 by Worth Publishers.
   

6 - MA’RUZA - Инсон психик тараққиётини тушунтиришга асосий назарий ёндашувлар
Ёш тузилмаси ва динамикаси. Ривожланишнинг ижтимоий вазияти тушунчаси. Психик тараққиёт динамикаси муқим ва инқирозли даврларнинг навбатма-навбат кечиши сифатида. Умр инқирозлари, уларнинг хусусиятлари ва аҳамияти. Олий психик функциялар тушунчаси. Олий психик функциялар ривожланиш қонуни ва унинг назарий аҳамияти. Психик тараққиётда муҳитнинг роли. Бола ривожланишида ўқитиш муаммоси. Ривожланишнинг яқин зонаси тушунчаси, унинг назарий ва амалий аҳамияти.
Инсон психик тараққиётини тушунтиришга ижтимоий-маданий ёндашув (А.Валлон). Экологик тизимлар модели (У.Бронфенбреннер).


«Inqiroz» tushunchasi.
Shaxsga oid psixoanaliz, analitik psixologiya, individual psixologiya, neofreydizm, begonalashish nazariyasi, rollar nazariyasi, emapistik psixologiya, epigenetik nazariya, frustratsiya nazariyasi, tushunuv psixologiyasi, frantsuz sotsiologik maktabi, sobik, sovet psixologlarining har xil nazariyalari mavjuddir.
Uzok, va yaqin chet el psixologlarining kurashlarida kamolot ontogenetik nuktai nazardan muayyan, qatiy bosqichlarga ajratilgan holda juda kam tadqiq, qilingan. Shuning uchun biz shaxsan o’zimiz tasnif qilayotgan sxema buyicha muloxaza yuritamiz va kamol topish bosqichlari xdamda ularning o’ziga xos xususiyatlarining mohiyatini ochib berishga harakat qilamiz. Ularni kuyidagi davrlarga bo’lib tahlill qilish mak,sadga muvofik,: murtaklik (embrional), odam (individ), inson, shaxs, sub’ekt, komil inson.
Shaxsning kamoloti murtaqlik davridan boshlanishi to’g’risida asospi fikrlar A. Vallon, D Bromley tadqiqotlarida ayrim psixaloglar va psixofiziologlarning asarlalarida uchraydi, xolos. Shu narsani takiddab utish joizki, murtaqlik davrining o’ziga xos xususiyatlarini aks ettirish imkoniyati muayyan darajada mavjud ekanligi nafaqat psixologlar, balki tabiatshunoslar, biologlar, fiziologlar tomoniddan tavsiflab berilganligi, tibbiyot mutaxassislarining esa bu borada o’zlarining qarashlari, yondashuvlari shakllanganligi nazariy mulohaza yuritish uchun asos bo’lib xizmat qila oladi.
Murtaklik davrini kamolot bosqichiga kiritgan tadqiqotchilar A.Vallon va D.Bromley hisoblanadi. Jumladaan, D.Bromley mazkur dlvrni kuyidagi bosqichlarga ajratib taxlil etishni tavsiya qiladi: nnchla embrional — homila — tugilish oldi. A.Vallon esa (ichki seziish tarkibiy qismi sifatida uni kamolot bosqichi quyidagilar kiritadi.